محراب: تفاوت بین نسخه‌ها
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | (محراب) شریف ترین جای معبد است در قرآن آمده است: «کلما دخل علیها زکریا المحراب وجد عندها رزقاً»(سوره آل عمران/آیه32) هر گاه زکریا داخل می شد بر مریم در محراب نزد او خوراک می دید | |
| + | |||
| + | در اسلام نیز محراب محلي در مسجد است كه پيش‌نماز در آن می ایستد. | ||
==محل قرار گرفتن محراب== | ==محل قرار گرفتن محراب== | ||
| سطر ۷: | سطر ۹: | ||
==ريشه كلمه محراب== | ==ريشه كلمه محراب== | ||
| − | برخي بر اين باورند كه ريشه محراب از فعل حرب به معني «جنگيدن» است و بنابراين محراب هم به معني «ميدان جنگ» است و اشاره به «محل جنگيدن با شيطان» دارد و برخي ديگر اين توضيح را براي ارتباط اين واژه و فعل كافي نمي‌دانند و به دنبال ريشه آن در زبان‌هاي ديگر هستند | + | برخي بر اين باورند كه ريشه محراب از فعل حرب به معني «جنگيدن» است و بنابراين محراب هم به معني «ميدان جنگ» است و اشاره به «محل جنگيدن با شيطان» دارد و برخي ديگر اين توضيح را براي ارتباط اين واژه و فعل كافي نمي‌دانند و به دنبال ريشه آن در زبان‌هاي ديگر هستند. |
| − | + | اين واژه پيش از اسلام براي اشاره به نوعي بنا به كار مي‌رفته است. همچنين به پرستش‌گاه‌هاي آيين مهرپرستي كه در ايران و بين النهرين رواج داشته است مهرابه گفته مي‌شده است. محراب، به معنای غرفه جای امام جماعت مسجد و معبد است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | + | این کلمه در عرب پیش از اسلام نیز معروف بوده چنانکه از عدی بی زید شعری مشتمل بر این لفظ منقول است (ح3ص23). | |
| − | + | کدمی العاج فی المحاریب أو کالنو رمن الارض زهره مستطیر | |
| − | در | + | وعدی پیش از اسلام در گذشت و مراد وی از محراب آن جای بتخانه است که در آن مجسمه عاج می گذاشتند. |
| + | محراب در بیت المقدس جائی بود که تابوت سکینه را آنجا نهاده بودند و پیغمبران وحی را در آنجا می شنیدند. | ||
==گودي محراب نماز== | ==گودي محراب نماز== | ||
| سطر ۴۴: | سطر ۴۵: | ||
* فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه محراب، در دسترس در [http://www.vajehyab.com/moein/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8 واژه یاب]، بازیابی: 6 بهمن 1392. | * فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه محراب، در دسترس در [http://www.vajehyab.com/moein/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8 واژه یاب]، بازیابی: 6 بهمن 1392. | ||
* جواد محدثي، هنر در قلمرو مكتب، ص221، در دسترس در [http://www.andisheqom.com/Files/ebadat.php?idVeiw=1318&level=4&subid=1318&page=6 اندیشه قم]. | * جواد محدثي، هنر در قلمرو مكتب، ص221، در دسترس در [http://www.andisheqom.com/Files/ebadat.php?idVeiw=1318&level=4&subid=1318&page=6 اندیشه قم]. | ||
| + | |||
| + | *[[نثر طوبی]] (دائره المعارف لغات قرآن کریم)، علامه شعرانی، ج1، ص 164 | ||
[[رده: مساجد]] | [[رده: مساجد]] | ||
نسخهٔ ۲ اوت ۲۰۱۴، ساعت ۱۳:۱۵
(محراب) شریف ترین جای معبد است در قرآن آمده است: «کلما دخل علیها زکریا المحراب وجد عندها رزقاً»(سوره آل عمران/آیه32) هر گاه زکریا داخل می شد بر مریم در محراب نزد او خوراک می دید
در اسلام نیز محراب محلي در مسجد است كه پيش‌نماز در آن می ایستد.
محتویات
محل قرار گرفتن محراب
در مسجدها محراب در گوشه قبله مسجد قرار دارد، طرز قرار گرفتن محراب جهت قبله را در داخل مسجد مشخص ميكند. وجود محراب در همه مساجد لازم نیست.
