وفای به عهد: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Heidariyan47 (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | عهد و | + | «وفای به عهد و پیمان»، از قوانین بین‌المللى [[اسلام]] است و هیچ کس حق ندارد به عهدش بى‌وفایى کند، حتى نسبت به [[کفر|کفار]]. در [[قرآن]] و روایات، وفای به عهد از ویژگی‌های مؤمنان شمرده شده و بر آن بسیار تأکید شده است. |
==وفای به عهد در قرآن== | ==وفای به عهد در قرآن== | ||
| − | * وفای به عهد علامت ایمان | + | *وفای به عهد علامت [[ایمان]]: [[قرآن|قرآن مجید]] یكی از ویژگی ها و خصوصیات افراد باایمان را وفای به عهد می داند و می فرماید: {{متن قرآن|«وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ»}}؛<ref>[[سوره مؤمنون]]/8؛ [[سوره معارج]]/32.</ref> مؤمنان آنها هستند كه امانت ها و عهد خود را مراعات می كنند. |
| − | * وفای به عهد نشانه نیكوكاران | + | *وفای به عهد نشانه نیكوكاران: در جای دیگر، قرآن مجید وفای به عهد را نشانه افراد نیكوكار دانسته و می فرماید: {{متن قرآن|«...الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا...»}}؛<ref>[[سوره بقره]]/177.</ref> ...نیكوكاران كسانی هستند كه به عهد خود (هنگامی كه عهد بستند) وفا می كنند... . |
| − | * | + | * وفای به عهد از اوصاف پیامبران: {{متن قرآن|«وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا»}}؛<ref>[[سوره مریم]]/54.</ref> در كتاب آسمانی خود از [[اسماعیل صادق الوعد علیه السلام|اسماعیل]] یاد كن كه او در وعده هایش صادق و رسول و پیامبر بزرگی بود. در این آیه وفای به عهد را پیش از مقام [[نبوت]] و رسالت می آورد، گویی كه وفای به عهد پایه نبوت است. |
| − | در | + | *مسؤلیت در برابر وفای به عهد: {{متن قرآن|«...أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً»}}؛<ref>[[سوره اسراء]]/34.</ref> ...به عهد (خود) وفا كنید كه از عهد سؤال می شود. |
| − | == | + | ==وفای به عهد در روایات== |
| − | در روایات نیز به وفای به عهد و پیمان توصیه فراوان شده است | + | در روایات نیز به وفای به عهد و پیمان توصیه فراوان شده است: |
| − | + | الف. وفای به عهد، ویژگی مؤمنان: | |
| + | |||
| + | *[[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله فرمود: من كان یؤمن بالله والیوم الآخر فلیَفِ اذا وعدَ.<ref>اصول كافی، ج2/ص364، حدیث 2.</ref> آن كس كه به خدا و روز جزا ایمان دارد باید به وعده خود وفا كند. | ||
| − | + | *[[امام علی]] علیه السلام فرمود: ان الوفاء بالعهد من علامات اهل الدین.<ref>سفینة البحار، ج2/ص675.</ref> وفای به عهد از نشانه های مردم متدین است. | |
| − | در حدیث دیگری [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله فرمود: | + | *در [[حدیث]] دیگری [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله فرمود: لا دینَ لمن لا عهدَ له.<ref>بحارالانوار، چاپ بیروت، ج72/ص 96.</ref> كسی كه پای بند به پیمان خود نباشد دین ندارد. |
| − | + | ب. وفای به عهد، از حقوق ایمانی: | |
| − | + | *[[امام صادق]] علیه السلام فرمود: المؤمن اَخو المؤمن عینُه و دلیلُه لایخونُه و لایظلمُه و لایغشّه ولایَعده عِدَة فیُخلفه.<ref>اصول كافی، ج2/ص166، حدیث 3.</ref> مؤمن برادر مؤمن و مانند چشم و راهنمای اوست، به او خیانت نمی كند و ستم روا نمی دارد و او را فریب نمی دهد و به او وعده ای نمی دهد كه تخلّف كند. | |
| − | + | ج. ارزیابی توانایی، هنگام تعهد: | |
