فرات: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تعیین رده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{مدخل دائرة المعارف|کتاب [[فرهنگ عاشورا(کتاب)|فرهنگ عاشورا]]}}
+
نام نهرى در سرزمين [[كربلا]]، كه حادثه عاشورا نزديك آن اتفاق افتاد و [[امام حسين‌]] علیه السلام و يارانش لب تشنه در كنار آب، شهيد شدند. از این رو در فرهنگ شیعه نام این نهر يادآور تشنگى ابا عبداللَّه ‌الحسين عليه السلام و ياران ايشان در روز عاشور است.
  
نام نهرى در سرزمين [[كربلا]]، كه حادثه عاشورا نزديك آن اتفاق افتاد و [[امام حسين‌]] علیه السلام و يارانش لب تشنه در كنار آب، شهيد شدند. فرات، نهر مقدس و بافضيلتى است كه طبق‌ روايات، دو ناودان از بهشت بر آن مى‌ريزد و نهرى پربركت است و كودكى كه كامش را با آب فرات بردارند، دوستدار اهل بيت‌ علیهم السلام مى‌شود.<ref>سفينة البحار، ج 2، ص 352، المزار، شيخ مفيد، ص 18.</ref>
+
 
 +
== موقعیت جغرافیایی ==
 +
 
 +
فرات شطى است در مغرب كشور [[عراق]] و متشكل است از دو شعبه‌ «قره سو» و «مراد چاى‌» كه سرچشمه آنها نزديك رود «ارس‌» در ارمنستان تركيه ‌است. موقعى كه دو شعبه قره سو و مراد چاى به هم مى‌رسند، فرات به دجله نزديك ‌مى‌شود ولى مجددا دجله متوجه جنوب شرقى شده و فرات به سمت مغرب مايل ‌مى‌شود و سپس در نزديكى خليج فارس به رود دجله مى‌پيوندد و از آن پس مجموع اين ‌دو رود به نام ‌«شط العرب‌» خوانده مى‌شود و به خليج فارس مى‌ريزد.
 +
 
 +
سرزمينى را كه بين‌ دو رود دجله و فرات واقع است‌ «الجزيره‌» مى‌گويند. طول رودخانه فرات تقريبا 2900 كيلومتر است. جريان فرات در جلگه بين النهرين بسيار ملايم است و داراى ‌بسترى عريض مى‌باشد. يگانه عامل حاصلخيزى خاك عراق و جلب جمعيت در جلگه‌ خشك و گرم بين النهرين، دو رود فرات و دجله مى‌باشد. بابل، پايتخت قديم كشور بابل‌ در ساحل فرات بنا شده بود.<ref>فرهنگ فارسى، معين.</ref>
 +
 
 +
==فضیلت های فرات==
 +
 
 +
 
 +
فرات، نهر مقدس و بافضيلتى است كه طبق‌ روايات، دو ناودان از بهشت بر آن مى‌ريزد و نهرى پربركت است و كودكى كه كامش را با آب فرات بردارند، دوستدار اهل بيت‌ علیهم السلام مى‌شود.<ref>سفينة البحار، ج 2، ص 352، المزار، شيخ مفيد، ص 18.</ref>
  
 
در [[حديث]] است كه فرات، مهريه‌ زهراست.<ref>همان، ص 563.</ref> مستحب است براى [[زيارت]] [[امام حسين]] علیه السلام از آب فرات غسل زيارت كنند كه‌ موجب آمرزش گناهان است.<ref>همان، ج 1، ص 565.</ref> نوشيدن از آب فرات نيز مطلوب است.  
 
در [[حديث]] است كه فرات، مهريه‌ زهراست.<ref>همان، ص 563.</ref> مستحب است براى [[زيارت]] [[امام حسين]] علیه السلام از آب فرات غسل زيارت كنند كه‌ موجب آمرزش گناهان است.<ref>همان، ج 1، ص 565.</ref> نوشيدن از آب فرات نيز مطلوب است.  
  