ريشه كلمه محراب
برخي بر اين باورند كه ريشه محراب از فعل حرب به معني «جنگيدن» است و بنابراين محراب هم به معني «ميدان جنگ» است و اشاره به «محل جنگيدن با شيطان» دارد و برخي ديگر اين توضيح را براي ارتباط اين واژه و فعل كافي نمي‌دانند و به دنبال ريشه آن در زبان‌هاي ديگر هستند.
اين واژه پيش از اسلام براي اشاره به نوعي بنا به كار مي‌رفته است. همچنين به پرستش‌گاه‌هاي آيين مهرپرستي كه در ايران و بين النهرين رواج داشته است مهرابه گفته مي‌شده است. محراب، به معنای غرفه جای امام جماعت مسجد و معبد است.
این کلمه در عرب پیش از اسلام نیز معروف بوده چنانکه از عدی بی زید شعری مشتمل بر این لفظ منقول است (ح3ص23). کدمی العاج فی المحاریب أو کالنو رمن الارض زهره مستطیر وعدی پیش از اسلام در گذشت و مراد وی از محراب آن جای بتخانه است که در آن مجسمه عاج می گذاشتند. محراب در بیت المقدس جائی بود که تابوت سکینه را آنجا نهاده بودند و پیغمبران وحی را در آنجا می شنیدند.
گودي محراب نماز
گفته شد كه محراب در تعابير اهل معنا؛ محل حرب با شيطان و نفس اماره را گويند. به همين دليل در مذهب شيعه آن‌را گود مي‌سازند؛ تا از بروز غرور در نفس امام جماعت جلوگيري كند. البته از منظر فقهي گودي محراب به اين خاطر است كه مكان ايستادن امام بايد از محل ايستادن مامومين بالاتر نبوده و حداقل مساوي باشد؛ لذا در مسجد بايد كف محراب عبادت از محل ايستادن ماموم پائين‌تر باشد.
همچنين گفته شده كه گودي محراب تداعي كننده سنگر مجاهدين و مبارزين در جبهه‌هاي جنگ است و اين خود به امام جماعت اين معنا را القاء ميكند كه در چه جايگاه خطيري قرار داشته و وظيفه دفاع از حقانيت دين را بر عهده دارد و بايد متوجه باشد كه در سنگر تبيين معارف دين و احكام اسلام و قرآن ايستاده است.
چگونگي محراب در عبادتگاه ساير اديان
يكي از جلوه گاه‌هاي معماري آييني در مذهب يهود و نصاري و مسلمانان؛ محراب معابد است كه در مساجد دور آن را به شكل قوسي آيات قرآن مي‌نويسند. شريف‌ترين محل نشستن و صدر مجلس را هم محراب مي‌گويند.
گفته شده كه در آيين مهرپرستي؛ مهرابه محل پرستش و راز و نياز بوده است و در خانه‌هاي قديمي قسمتي فرورفته در شبستان‌ها بود كه به آن «مهرابه» مي‌گفتند و در طول زمان و استعمال زياد مهرابه به محراب تبديل شد.
در دين يهود و نصاري و اسلام، معبد و محراب از جايگاه خاصي برخوردار است. يهوديان محراب را به شكل اتاقك و بالاتر از زمين مي‌ساختند (آيه ۲۱ سوره صاد دلالت بر اين حقيقت دارد). روي همين حساب است كه گويند كساني كه دو طرف محراب مي‌ايستند بايد امام را ببينند والا نمازشان باطل است.
محراب در زمان پيامبر صلی الله علیه و آله
اين كه محراب در زمان پيغمبر صلی الله علیه و آله بوده يا خير؛ مشخص نيست. به احتمال قوي جهت‌نمايي در ديوار وجود داشته كه جايگاه امام جماعت و سمت قبله را به مامومين نشان مي‌داده، قدر مسلم اين است كه محراب مقعر در زمان امويان ابداع شد.
البته در اخبار رسيده از طريق عامه در زمان پيامبر صلی الله علیه و آله وجود محراب در مسجد تائيد شده است. بيهقي در [۱] نقل ميكند كه « رسول الله صلی الله علیه و آله نهض الي المسجد فدخل المحراب ثم رفع يديه بالتكبير».
پانویس
- ↑ سنن ج۲، ص۳۰.
منابع
- گودي محراب نماز به خاطر چيست؟ خبرگزاری حج.
- فرهنگ فارسی معین، ذیل واژه محراب، در دسترس در واژه یاب، بازیابی: 6 بهمن 1392.
- جواد محدثي، هنر در قلمرو مكتب، ص221، در دسترس در اندیشه قم.
- نثر طوبی (دائره المعارف لغات قرآن کریم)، علامه شعرانی، ج1، ص 164
