آب مطلق: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}} | {{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}} | ||
| + | {{خوب}} | ||
| + | «آب مطلق» در مقابل «[[آب مضاف]]»، به آبى گفته مى‌شود که عنوان «آب» بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. آب مطلق، پاک و پاک کننده است. از این عنوان در باب [[طهارت]] سخن گفته شده است. | ||
| − | آب مطلق | + | ==اقسام آب مطلق== |
| − | + | برخى آب مطلق را به سه قسمِ جارى، محقون (آب راکد) و چاه تقسیم کرده‌اند؛ و آب محقون را نیز به دو قسم [[آب کر|آب کرّ]] و [[آب قلیل]] دانسته اند.<ref>جواهرالکلام، ۱/۷۱، ۱۰۵ و ۱۵۳.</ref> | |
| − | برخى | + | برخى دیگر آن را به پنج قسمِ کرّ، قلیل، جارى، باران و چاه تقسیم نموده‌اند.<ref>توضیح المسائل مراجع ۱/۳۸.</ref> عدّه‌اى نیز براى آب مطلق، شش قسم: جارى، جوشنده غیرجارى، چاه، باران، کرّ و قلیل ذکر کرده‌اند.<ref>العروة الوثقى، ۱/۲۶.</ref> |
| − | برخى | + | برخى [[فقها]] از آنجا که فایده و اثرى در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات [[نجس|نجاست]]) و عدم اعتصام، به دو قسمِ معتصم و غیرمعتصم تقسیم کرده‌اند. قسم اول شامل آب کرّ و هر آبى مى‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است، مانند آب جارى، چشمه و غیره؛ و قسم دوم منحصر به آب قلیل است.<ref>مهذب الاحکام، ۱/۱۲۳.</ref> |
| − | برخى | + | و برخى دیگر به اعتبار ماده داشتن (یعنى داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیرجوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان مى‌یابد، در صورتى که به قدر کر باشد) و ماده نداشتن، آن را به آب داراى مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرّ و قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.<ref>منهاج الصالحین(خویى)، ۱/۱۵.</ref> |
| − | + | ==احکام آب مطلق== | |
| − | + | آب مطلق، پاک و پاک کننده یعنى برطرف کننده حدث و نجاست چیز [[نجس]] است.<ref>العروة الوثقى، ج۱، ص۲۶.</ref> آب مطلق، اگر معتصم باشد، با ملاقات نجاست، نجس نمى‌شود؛ مگر آنکه رنگ، بو یا مزه آن به سبب نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد (آب قلیل) به قول مشهور با ملاقات نجاست، نجس مى‌شود.<ref>همان، ص۳۰ و ۳۴.</ref> | |
| − | آب | + | آب مطلق با تبخیر از اطلاق خارج نمى‌شود، مگر آن که با چیزى دیگر ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان [[آب مضاف]] بر آن صدق کند، مانند گلاب، مضاف می شود.<ref>همان، ص۲۷.</ref> |
| − | آب | + | آب مطلقِ نجس با اتصال به [[آب کر|آب کرّ]] یا جارى و امتزاج با آن، پاک مى‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغیر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست، با زوال تغیر به سبب اتصال و امتزاج با آب پاک، پاک مى‌گردد. در این که صرف اتصال بدون امتزاج در حصول پاکى آن کافى است یا نه، اختلاف است. |
| − | + | اگر آب مطلق داراى مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغیر به سبب اتصال به ماده و امتزاج با آب جدید، پاک مى‌شود.<ref>همان، صص ۳۲ و ۴۳.</ref> | |
| − | آبى | + | آبى که مطلق بوده و [[آب مضاف|مضاف]] شدنش مشکوک است، مطلق محسوب مى‌شود. آبى که مطلق یا مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست، حکم آب مطلق را ندارد.<ref>توضیح المسائل مراجع، ۱/۵۱؛ العروة الوثقى، ۱/۲۸.</ref> |
| − | مطلق بودن آب وضو و غسل از | + | مطلق بودن آب [[وضو]] و [[غسل]] از شرایط صحت آن دو است.<ref>العروة الوثقى، ۱/۲۱۹ و ۳۰۰.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت | + | * [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]، زیر نظر سید محمود شاهرودی، ج۱، صص ۱۱۳-۱۱۱. |
| + | {{سنجش کیفی | ||
| + | |سنجش=شده | ||
| + | |شناسه= خوب | ||
| + | |عنوان بندی مناسب= خوب | ||
| + | |کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب | ||
| + | |رعایت سطح مخاطب عام= ضعیف | ||
| + | |رعایت ادبیات دانشنامه ای= خوب | ||
| + | |جامعیت= خوب | ||
| + | |رعایت اختصار= خوب | ||
| + | |سیر منطقی= خوب | ||
| + | }} | ||
| − | [[رده:طهارت]] | + | [[رده:آبها]][[رده:طهارت]] |
| + | [[رده: مقاله های مهم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۲۹
«آب مطلق» در مقابل «آب مضاف»، به آبى گفته مى‌شود که عنوان «آب» بدون قید و اضافه بر آن صادق باشد. آب مطلق، پاک و پاک کننده است. از این عنوان در باب طهارت سخن گفته شده است.