[[امام صادق‌]] علیه السلام به ‌سليمان بن هارون فرمود: «ما اظن احدا يحنك بماء الفرات الا احبنا اهل البيت‌».<ref>وسائل الشيعه، ج 10، ص 314، بحارالانوار، ج 101، ص 114.</ref> و نيز فرمود: «من شرب من ماء الفرات و حنك به فانه يحبنا اهل البيت‌»،<ref>همان.</ref> هر كس از آب ‌فرات بنوشد و كام را با آن بردارد، او دوستدار ما خاندان خواهد بود. در حديث، از فرات‌ به عنوان نهر مؤمن و نيز نهر بهشتى ياد شده است: «نهران مؤمنان و نهران كافران، فالمؤمنان: الفرات و نيل مصر...»<ref>همان، ج 17، ص 215.</ref> «اربعة انهار من الجنة: الفرات...».<ref>همان.</ref> «فرات‌» يادآور عظيمترين حماسه خونين و ماندگارترين صحنه وفا و صبر است.
+
[[امام صادق‌]] علیه السلام به ‌سليمان بن هارون فرمود: «ما اظن احدا يحنك بماء الفرات الا احبنا اهل البيت‌».<ref>وسائل الشيعه، ج 10، ص 314، بحارالانوار، ج 101، ص 114.</ref> و نيز فرمود: «من شرب من ماء الفرات و حنك به فانه يحبنا اهل البيت‌»،<ref>همان.</ref> هر كس از آب ‌فرات بنوشد و كام را با آن بردارد، او دوستدار ما خاندان خواهد بود. در حديث، از فرات‌ به عنوان نهر مؤمن و نيز نهر بهشتى ياد شده است: «نهران مؤمنان و نهران كافران، فالمؤمنان: الفرات و نيل مصر...»<ref>همان، ج 17، ص 215.</ref> «اربعة انهار من الجنة: الفرات...».<ref>همان.</ref>  
 +
 
  
شير مردان عاشورايى در [[كربلا]]، در [[محرم]] سال 61 هجرى توسط نيروهاى‌ «ابن زياد» در محاصره قرار گرفتند و آب به روى اردوگاه [[امام حسين]] علیه السلام و اطفال و خيمه‌ها بسته شد.
+
==فرات در واقعه عاشورا==
 +
«فرات‌» يادآور عظيمترين حماسه خونين و ماندگارترين صحنه وفا و صبر است. شير مردان عاشورايى در [[كربلا]]، در [[محرم]] سال 61 هجرى توسط نيروهاى‌ «ابن زياد» در محاصره قرار گرفتند و آب به روى اردوگاه [[امام حسين]] علیه السلام و اطفال و خيمه‌ها بسته شد.
  
 
سپاه دشمن مى‌خواست با قرار دادن حسين‌ علیه السلام در مضيقه بى آبى، او را به تسليم وادارد اما آن حضرت مرگ شرافتمندانه و تشنه كامانه را برگزيد.
 
سپاه دشمن مى‌خواست با قرار دادن حسين‌ علیه السلام در مضيقه بى آبى، او را به تسليم وادارد اما آن حضرت مرگ شرافتمندانه و تشنه كامانه را برگزيد.
سطر ۱۳: سطر ۲۵:
 
عباس‌ علیه السلام كه براى آب آوردن از فرات، براى كودكان تشنه رفته بود. در كنار همين نهر علقمه دستانش قطع شد و به ‌شهادت رسيد. «آب فرات‌» همچون‌ «خاك كربلا»، هر دو آموزگار شجاعت و الهام بخش ‌شهادتند. از اين رو برداشتن كام نوزاد با آب فرات يا تربت‌ حسينى، چشاندن طعم‌ شجاعت و انتقال فرهنگ شهادت در دل و جان شيعه است.
 
عباس‌ علیه السلام كه براى آب آوردن از فرات، براى كودكان تشنه رفته بود. در كنار همين نهر علقمه دستانش قطع شد و به ‌شهادت رسيد. «آب فرات‌» همچون‌ «خاك كربلا»، هر دو آموزگار شجاعت و الهام بخش ‌شهادتند. از اين رو برداشتن كام نوزاد با آب فرات يا تربت‌ حسينى، چشاندن طعم‌ شجاعت و انتقال فرهنگ شهادت در دل و جان شيعه است.
  
اما موقعيت جغرافيايى فرات: «شطى است در مغرب كشور [[عراق]] و متشكل است از دو شعبه‌ «قره سو» و «مراد چاى‌» كه سرچشمه آنها نزديك رود «ارس‌» در ارمنستان تركيه ‌است. موقعى كه دو شعبه قره سو و مراد چاى به هم مى‌رسند، فرات به دجله نزديك ‌مى‌شود ولى مجددا دجله متوجه جنوب شرقى شده و فرات به سمت مغرب مايل ‌مى‌شود و سپس در نزديكى خليج فارس به رود دجله مى‌پيوندد و از آن پس مجموع اين ‌دو رود به نام ‌«شط العرب‌» خوانده مى‌شود و به خليج فارس مى‌ريزد.
 
 
سرزمينى را كه بين‌ دو رود دجله و فرات واقع است‌ «الجزيره‌» مى‌گويند. طول رودخانه فرات تقريبا 2900 كيلومتر است. جريان فرات در جلگه بين النهرين بسيار ملايم است و داراى ‌بسترى عريض مى‌باشد. يگانه عامل حاصلخيزى خاك عراق و جلب جمعيت در جلگه‌ خشك و گرم بين النهرين، دو رود فرات و دجله مى‌باشد. بابل، پايتخت قديم كشور بابل‌ در ساحل فرات بنا شده بود.<ref>فرهنگ فارسى، معين.</ref>
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۲۲: سطر ۳۱:
 
==منابع==
 
==منابع==
 
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 
جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
 +
  
 
[[رده:واقعه عاشورا]]
 
[[رده:واقعه عاشورا]]

نسخهٔ ‏۲۰ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۶:۱۷

نام نهرى در سرزمين كربلا، كه حادثه عاشورا نزديك آن اتفاق افتاد و امام حسين‌ علیه السلام و يارانش لب تشنه در كنار آب، شهيد شدند. از این رو در فرهنگ شیعه نام این نهر يادآور تشنگى ابا عبداللَّه ‌الحسين عليه السلام و ياران ايشان در روز عاشور است.


