|
|
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| | {{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}} | | {{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}} |
| | | | |
| − | ==تشهّد: از اجزاء و واجبات نماز==
| |
| | | | |
| − | از آن در باب صلات سخن رفته است. | + | ==معنای تشهد== |
| | + | تشهّد عبارت است از شهادت به يگانگى خداوند و نفى شريك براى او، شهادت به مقام عبوديت و رسالت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و درود و صلوات بر آن حضرت و خاندان پاك او.<ref>جواهرالكلام 10/ 245ـ246.</ref> تشهد یکی از اجزای نماز به حساب می آید. |
| | | | |
| − | مفاد: مفاد تشهّد عبارت است از شهادت به يگانگى خداوند و نفى شريك براى او، شهادت به مقام عبوديت و رسالت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و درود و صلوات بر آن حضرت و خاندان پاك او.<ref>جواهرالكلام 10/ 245ـ246.</ref>
| |
| | | | |
| − | جايگاه: تشهد در نمازهاى دو ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم، در نماز سه ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و سوم و در نمازهاى چهار ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و چهارم و در نماز يك ركعتىِ وتر بعد از سجده دوم از ركعت اول انجام مى‌شود.
| + | ==تشهّد در نماز== |
| | + | تشهد در نمازهاى دو ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم، در نماز سه ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و سوم و در نمازهاى چهار ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و چهارم و در نماز يك ركعتىِ وتر بعد از سجده دوم از ركعت اول انجام مى‌شود.تشهد در نماز ركن نيست؛ از اين‌رو، ترك سهوى آن موجب بطلان نماز نمى‌شود.<ref>همان، 246ـ248.</ref> |
| | + | این عمل در نماز به صورت نشسته<ref>جواهرالكلام 10/248.</ref> و با گفتن این عبارات انجام می شود: {{متن حدیث|«أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»}} |
| | | | |
| − | حكم: تشهد در [[نماز]] دو ركعتى يكبار و در نمازهاى سه ركعتى و چهار ركعتى دو بار واجب است خوانده شود؛ ليكن ركن نيست؛ از اين‌رو، ترك سهوى آن موجب بطلان نماز نمى‌شود.<ref>همان، 246ـ248.</ref>
| |
| | | | |
| − | ليكن در اين صورت اگر پيش از ركوع ركعت سوم متذكّر آن شود بايد بنشيند و تشهّد را بخواند و چنانچه بعد از ركوع يادآور شود بعد از فراغ از نماز بنابر مشهور بايد قضاى آن را به اضافه دو سجده سهو به جا آورد.
| |
| − |
| |
| − | در ترك سهوىِ تشهّد آخر، چنانچه پيش از اتمام سلام يا پس از آن ليكن قبل از انجام دادن منافيات نماز متذكر شود بايد آن را تدارك كند، سپس سلام را بگويد و دو سجده سهو به‌جا آورد و اگر بعد از انجام دادن منافيات يادآور شود، در صحّت نماز و وجوب قضاى تشهد يا بطلان نماز و اعاده آن، اختلاف است.<ref> 12/ 286ـ290؛ الحدائق الناضرة 9/ 139ـ144؛ العروة الوثقى (و حواشى) 2/ 39ـ41.</ref>
| |
| − |
| |
| − | واجبات: نشستن به مقدار تشهّد<ref>جواهرالكلام 10/248.</ref> و شهادت به [[توحيد]] و رسالت<ref>همان/ 250.</ref> و صلوات بر پيامبر صلى الله عليه و آله و آل او<ref>همان، 253.</ref> ترتيب بين اجزاى واجب آن (ابتدا توحيد، سپس رسالت پس از آن صلوات.<ref> همان/267.</ref> در تشهّد واجب است.
| |
| − |
| |
| − | گفتن تشهّد به صورت زير: {أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ} به اتفاق همه فقها و نيز گفتن آن به صورت بالا با حذف {وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ} و {عَبْدُهُ} بنابر قول مشهور كفايت مى‌كند.<ref> 264ـ268؛ العروة الوثقى 1/690.</ref>
| |
| − |
| |
| − | واجب است تشهّد به زبان عربى ادا شود. در صورت عدم امكان آن و تنگى وقت ـ بنابر تصريح جمعى ـ ترجمه آن كفايت مى‌كند.<ref>جواهرالكلام 10/ 268ـ269.</ref>
| |
| − |
| |
| − | آداب: نشستن به حالت تورّك براى مرد<ref>همان/272.</ref> و تربّع ـ نهادن باسن بر زمين و بلند كردن ران و ساق پا ـ براى زن<ref> 182؛ مصباح الفقيه (ق) (صلاة)/ 527 </ref>، افزودن{بِسْمِ اللّهِ و بِاللّه} و {الحَمْدُلِلّه} و ثناگفتن خداوند و سلام بر انبيا و ملائكه <ref>جواهرالكلام 10/273.</ref> و غير آن از دعاهايى كه از معصومين عليهم السّلام وارد شده،<ref>وسائل الشيعة 6/393ـ394.</ref> تكرار {الحَمْدُلِلّهِ}، دو يا سه مرتبه در پايان تشهّد، <ref>جواهرالكلام 10/277</ref> گذاردن دستها بر روى رانها، چسباندن انگشتان دست به يكديگر و نگاه كردن به دامان خود<ref>توضيح المسائل مراجع 1/621 م 1103</ref> در حال تشهّد مستحب است.
| |
| − |
| |
| − | نشستن به حالت اقعاء در حال تشهد كراهت دارد.<ref>جواهرالكلام 10/191ـ192.</ref>
| |
| | | | |
| | ==پانویس== | | ==پانویس== |
معنای تشهد
تشهّد عبارت است از شهادت به يگانگى خداوند و نفى شريك براى او، شهادت به مقام عبوديت و رسالت پيامبر صلى اللّه عليه و آله و درود و صلوات بر آن حضرت و خاندان پاك او.[۱] تشهد یکی از اجزای نماز به حساب می آید.
تشهّد در نماز
تشهد در نمازهاى دو ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم، در نماز سه ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و سوم و در نمازهاى چهار ركعتى بعد از سجده دوم از ركعت دوم و چهارم و در نماز يك ركعتىِ وتر بعد از سجده دوم از ركعت اول انجام مى‌شود.تشهد در نماز ركن نيست؛ از اين‌رو، ترك سهوى آن موجب بطلان نماز نمى‌شود.[۲]
این عمل در نماز به صورت نشسته[۳] و با گفتن این عبارات انجام می شود: «أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَحْدَهُ لاشَرِيكَ لَهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدَاً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»
پانویس
- ↑ جواهرالكلام 10/ 245ـ246.
- ↑ همان، 246ـ248.
- ↑ جواهرالكلام 10/248.
منابع
- جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد 4، صص 495-494.