| − | * | + | *[[امیرالمؤمنین]] علیه السلام فرمود: لاتَعِد بما تعجزُ عن الوفاء.<ref>فهرست غرر، ص 407، شماره 10177.</ref> چیزی را كه از وفاكردن به آن عاجزی وعده مكن. |
| + | *امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: لا تَعِدَنّ عِدَةً لاتثِقُ من نفسك بِإنجازها.<ref>همان، شماره 10297.</ref> چیزی را كه یقین به وفای آن نداری وعده مده. | ||
| − | + | د. خُلف وعده، علامت [[نفاق]]: | |
| − | + | *رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: آیة المنافق ثلاثٌ إذا حدِث كَذِب و إذا وعدَ أخلفَ و إذا ائتُمن خانَ.<ref>المستطرف، ج1/ ص198.</ref> نشانه منافق سه چیز است: دروغگویی، پیمان شكنی و خیانت در امانت. | |
| − | + | ه. خُلف وعده، موجب خشم خدا: | |
| − | + | *[[امام علی]] علیه السلام در فرمان خود به [[مالك اشتر نخعى|مالك اشتر]] فرمود: إیاك... ان تَعِدَهم فتتبع موعدَك بخُلفك... و الخُلف یوجب المَقت عندالله و الناس قال الله تعالی {{متن قرآن|«كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لا تفعلون»}}...<ref>نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه 53. </ref> بپرهیز از این كه به مردم وعده بدهی و تخلّف كنی... زیرا (تخلف از وعده) موجب خشم خدا و مردم خواهد شد، چنانكه قرآن می فرماید: «نزد خدا بسیار خشم آور است كه بگویید چیزی را كه به آن عمل نمی كنید...». | |
| + | *[[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام فرمود: عِدَةُ المؤمن اَخاه نذرٌ لا كفّارَة له فمن أخلف فبخُلف الله بدأ ولِمَقته تعرّض و ذلك قوله: {{متن قرآن|«یا ایها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لاتفعلون»}}.<ref>اصول كافی، ج2/ص364، حدیث 1.</ref> وعده مومن به برادرش مانند [[نذر|نذری]] است که کرده، پس اگر به آن وفا نکند گویی با خدا خلف وعده کرده و در معرض خشم او قرار گرفته است، چنانكه فرمود: «یا ایها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لاتفعلون». | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | == | + | ==منابع== |
| − | + | *نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، محمدرضا مهدوی كنی. | |
[[رده:اخلاق اجتماعی]] | [[رده:اخلاق اجتماعی]] | ||
[[رده:صفات پسندیده]] | [[رده:صفات پسندیده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۰۳
«وفای به عهد و پیمان»، از قوانین بین‌المللى اسلام است و هیچ کس حق ندارد به عهدش بى‌وفایى کند، حتى نسبت به کفار. در قرآن و روایات، وفای به عهد از ویژگی‌های مؤمنان شمرده شده و بر آن بسیار تأکید شده است.
وفای به عهد در قرآن
- وفای به عهد علامت ایمان: قرآن مجید یكی از ویژگی ها و خصوصیات افراد باایمان را وفای به عهد می داند و می فرماید: «وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ»؛[۱] مؤمنان آنها هستند كه امانت ها و عهد خود را مراعات می كنند.
- وفای به عهد نشانه نیكوكاران: در جای دیگر، قرآن مجید وفای به عهد را نشانه افراد نیكوكار دانسته و می فرماید: «...الْمُوفُونَ بِعَهْدِهِمْ إِذا عاهَدُوا...»؛[۲] ...نیكوكاران كسانی هستند كه به عهد خود (هنگامی كه عهد بستند) وفا می كنند... .
- وفای به عهد از اوصاف پیامبران: «وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا»؛[۳] در كتاب آسمانی خود از اسماعیل یاد كن كه او در وعده هایش صادق و رسول و پیامبر بزرگی بود. در این آیه وفای به عهد را پیش از مقام نبوت و رسالت می آورد، گویی كه وفای به عهد پایه نبوت است.