موقعیت جغرافیایی

فرات شطى است در مغرب كشور عراق و متشكل است از دو شعبه‌ «قره سو» و «مراد چاى‌» كه سرچشمه آنها نزديك رود «ارس‌» در ارمنستان تركيه ‌است. موقعى كه دو شعبه قره سو و مراد چاى به هم مى‌رسند، فرات به دجله نزديك ‌مى‌شود ولى مجددا دجله متوجه جنوب شرقى شده و فرات به سمت مغرب مايل ‌مى‌شود و سپس در نزديكى خليج فارس به رود دجله مى‌پيوندد و از آن پس مجموع اين ‌دو رود به نام ‌«شط العرب‌» خوانده مى‌شود و به خليج فارس مى‌ريزد.

سرزمينى را كه بين‌ دو رود دجله و فرات واقع است‌ «الجزيره‌» مى‌گويند. طول رودخانه فرات تقريبا 2900 كيلومتر است. جريان فرات در جلگه بين النهرين بسيار ملايم است و داراى ‌بسترى عريض مى‌باشد. يگانه عامل حاصلخيزى خاك عراق و جلب جمعيت در جلگه‌ خشك و گرم بين النهرين، دو رود فرات و دجله مى‌باشد. بابل، پايتخت قديم كشور بابل‌ در ساحل فرات بنا شده بود.[۱]

فضیلت های فرات

فرات، نهر مقدس و بافضيلتى است كه طبق‌ روايات، دو ناودان از بهشت بر آن مى‌ريزد و نهرى پربركت است و كودكى كه كامش را با آب فرات بردارند، دوستدار اهل بيت‌ علیهم السلام مى‌شود.[۲]

در حديث است كه فرات، مهريه‌ زهراست.[۳] مستحب است براى زيارت امام حسين علیه السلام از آب فرات غسل زيارت كنند كه‌ موجب آمرزش گناهان است.[۴] نوشيدن از آب فرات نيز مطلوب است.

امام صادق‌ علیه السلام به ‌سليمان بن هارون فرمود: «ما اظن احدا يحنك بماء الفرات الا احبنا اهل البيت‌».[۵] و نيز فرمود: «من شرب من ماء الفرات و حنك به فانه يحبنا اهل البيت‌»،[۶] هر كس از آب ‌فرات بنوشد و كام را با آن بردارد، او دوستدار ما خاندان خواهد بود. در حديث، از فرات‌ به عنوان نهر مؤمن و نيز نهر بهشتى ياد شده است: «نهران مؤمنان و نهران كافران، فالمؤمنان: الفرات و نيل مصر...»[۷] «اربعة انهار من الجنة: الفرات...».[۸]


فرات در واقعه عاشورا

«فرات‌» يادآور عظيمترين حماسه خونين و ماندگارترين صحنه وفا و صبر است. شير مردان عاشورايى در كربلا، در محرم سال 61 هجرى توسط نيروهاى‌ «ابن زياد» در محاصره قرار گرفتند و آب به روى اردوگاه امام حسين علیه السلام و اطفال و خيمه‌ها بسته شد.

سپاه دشمن مى‌خواست با قرار دادن حسين‌ علیه السلام در مضيقه بى آبى، او را به تسليم وادارد اما آن حضرت مرگ شرافتمندانه و تشنه كامانه را برگزيد.

عباس‌ علیه السلام كه براى آب آوردن از فرات، براى كودكان تشنه رفته بود. در كنار همين نهر علقمه دستانش قطع شد و به ‌شهادت رسيد. «آب فرات‌» همچون‌ «خاك كربلا»، هر دو آموزگار شجاعت و الهام بخش ‌شهادتند. از اين رو برداشتن كام نوزاد با آب فرات يا تربت‌ حسينى، چشاندن طعم‌ شجاعت و انتقال فرهنگ شهادت در دل و جان شيعه است.


پانویس

  1. فرهنگ فارسى، معين.
  2. سفينة البحار، ج 2، ص 352، المزار، شيخ مفيد، ص 18.
  3. همان، ص 563.
  4. همان، ج 1، ص 565.
  5. وسائل الشيعه، ج 10، ص 314، بحارالانوار، ج 101، ص 114.
  6. همان.
  7. همان، ج 17، ص 215.
  8. همان.

منابع

جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.