نهایة الحکمه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[علامه طباطبایی]] این کتاب را با قلمی شیوا و روان نگاشته اند.
+
{{مشخصات کتاب
{{مشخصات کتاب
 
  
 
|عنوان=
 
|عنوان=
سطر ۶: سطر ۵:
 
|تصویر=[[پرونده:نهایه الاحکمه.jpg|240px|وسط]]
 
|تصویر=[[پرونده:نهایه الاحکمه.jpg|240px|وسط]]
  
|نویسنده= علامه سید محمدحسین طباطبایی
+
|نویسنده= سید محمدحسین طباطبایی
  
 
|موضوع=فلسفه اسلامی
 
|موضوع=فلسفه اسلامی
سطر ۱۲: سطر ۱۱:
 
|زبان=عربی
 
|زبان=عربی
  
|تعداد جلد=1
+
|تعداد جلد=۱
  
 
|عنوان افزوده1= تحقیق
 
|عنوان افزوده1= تحقیق
  
|افزوده1=علی الزارعی سبزواری
+
|افزوده1=علی زارعی سبزواری
  
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
سطر ۲۵: سطر ۲۴:
  
 
}}  
 
}}  
 +
کتاب '''«نهایة الحکمة»''' از تألیفات [[علامه طباطبایی]] (م، ۱۳۶۰ ش)، کتابی [[فلسفه|فلسفی]] و به زبان عربی است. کتاب «نهایة الحکمه» به منظور تدریس فلسفه در حوزه‌های علمی نگارش یافته و هم اکنون به عنوان متن درسی فلسفه معروف می‌باشد.
  
 
==مؤلف==
 
==مؤلف==
آیت‌الله سید محمدحسين طباطبایی (1281-1360شمعروف به علامه طباطبایی، فقیه، عارف، فیلسوف، مفسر بزرگ و مشهور دوران معاصر، متولد تبریز و نویسنده تفسیر المیزان و دو کتاب درسی فلسفه با نام بدایة الحکمة و نهایة الحکمة است. و اصول فلسفه و روش رئالیسم. نسب علامه از طرف پدر به امام حسن (ع) و از طرف مادر به حضرت امام حسین (ع) می رسد. از اساتید ایشان سید علی آقای قاضی، آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى(ره)، آیت‌الله نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى را می توان نام برد. وی در سال ۱۳۶۰ش (۱۸ محرم ۱۴۰۲ق) به دیدار حق شتافت.  
+
آیت‌الله [[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایی]]، معروف به علامه طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰ ش)، فقیه، عارف، فیلسوف و مفسر بزرگ [[شیعه]] معاصر است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به [[نجف]] رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ شمسی از اساتید بزرگ آنجا همچون [[سید علی آقا قاضی|سید علی آقای قاضی]]، آیت‌الله شیخ [[محمدحسین غروی اصفهانی|محمدحسین اصفهانى]]، آیت‌الله [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نایینى]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] و آیت‌الله [[سید محمد حجت کوه کمره ای|حجّت کوه‌کمرى]] بهره گرفت.
  
==معرفی اجمالی کتاب==
+
علامه طباطبایی در سال ۱۳۲۵ شمسی به [[قم]] رفت و در آنجا شروع به تدریس دروس [[تفسیر قرآن]] و [[فلسفه]] نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در [[حوزه علمیه قم|حوزه قم]] شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.
  
کتاب نهایة الحکمه کتابی فلسفی و به زبان عربی، از تألیفات مرحوم علامه سید محمدحسین طباطبایی است. علامه فقید کتاب [[بدایة الحکمه]] را به عنوان اولین متن درسی برای جویندگان [[حکمت]] الهی تالیف نمودند و نهایة الحکمه را برای کسانی که به خوبی بدایة را فراگرفته و با مسایل فلسفی [[اسلام|اسلامی]] آشنایی حاصل کرده اند، نگاشته اند.
+
آثار ارزشمند دیگر مرحوم علامه طباطبایی علاوه بر «نهایة الحکمه» عبارتند از: [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، [[بدایة الحکمة]]، [[سنن النبی]]، [[شیعه در اسلام]] و [[قرآن در اسلام (کتاب)|قرآن در اسلام]].
  