- مسؤلیت در برابر وفای به عهد: «...أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً»؛[۴] ...به عهد (خود) وفا كنید كه از عهد سؤال می شود.
وفای به عهد در روایات
در روایات نیز به وفای به عهد و پیمان توصیه فراوان شده است:
الف. وفای به عهد، ویژگی مؤمنان:
- پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: من كان یؤمن بالله والیوم الآخر فلیَفِ اذا وعدَ.[۵] آن كس كه به خدا و روز جزا ایمان دارد باید به وعده خود وفا كند.
- امام علی علیه السلام فرمود: ان الوفاء بالعهد من علامات اهل الدین.[۶] وفای به عهد از نشانه های مردم متدین است.
- در حدیث دیگری رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: لا دینَ لمن لا عهدَ له.[۷] كسی كه پای بند به پیمان خود نباشد دین ندارد.
ب. وفای به عهد، از حقوق ایمانی:
- امام صادق علیه السلام فرمود: المؤمن اَخو المؤمن عینُه و دلیلُه لایخونُه و لایظلمُه و لایغشّه ولایَعده عِدَة فیُخلفه.[۸] مؤمن برادر مؤمن و مانند چشم و راهنمای اوست، به او خیانت نمی كند و ستم روا نمی دارد و او را فریب نمی دهد و به او وعده ای نمی دهد كه تخلّف كند.
ج. ارزیابی توانایی، هنگام تعهد:
- امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: لاتَعِد بما تعجزُ عن الوفاء.[۹] چیزی را كه از وفاكردن به آن عاجزی وعده مكن.
- امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: لا تَعِدَنّ عِدَةً لاتثِقُ من نفسك بِإنجازها.[۱۰] چیزی را كه یقین به وفای آن نداری وعده مده.
د. خُلف وعده، علامت نفاق:
- رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: آیة المنافق ثلاثٌ إذا حدِث كَذِب و إذا وعدَ أخلفَ و إذا ائتُمن خانَ.[۱۱] نشانه منافق سه چیز است: دروغگویی، پیمان شكنی و خیانت در امانت.
ه. خُلف وعده، موجب خشم خدا:
- امام علی علیه السلام در فرمان خود به مالك اشتر فرمود: إیاك... ان تَعِدَهم فتتبع موعدَك بخُلفك... و الخُلف یوجب المَقت عندالله و الناس قال الله تعالی «كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لا تفعلون»...[۱۲] بپرهیز از این كه به مردم وعده بدهی و تخلّف كنی... زیرا (تخلف از وعده) موجب خشم خدا و مردم خواهد شد، چنانكه قرآن می فرماید: «نزد خدا بسیار خشم آور است كه بگویید چیزی را كه به آن عمل نمی كنید...».
- امام صادق علیه السلام فرمود: عِدَةُ المؤمن اَخاه نذرٌ لا كفّارَة له فمن أخلف فبخُلف الله بدأ ولِمَقته تعرّض و ذلك قوله: «یا ایها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لاتفعلون».[۱۳] وعده مومن به برادرش مانند نذری است که کرده، پس اگر به آن وفا نکند گویی با خدا خلف وعده کرده و در معرض خشم او قرار گرفته است، چنانكه فرمود: «یا ایها الذین آمنوا لِمَ تقولون ما لاتفعلون كَبُر مقتاً عندالله ان تقولوا ما لاتفعلون».
پانویس
- ↑ سوره مؤمنون/8؛ سوره معارج/32.
- ↑ سوره بقره/177.
- ↑ سوره مریم/54.
- ↑ سوره اسراء/34.
- ↑ اصول كافی، ج2/ص364، حدیث 2.
- ↑ سفینة البحار، ج2/ص675.
- ↑ بحارالانوار، چاپ بیروت، ج72/ص 96.
- ↑ اصول كافی، ج2/ص166، حدیث 3.
- ↑ فهرست غرر، ص 407، شماره 10177.
- ↑ همان، شماره 10297.
- ↑ المستطرف، ج1/ ص198.
- ↑ نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه 53.
- ↑ اصول كافی، ج2/ص364، حدیث 1.
منابع
- نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، محمدرضا مهدوی كنی.
