بدایة الحکمه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
کتابی ارزشمند از علامه طباطبایی با موضوع فلسفه ی اسلامی.
+
'''«بدایة الحکمة»''' کتاب آموزش [[فلسفه]] به زبان عربی از تألیفات مرحوم [[علامه طباطبایی]] (م، ۱۳۶۰ ش) است. این کتاب در واقع چکیده [[فلسفه]] [[ملاصدرا|صدرائی]] موسوم به «[[حکمت متعالیه]]» می‌باشد.
 
  {{مشخصات کتاب
 
  {{مشخصات کتاب
  
سطر ۱۲: سطر ۱۲:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1=محقق
 
|عنوان افزوده1=محقق
سطر ۲۷: سطر ۲۷:
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
آیت‌الله سید محمدحسين طباطبایی (1281-1360ش)، معروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، متولد تبریز و نویسنده تفسیر المیزان و دو کتاب درسی فلسفه با نام بدایة الحکمة و نهایة الحکمة است. و اصول فلسفه و روش رئالیسم. نسب علامه از طرف پدر به امام حسن (ع) و از طرف مادر به حضرت امام حسین (ع) می رسد. از اساتید ایشان سید علی آقای قاضی، آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى(ره)، آیت‌الله نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى را می توان نام برد. وی در سال ۱۳۶۰ش (۱۸ محرم ۱۴۰۲ق) به دیدار حق شتافت.  
+
آیت‌الله [[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایی]] (۱۲۸۱-۱۳۶۰ ش)، معروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ دوران معاصر است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به [[نجف]] رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ شمسی از اساتید بزرگ آنجا همچون [[سید علی آقا قاضی|سید علی آقای قاضی]]، آیت‌الله شیخ [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمدحسین اصفهانى]]، آیت‌الله [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نایینى]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] و آیت‌الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|حجّت کوه‌کمرى]] بهره گرفت.
  
==معرفی اجمالی کتاب==
+
علامه طباطبایی در سال ۱۳۲۵ شمسی به [[قم]] رفت و در آنجا شروع به تدریس دروس [[تفسیر قرآن]] و [[فلسفه]] نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در [[حوزه علمیه قم|حوزه قم]] شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.
  
بدایة الحکمه کتابی فلسفی به زبان عربی از تالیفات مرحوم [[علامه طباطبایی]] است. بدایة الحکمه کتاب مختصر و مفیدی است که یک دوره از حکمت الهی در آن گنجانده شده است و کتابی است کاملا استدلالی که در آن جز دلیل و برهان یافت نمی شود، نوشتاری است.
+
علامه طباطبایی علاوه بر «بدایة الحکمة» آثار ارزشمند دیگر تألیف نمود، از جمله: [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، [[نهایة الحکمه (کتاب)|نهایة الحکمة]]، [[سنن النبی]]، [[شیعه در اسلام]] و [[قرآن در اسلام (کتاب)|قرآن در اسلام]].
  
پیراسته از حشو و زوائد، متین و استوار و به جرات می توان گفت که مقامش در [[حکمت]] متعالیه همسان منزلت اشارات بوعلی در حکمت مشاء است. عباراتش گرچه موجز است اما مغلق نیست، در عین اختصار جامع است و مهمترین عناوین و موضوعات و حکمت الهی را دربردارد.
+
==معرفی کتاب==
 +
کتاب «بدایة الحکمه» در واقع چکیده [[فلسفه]] [[ملاصدرا|صدرائی]] موسوم به [[حکمت متعالیه]] است که با توجه به آخرین سیر تکاملی آن تنظیم شده است.  
  
