نور

راغب در مفردات می گوید :نور روشنی منتشر شده است که به دیدن کمک می کند و دو گونه است: دنیوی و اخروی. نور دنیایی نیز دو نوع است : نوعی معقول به چشم بصیرت و آن چیزی است که از امور الهیه منتشر می شود مانند عقل و نور قرآن و نوعی محسوس به چشم سر و آن چیزی است که از اجسام نورانی منتشر می شود مانند خورشید و ماه و ستارگان و اجرام نورانی

پس از نور الهی که در قرآن آمده مانند :

قَدْ جاءَكُمْ مِنَ اللَّهِ نُورٌ وَ كِتابٌ مُبِينٌ [المائدة/ 15]

وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها [الأنعام/ 122]

ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا [الشورى/ 52]

أَ فَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلى‌ نُورٍ مِنْ رَبِّهِ [الزمر/ 22]

نُورٌ عَلى‌ نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ [النور/ 35]

و از نور محسوس به چشم سر:

هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِياءً وَ الْقَمَرَ نُوراً [يونس/ 5]

و از نور اخروی:

يَسْعى‌ نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ [الحديد/ 12]

وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعى‌ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا [التحريم/ 8]

انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ [الحديد/ 13]

فَالْتَمِسُوا نُوراً [الحديد/ 13]

وگفته می شود خدا آنرا روشن نمود و آن را نور داد. وخدا خودش را نور نام برده از این نظر که او نورانی کننده است. چنانچه فرموده:اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ [النور/ 35] و این نامگذاری خدا خودش را به اسم نور به خاطر مبالغه در کارش یعنی نور بخشیدن است.

نور از اسامی قرآن

«نور» یکی از اسامی و صفات قرآن است:

«...وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُورًا مُّبِينًا»؛ و ما به سوی شما نوری تابناک فرو فرستاده‌ایم. (سوره نساء/174)

درباره اطلاق «نور» بر قرآن چند وجه ذکر شده است:

1. قرآن راه سعادت انسان را روشن می‌کند و او را از ظلمت جهل و شرک و بت‌پرستی نجات می‌دهد.
2. به لحاظ حقیقت متعالیه قرآن که از سرچشمه بی‌نهایت نور، یعنی خدای متعالی صادر شده است.
3. چون قرآن باعث پیداشدن و قرارگرفتن نور ایمان در قلب می‌شود، «نور» نامیده شده است.
4. قرآن روشن‌کننده همه حقایق و معنویات، مبدأ و معاد، حلال و حرام و امور دنیا و آخرت است؛ پس «نور» است.

منابع

• ویکی علوم اسلامی (اصطلاح نامه علوم قرآنی، بخش اسامی و صفات قرآن)
• راغب اصفهانی، مفردات، ذیل واژه "نور"