اقسام آب مطلق
برخى آب مطلق را به سه قسمِ جارى، محقون (آب راکد) و چاه تقسیم کرده‌اند؛ و آب محقون را نیز به دو قسم آب کرّ و آب قلیل دانسته اند.[۱]
برخى دیگر آن را به پنج قسمِ کرّ، قلیل، جارى، باران و چاه تقسیم نموده‌اند.[۲] عدّه‌اى نیز براى آب مطلق، شش قسم: جارى، جوشنده غیرجارى، چاه، باران، کرّ و قلیل ذکر کرده‌اند.[۳]
برخى فقها از آنجا که فایده و اثرى در تکثیر اقسام آب مطلق ندیده‌اند، آن را به اعتبار اعتصام (منفعل نشدن به ملاقات نجاست) و عدم اعتصام، به دو قسمِ معتصم و غیرمعتصم تقسیم کرده‌اند. قسم اول شامل آب کرّ و هر آبى مى‌شود که از منبع و مادّه برخوردار است، مانند آب جارى، چشمه و غیره؛ و قسم دوم منحصر به آب قلیل است.[۴]
و برخى دیگر به اعتبار ماده داشتن (یعنى داشتن منبع جوشان همچون چشمه یا غیرجوشان همچون منبع آب که آب از آن در لوله‌ها جریان مى‌یابد، در صورتى که به قدر کر باشد) و ماده نداشتن، آن را به آب داراى مادّه و آب بدون مادّه تقسیم کرده و آب کرّ و قلیل را از اقسام قسم دوم دانسته‌اند.[۵]
احکام آب مطلق
آب مطلق، پاک و پاک کننده یعنى برطرف کننده حدث و نجاست چیز نجس است.[۶] آب مطلق، اگر معتصم باشد، با ملاقات نجاست، نجس نمى‌شود؛ مگر آنکه رنگ، بو یا مزه آن به سبب نجاست تغییر کند و اگر معتصم نباشد (آب قلیل) به قول مشهور با ملاقات نجاست، نجس مى‌شود.[۷]
آب مطلق با تبخیر از اطلاق خارج نمى‌شود، مگر آن که با چیزى دیگر ممزوج و سپس تبخیر گردد. در این صورت اگر عنوان آب مضاف بر آن صدق کند، مانند گلاب، مضاف می شود.[۸]
آب مطلقِ نجس با اتصال به آب کرّ یا جارى و امتزاج با آن، پاک مى‌شود. همچنین در صورت نجس شدن به سبب تغیر رنگ، بو یا مزه آن به نجاست، با زوال تغیر به سبب اتصال و امتزاج با آب پاک، پاک مى‌گردد. در این که صرف اتصال بدون امتزاج در حصول پاکى آن کافى است یا نه، اختلاف است.
اگر آب مطلق داراى مادّه و منبع باشد، با از بین رفتن تغیر به سبب اتصال به ماده و امتزاج با آب جدید، پاک مى‌شود.[۹]
آبى که مطلق بوده و مضاف شدنش مشکوک است، مطلق محسوب مى‌شود. آبى که مطلق یا مضاف بودنش و نیز پیشینه آن از حیث اطلاق و اضافه، معلوم نیست، حکم آب مطلق را ندارد.[۱۰]
مطلق بودن آب وضو و غسل از شرایط صحت آن دو است.[۱۱]
پانویس
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیر نظر سید محمود شاهرودی، ج۱، صص ۱۱۳-۱۱۱.