این کتاب در واقع چکیده فلسفه صدرائی موسوم به حکمت متعالیه است که با توجه به آخرین سیر تکاملی آن تنظیم شده است. علامه فقید کتاب بدایة الحکمه را به درخواست بعضی از نزدیکانش به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمیه نگارش کرده و هم اکنون به عنوان نخستین متن درسی فلسفه برای جویندگان حکمت الهی معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایای برخوردار است. علامه بدایة را در سال 1390 هـ.ق در حالی که 67 سال از عمر شریفش می گذشت، تالیف نمود.
+
[[علامه طباطبایی]] کتاب بدایة الحکمه را به درخواست بعضی از نزدیکانش به منظور تدریس فلسفه در [[حوزه علمیه|حوزه های علمیه]] نگارش کرده و هم اکنون به عنوان نخستین متن درسی فلسفه برای جویندگان حکمت الهی معروف می باشد. علامه بدایة را در سال ۱۳۹۰ هـ.ق در حالی که ۶۷ سال از عمرش می گذشت، تالیف نمود.
  
==ارزش کتاب==
+
رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول کتاب - به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد - و اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم (مانند طبیعیات)، از ویژگی های این کتاب است.
 +
==محتوای کتاب==
  
اکتفا نمودن به اسلوب برهانی و پرهیز از بکار بردن مطالب شعری و ذوقی که برای یک متن فلسفی بسیار ضروری است.
+
مؤلّف در مقدمه کتاب به تعریف [[فلسفه]]، [[حکمت]]، موضوع و غایت فلسفه پرداخته و از کلیات مباحث وجود، شروع و در مراحل دیگر موضوعات فلسفه را به ترتیب بیان کرده است. این کتاب دارای ۱۲ مرحله و ۱۱۰ فصل به شرح زیر می باشد:
  
* رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد.
+
*مقدمه درباره تعریف فن (فلسفه) و موضوع و هدف آن.
* اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم مانند طبییات.
+
*مرحله اول: ۱۲ فصل، در کلیات مباحث وجود.
* اجتناب از خلط میان علوم اعتباری با علوم حقیقی و اجتناب از بهره گیری از روش تجربه و حس در فلسفه نظری
+
*مرحله دوم: ۱ فصل، در انقسام وجود به خارجی و ذهنی.
 +
*مرحله سوم: ۳ فصل، در انقسام وجود به «ما فی نفسیه» و «ما فی غیره».
 +
*مرحله چهارم: ۹ فصل، در موارد سه گانه.
 +
*مرحله پنجم: ۸ فصل، در ماهیت و احکام آن.
 +
*مرحله ششم: ۱۱ فصل، در مقولات دهگانه.
 +
*مرحله هفتم: ۱۱ فصل، در علت و معلول.
 +
*مرحله هشتم: ۱۰ فصل، در انقسام وجود به واحد و کثیر.
 +
*مرحله نهم: ۳ فصل، در سبق و لحوق و قدوم و حدوث.
 +
*مرحله دهم: ۱۶ فصل، در قوه و فعل.
 +
*مرحله یازدهم: ۱۲ فصل، در علم و عالم و معلوم.
 +
*مرحله دوازدهم: ۱۴ فصل، در آنچه متعلق به واجب تعالی است.
  
==بخش های کتاب==
+
==ترجمه و شرح کتاب==
  
مؤلّف در مقدمه كتاب به تعريف [[فلسفه]]، [[حكمت]]، موضوع و غايت فلسفه پرداخته و از كليات مباحث وجود، شروع و در مراحل ديگر موضوعات فلسفه را به ترتيب بيان كرده است. این کتاب دارای 12 مرحله و 110 فصل است. مقدمه درباره تعریف فن (فلسفه) و موضوع و هدف آن:
+
این کتاب دارای سبک روان و نظمی بی نظیر است، بدین جهت از بدو نگارش مورد توجه علماء، فضلاء و طالبان فلسفه قرار گرفته و به جهت سبک کلاسیک و روان، مورد استقبال مؤسسات آموزشی قرار گرفته است و بر آن شروح و ترجمه‌های متعددی از جمله «ایضاح الحکمة فی شرح بدایةالحکمة» از علی ربانی گلپایگانی، «ترجمه و شرح بدایةالحکمة» از علی شیروانی، و ترجمه های محسن غرویان، [[محمدعلی گرامی]] و حسین حقانی زنجانی عرضه شده است.
 