در واقع اگر بدایه برای مرحله ابتدایی [[فلسفه]] است، نهایه برای مرحله پایانی آن تنظیم گردیده و در اکثر مراحل نهایة الحکمه مباحث مفصل تر از آنچه در بدایة الحکمه است بررسی گردیده اند. یعنی اقوال و آراء بیشتری مطرح گردیده و درباره برخی مسایل عمیق تر مطالب ذکر شده اند و به اشکالات نیز پاسخ های دقیق تری داده شده است.
+
==معرفی کتاب==
  
دشواری فهم مطالب نهایة الحکمه مربوط به همین موارد است یعنی سطح مسایل مورد بحث نهایه بالاتر از سطح بدایه است والا در اغلب موارد عبارات نهایه گویاتر است به طوری که می توان از آن برای تبیین عبارات بدایه استفاده کرد. کتاب نهایة الحکمه به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی نگارش یافته و هم اکنون این کتاب بسان بدایة الحکمه به عنوان متن درسی فلسفه معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایایی برخوردار است. کتاب نهایة الحکمه 5 سال پس از بدایة الحکمه در سال 1395 هـ.ق تالیف گردیده است.
+
[[علامه طباطبایی]] کتاب «[[بدایة الحکمه]]» را به عنوان اولین متن درسی برای جویندگان [[حکمت]] الهی تالیف نمودند و «نهایة الحکمه» را برای کسانی که به خوبی «بدایة الحکمه» را فراگرفته و با مسایل فلسفی [[اسلام|اسلامی]] آشنایی حاصل کرده اند، 5 سال بعد نگاشته اند.
  
==ویژگی های کتاب==
+
در واقع اگر «بدایه» برای مرحله ابتدایی [[فلسفه]] است، «نهایه» برای مرحله پایانی آن تنظیم گردیده و در اکثر مراحل «نهایة الحکمه» مباحث مفصل تر از آنچه در «بدایة الحکمه» است بررسی گردیده اند. یعنی اقوال و آراء بیشتری مطرح گردیده و درباره برخی مسایل عمیق تر مطالب ذکر شده اند و به اشکالات نیز پاسخ های دقیق تری داده شده است.
  
#اکتفا نمودن به اسلوب برهانی و پرهیز از به کاربردن مطالب شعری و ذوقی، که برای یک متن فلسفی بسیار ضروری است.
+
دشواری فهم مطالب «نهایة الحکمه» مربوط به همین موارد است، یعنی سطح مسایل مورد بحث «نهایه» بالاتر از سطح «بدایه» است، وگرنه در اغلب موارد، عبارات نهایه گویاتر است؛ به طوری که می توان از آن برای تبیین عبارات «بدایه» استفاده کرد.  
#رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد.
 
#اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم مانند طبیعیات.
 
#اجتناب از خلط میان علوم اعتباری با علوم حقیقی و اجتناب از بهره گیری از روش تجربه و حس در فلسفه نظری.
 
  
==بخش های کتاب==
+
«بدایة» و «نهایة» با ارائه مسیری مستقیم و هموار نمودن پستی ها و بلندی ها، طریقی بدیع و راهی رفتنی در برابر پویندگان [[حکمت متعالیه]] و فلسفه اسلامی گشوده است. راهی که با بهره گیری از نور [[برهان]]، مصباح ذخایر فراوان عقلی و مشکوة میراث علمی گذشتگان، افق درخشان حکمت نظری را نمایانده است تا ابواب حقیقت را با مفتاح عقل بگشاید.
  
این کتاب توسط جامعه مدرسین و ناشرین دیگر، بارها در قم و اصفهان و تهران به چاپ رسیده و همچنین توسط علی شیروانی و [[محمدتقی مصباح یزدی|مصباح یزدی]] و علی اوجبی ترجمه شده است. نهایة الحکمه دارای 5 مرحله و 24 فصل است که عبارتند از:
+
کتاب «نهایة الحکمه» به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی نگارش یافته و هم اکنون این کتاب بسان «بدایة الحکمه» به عنوان متن درسی فلسفه معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایایی برخوردار است.
 +
 
 +
==ویژگی‌های کتاب==
 +
 
 +
*اکتفا نمودن به اسلوب [[برهان|برهانی]] و پرهیز از به کاربردن مطالب شعری و ذوقی، که برای یک متن [[فلسفه|فلسفی]] بسیار ضروری است.
 +
*رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول کتاب، به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد.
 +
*اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم مانند طبیعیات.
 +
*اجتناب از خلط میان علوم اعتباری با علوم حقیقی و اجتناب از بهره گیری از روش تجربه و حس در فلسفه نظری.
 +
 
 +
==بخش‌های کتاب==
 +
 
 +
نهایة الحکمه دارای 5 مرحله و 24 فصل است که عبارتند از:
  
 
*مرحله اول: 5 فصل، فی احکام الوجود الکلیة.
 