 
* مرحله اول: 12 فصل، در کلیات مباحث وجود.
 
* مرحله دوم: 1 فصل، در انقسام وجود به خارجی و ذهنی.
 
* مرحله سوم: 3 فصل، در انقسام وجود به «ما فی نفسیه» و «ما فی غیره».
 
* مرحله چهارم: 9 فصل، در موارد سه گانه
 
* مرحله پنجم: 8 فصل، در ماهیت و احکام آن.
 
* مرحله ششم: 11 فصل، در مقولات دهگانه.
 
* مرحله هفتم: 11 فصل، در علت و معلول.
 
* مرحله هشتم: 10 فصل، در انقسام وجود به واحد و کثیر.
 
* مرحله نهم: 3 فصل، در سبق و لحوق و قدوم و حدوث.
 
* مرحله دهم: 16 فصل، در قوه و فعل.
 
* مرحله یازدهم: 12 فصل، در علم و عالم و معلوم.
 
* مرحله دوازدهم: 14 فصل، در آنچه متعلق به واجب تعالی است.
 
 
 
==ترجمه، شرح، تعلیقات و... بر کتاب==
 
 
 
این کتاب دارای سبک روان و نظمی بی نظیر است، بدین جهت از بدو نگارش مورد توجه علماء، فضلاء و طالبان فلسفه قرار گرفته و به جهت سبک کلاسیک و روان، مورد استقبال مؤسسات آموزشی قرار گرفته است و بر آن شروح و ترجمه‌های متعددی از جمله ترجمه علی ربانی گلپایگانی، علی شیروانی، محسن غرویان، محمدعلی گرامی و حسین حقانی زنجانی عرضه شده است.
 
 
 
==وضعیت نشر==
 
 
 
این کتاب توسط انتشارات مختلف و در سالهای مختلف به چاپ رسیده است. اخیراً انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی نیز در سال 1390 اقدام به چاپ بدایة الحکمه کرده است.
 
  
 +
بدایة الحکمه توسط انتشارات مختلف و در سالهای مختلف به چاپ رسیده است. اخیراً انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی نیز در سال ۱۳۹۰ اقدام به چاپ این کتاب کرده است.
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
*بدایةالحكمة، سید محمدحسین طباطبایی.
[http://book.tahoor.com/page.php?id=12144 کتابشناسی طهور، ذیل مدخل "بدایة الحکمه"]، (25 اردیبهشت 1391)
+
*ترجمه و شرح بدایةالحكمة (پیشگفتار ویرایش نخست)، علی شیروانی.
 
+
*ایضاح الحكمة فی شرح بدایةالحكمة، علی ربانی گلپایگانی.
==متن کتاب بداية الحكمة==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38285/بداية-الحكمة  بداية الحكمة]
 
 
 
 
[[رده:منابع فلسفی]]
 
[[رده:منابع فلسفی]]
 
[[رده:آثار علامه طباطبایی]]
 
[[رده:آثار علامه طباطبایی]]
 +
[[رده:کتاب‌های فلسفی]]
 +
[[رده:کتابهای درسی حوزه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۹

«بدایة الحکمة» کتاب آموزش فلسفه به زبان عربی از تألیفات مرحوم علامه طباطبایی (م، ۱۳۶۰ ش) است. این کتاب در واقع چکیده فلسفه صدرائی موسوم به «حکمت متعالیه» می‌باشد.

بدایه الحکمه.jpg
نویسنده محمدحسین طباطبایی
موضوع فلسفه اسلامی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
محقق عباسعلی زارعی سبزواری

بداية الحكمة

مؤلف

آیت‌الله سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰ ش)، معروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ دوران معاصر است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ شمسی از اساتید بزرگ آنجا همچون سید علی آقای قاضی، آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى، آیت‌الله میرزای نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى بهره گرفت.

علامه طباطبایی در سال ۱۳۲۵ شمسی به قم رفت و در آنجا شروع به تدریس دروس تفسیر قرآن و فلسفه نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در حوزه قم شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.

علامه طباطبایی علاوه بر «بدایة الحکمة» آثار ارزشمند دیگر تألیف نمود، از جمله: تفسیر المیزان، نهایة الحکمة، سنن النبی، شیعه در اسلام و قرآن در اسلام.

معرفی کتاب

کتاب «بدایة الحکمه» در واقع چکیده فلسفه صدرائی موسوم به حکمت متعالیه است که با توجه به آخرین سیر تکاملی آن تنظیم شده است.

علامه طباطبایی کتاب بدایة الحکمه را به درخواست بعضی از نزدیکانش به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمیه نگارش کرده و هم اکنون به عنوان نخستین متن درسی فلسفه برای جویندگان حکمت الهی معروف می باشد. علامه بدایة را در سال ۱۳۹۰ هـ.ق در حالی که ۶۷ سال از عمرش می گذشت، تالیف نمود.

رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول کتاب - به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد - و اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم (مانند طبیعیات)، از ویژگی های این کتاب است.

محتوای کتاب

مؤلّف در مقدمه کتاب به تعریف فلسفه، حکمت، موضوع و غایت فلسفه پرداخته و از کلیات مباحث وجود، شروع و در مراحل دیگر موضوعات فلسفه را به ترتیب بیان کرده است. این کتاب دارای ۱۲ مرحله و ۱۱۰ فصل به شرح زیر می باشد:

  • مقدمه درباره تعریف فن (فلسفه) و موضوع و هدف آن.
  • مرحله اول: ۱۲ فصل، در کلیات مباحث وجود.
  • مرحله دوم: ۱ فصل، در انقسام وجود به خارجی و ذهنی.
  • مرحله سوم: ۳ فصل، در انقسام وجود به «ما فی نفسیه» و «ما فی غیره».
  • مرحله چهارم: ۹ فصل، در موارد سه گانه.
  • مرحله پنجم: ۸ فصل، در ماهیت و احکام آن.
  • مرحله ششم: ۱۱ فصل، در مقولات دهگانه.
  • مرحله هفتم: ۱۱ فصل، در علت و معلول.
  • مرحله هشتم: ۱۰ فصل، در انقسام وجود به واحد و کثیر.
  • مرحله نهم: ۳ فصل، در سبق و لحوق و قدوم و حدوث.
  • مرحله دهم: ۱۶ فصل، در قوه و فعل.
  • مرحله یازدهم: ۱۲ فصل، در علم و عالم و معلوم.
  • مرحله دوازدهم: ۱۴ فصل، در آنچه متعلق به واجب تعالی است.

ترجمه و شرح کتاب

این کتاب دارای سبک روان و نظمی بی نظیر است، بدین جهت از بدو نگارش مورد توجه علماء، فضلاء و طالبان فلسفه قرار گرفته و به جهت سبک کلاسیک و روان، مورد استقبال مؤسسات آموزشی قرار گرفته است و بر آن شروح و ترجمه‌های متعددی از جمله «ایضاح الحکمة فی شرح بدایةالحکمة» از علی ربانی گلپایگانی، «ترجمه و شرح بدایةالحکمة» از علی شیروانی، و ترجمه های محسن غرویان، محمدعلی گرامی و حسین حقانی زنجانی عرضه شده است.

بدایة الحکمه توسط انتشارات مختلف و در سالهای مختلف به چاپ رسیده است. اخیراً انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی نیز در سال ۱۳۹۰ اقدام به چاپ این کتاب کرده است.

منابع

  • بدایةالحكمة، سید محمدحسین طباطبایی.
  • ترجمه و شرح بدایةالحكمة (پیشگفتار ویرایش نخست)، علی شیروانی.
  • ایضاح الحكمة فی شرح بدایةالحكمة، علی ربانی گلپایگانی.