*مرحله اول: 5 فصل، فی احکام الوجود الکلیة.
*مرحله دوم: 3 فصل، فی الوجود المستقل والرابط.
+
*مرحله دوم: 3 فصل، فی الوجود المستقل و الرابط.
 
*مرحله سوم: 1 فصل، فی انقسام الوجود الی ذهنی و خارجی.
 
*مرحله سوم: 1 فصل، فی انقسام الوجود الی ذهنی و خارجی.
 
*مرحله چهارم: 8 فصل، فی مواد القضایا.
 
*مرحله چهارم: 8 فصل، فی مواد القضایا.
 
*مرحله پنجم: 7 فصل، فی الماهیة و احکامها.
 
*مرحله پنجم: 7 فصل، فی الماهیة و احکامها.
  
==ترجمه، شرح و تعلیقات بر کتاب==
+
==ترجمه، شرح و تعلیقات==
  
اين کتاب تعليقات و شروح و ترجمه هاي فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح آقاي حسين حقاني زنجاني، علي شيرواني، محمدتقي مصباح يزدي و حسين عشاقي مي باشد.
+
بر اين کتاب تعليقات و شروح و ترجمه هاي فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح و ترجمه [[محمدتقی مصباح یزدی]]، حسين حقانی زنجانی، علی شيروانی، علی اوجبی و حسين عشاقی می باشد.
 
 
==نظرات دیگران==
 
 
 
بدایة و نهایة با ارائه مسیری مستقیم و هموار نمودن پستی ها و بلندی ها، طریقی بدیع و راهی رفتنی در برابر پویندگان [[حکمت متعالیه]] و فلسفه اسلامی گشوده است. راهی که با بهره گیری از نور برهان، مصباح ذخایر فراوان عقلی و مشکوة میراث علمی گذشتگان، افق درخشان حکمت نظری را نمایانده است تا ابواب حقیقت را با مفتاح عقل بگشاید.
 
 
 
==وضعیت نشر==
 
 
 
اين کتاب توسط انتشارات مختلف و در سالهای متعدد به چاپ رسيده است. جدیدترین چاپ کتاب در سال 1384 توسط موسسه النشر الاسلامی بوده است.  
 
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
*[http://book.tahoor.com/page.php?id=12146 کتابشناسی طهور، ذیل مدخل "نهایة الحکمه"]، (22 خرداد 1391)
+
*[http://book.tahoor.com/page.php?id=12146 "نهایة الحکمه"، کتابشناسی طهور]، (22 خرداد 1391).
*[http://www.rasekhoon.net/article/show-37088.aspx فرزانه، حافظ. "نهایة الحکمه"، پایگاه راسخون]، (22 خرداد 1391)
+
*[http://www.rasekhoon.net/article/show-37088.aspx "نهایة الحکمه"، حافظ فرزانه، پایگاه راسخون]، (22 خرداد 1391).
 
 
==متن کتاب نهاية الحكمة==
 
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/38284/نهاية-الحكمة نهاية الحكمة]
 
  
[[رده:منابع فلسفی]]
+
[[رده:منابع فلسفی]][[رده:کتاب‌های فلسفی]]
[[رده:آثار علامه طباطبایی]]
+
[[رده:آثار علامه طباطبایی]][[رده:کتابهای درسی حوزه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۲

نهایه الاحکمه.jpg
نویسنده سید محمدحسین طباطبایی
موضوع فلسفه اسلامی
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق علی زارعی سبزواری

نهاية الحكمة

کتاب «نهایة الحکمة» از تألیفات علامه طباطبایی (م، ۱۳۶۰ ش)، کتابی فلسفی و به زبان عربی است. کتاب «نهایة الحکمه» به منظور تدریس فلسفه در حوزه‌های علمی نگارش یافته و هم اکنون به عنوان متن درسی فلسفه معروف می‌باشد.

مؤلف

آیت‌الله سید محمدحسین طباطبایی، معروف به علامه طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰ ش)، فقیه، عارف، فیلسوف و مفسر بزرگ شیعه معاصر است. علامه پس از تحصیلات مقدماتی به نجف رفت و از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۴ شمسی از اساتید بزرگ آنجا همچون سید علی آقای قاضی، آیت‌الله شیخ محمدحسین اصفهانى، آیت‌الله میرزای نایینى، سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله حجّت کوه‌کمرى بهره گرفت.

علامه طباطبایی در سال ۱۳۲۵ شمسی به قم رفت و در آنجا شروع به تدریس دروس تفسیر قرآن و فلسفه نمود که در آن زمان چندان بدان اهمیت داده نمی شد و این کار او موجب رونق این دو در حوزه قم شد. بسیاری از مدرسان بعدی فلسفه در حوزه علمیه قم شاگردان او بودند.

آثار ارزشمند دیگر مرحوم علامه طباطبایی علاوه بر «نهایة الحکمه» عبارتند از: تفسیر المیزان، بدایة الحکمة، سنن النبی، شیعه در اسلام و قرآن در اسلام.

معرفی کتاب

علامه طباطبایی کتاب «بدایة الحکمه» را به عنوان اولین متن درسی برای جویندگان حکمت الهی تالیف نمودند و «نهایة الحکمه» را برای کسانی که به خوبی «بدایة الحکمه» را فراگرفته و با مسایل فلسفی اسلامی آشنایی حاصل کرده اند، 5 سال بعد نگاشته اند.

در واقع اگر «بدایه» برای مرحله ابتدایی فلسفه است، «نهایه» برای مرحله پایانی آن تنظیم گردیده و در اکثر مراحل «نهایة الحکمه» مباحث مفصل تر از آنچه در «بدایة الحکمه» است بررسی گردیده اند. یعنی اقوال و آراء بیشتری مطرح گردیده و درباره برخی مسایل عمیق تر مطالب ذکر شده اند و به اشکالات نیز پاسخ های دقیق تری داده شده است.

دشواری فهم مطالب «نهایة الحکمه» مربوط به همین موارد است، یعنی سطح مسایل مورد بحث «نهایه» بالاتر از سطح «بدایه» است، وگرنه در اغلب موارد، عبارات نهایه گویاتر است؛ به طوری که می توان از آن برای تبیین عبارات «بدایه» استفاده کرد.

«بدایة» و «نهایة» با ارائه مسیری مستقیم و هموار نمودن پستی ها و بلندی ها، طریقی بدیع و راهی رفتنی در برابر پویندگان حکمت متعالیه و فلسفه اسلامی گشوده است. راهی که با بهره گیری از نور برهان، مصباح ذخایر فراوان عقلی و مشکوة میراث علمی گذشتگان، افق درخشان حکمت نظری را نمایانده است تا ابواب حقیقت را با مفتاح عقل بگشاید.

کتاب «نهایة الحکمه» به منظور تدریس فلسفه در حوزه های علمی نگارش یافته و هم اکنون این کتاب بسان «بدایة الحکمه» به عنوان متن درسی فلسفه معروف می باشد و نسبت به سایر متون فلسفی از مزایایی برخوردار است.

ویژگی‌های کتاب

  • اکتفا نمودن به اسلوب برهانی و پرهیز از به کاربردن مطالب شعری و ذوقی، که برای یک متن فلسفی بسیار ضروری است.
  • رعایت نظم منطقی در چینش مراحل و فصول کتاب، به گونه ای که از مطالب پیشین، مطالب پسین را می توان استنتاج کرد.
  • اهتمام به مسائل مهمتر و کلیدی و اجتناب از مباحث غیرلازم مانند طبیعیات.
  • اجتناب از خلط میان علوم اعتباری با علوم حقیقی و اجتناب از بهره گیری از روش تجربه و حس در فلسفه نظری.

بخش‌های کتاب

نهایة الحکمه دارای 5 مرحله و 24 فصل است که عبارتند از:

  • مرحله اول: 5 فصل، فی احکام الوجود الکلیة.
  • مرحله دوم: 3 فصل، فی الوجود المستقل و الرابط.
  • مرحله سوم: 1 فصل، فی انقسام الوجود الی ذهنی و خارجی.
  • مرحله چهارم: 8 فصل، فی مواد القضایا.
  • مرحله پنجم: 7 فصل، فی الماهیة و احکامها.

ترجمه، شرح و تعلیقات

بر اين کتاب تعليقات و شروح و ترجمه هاي فراوان نگاشته شده است که از جمله آنها شرح و ترجمه محمدتقی مصباح یزدی، حسين حقانی زنجانی، علی شيروانی، علی اوجبی و حسين عشاقی می باشد.

منابع