امامزاه آمنه خاتون قزوین: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای جدید حاوی '{{نیازمند ویرایش فنی}} يکي از زيارتگاههاي شهر قزوين بقعه امامزاده آمنه خاتون يا...' ایجاد کرد)
 
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
{{شناسنامه مکان
يکي از زيارتگاههاي شهر قزوين بقعه امامزاده آمنه خاتون يا امينه خاتون مي‌باشد. اهالي از او به عنوان دختر امام جعفر صادق ‌(ع) ياد مي‌کنند ولي در برخي منابع او را دختر امام موسي کاظم (ع ) معرفي کرده‌اند.1 مدرکي مکتوب از صاحب مدفن در بنا وجود ندارد.2
+
|تصویر=[[پرونده:آمنه خاتون.jpg|300px]]
+
|کشور=ایران
اين بنا متعلق به دوره صفويه در ميان گورستان محله پنبه ريسه شهر قزوين واقع شده است. شکل ظاهري آن به «صورت مخروطي و قسمت پايين ساختمان از سنگهاي صاف و روسازي آن از کاشيهاي رنگارنگ مي‌باشد ... در ورودي آن رو به جنوب است و داخل حرم در يک قسمت صندوق کوچک است ... در اين مقبره چاه عميقي است که گويا متجاوز از چهل متر گودي آن است سابقاً مردم براي حوائج خود عريضه به نام حضرت صاحب‌الزمان مي‌نوشتند و به آن چاه مي‌انداختند».3
+
|شهر= قزوین
+
|نقشه=[[پرونده:آستانه مقدسه آمنه خاتون در نقشه.PNG|300px]]
دکتر پرويز ورجاوند معماري اين بنا را چنين توضيح داده است:
+
|طول="33.9'00°50
 +
|عرض="56.2'15°36
 +
|گوگل مپ=https://www.google.com/maps/place/%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87+%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3%D9%87+%D8%A2%D9%85%D9%86%D9%87+%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86+(%D8%B3)_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87+%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%AD/@36.2655264,50.012696,17z/data=!3m1!4b1!4m5!3m4!1s0x3ff3552f25d2852f:0x1f8be9656a35778e!8m2!3d36.2655264!4d50.0105073?hl=fa
 +
}}
 +
بقعه «امامزاده آمنه خاتون» یا «امینه خاتون» یکی از زیارتگاههای شهر قزوین می‌باشد. اهالی از او به عنوان دختر [[امام صادق علیه السلام|امام جعفر صادق ‌]](علیه السلام) یاد می‌کنند ولی در برخی منابع او را دختر [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسی کاظم]] (علیه السلام) معرفی کرده‌اند.<ref>دایرةالمعارف تشیع، تهران، بنیاد اسلامی طاهر، ۱۳۶۶، ج۱، ص۲۳۵.</ref> گرچه مدرکی مکتوب از صاحب مدفن در بنا وجود ندارد.<ref>دایرة‌المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی: بناهای آرامگاهی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶، ص۱۲۸.</ref>
  
نقشه هسته اصلي حرم هشت ضلعي است و در بدنه هر ضلع طاقنمايي با قوس کليلي (يک نوع قوس کم خيز ايراني بدون تيزِي) اجرا شده است. پوشش بقعه به ياري کاربنديهاي ميان قوسها انجام گرفته و ستاره‌اي هشت پر را عرضه مي‌کند. محرابي با تزئينات مقرنس در آن وجود دارد... هيچ گونه تزئيني به جز يک پنجره مشبک گچي زيبا در درون بقعه اجرا نشده است. در نماي خارج، بقعه به صورت يک برج استوانه‌اي شکل که گنبدي بر فراز آن است ديده مي‌شود. نماي شمالي بنا روشنگر آن است که بعد از ساختن هسته مرکزي يعني برج استوانه‌اي شکل در دو جانب آن دو واحد ديگر بنا کرده‌اند. بناي جانب راست يا شرقي رواق مستطيل شکل است که سقف آن به کمک قوسهاي آجري پوشيده شده است و بخشي از بدنه استوانه‌اي بقعه در آن ديده مي‌شود. رواق مزبور از افزوده‌هاي دوران قاجار است که از آن با ورودي کم ارتفاعي به بقعه راه مي‌یابند اطراف آن را با قطعه سنگهايي نظير نماي استوانه‌اي خود بقعه پوشش کرده‌اند. در جانب غرب نيز در چند دهه پيش شبستان مستطيل شکلي ساخته‌اند که همچنان قسمتي از ديوار بدنه استوانه‌اي شکل بقعه در آن ديده مي‌شود. در نماي بخش مرکزي در زير گنبد در دو رديف نخست با آجرهاي لعابدار و در بالاي آن به بلندي 80 سانتي متر با کاشي هفت رنگ و نگاره‌هاي گياهي، بدنه يا گردني گنبد تزئين شده است... در صحن چند قبر قديمي هنوز برجاي مانده است ... که دو سنگ قبر با تاريخهاي 1140 و 1183هـ ق شناسايي شده است. 4
+
علامه نسابه ابن طباطبا از اعلام قرن پنجم هجری در کتاب خود ([[منتقلة الطالبية (کتاب)|منتقلة الطالبیة]]) نام و نسب شریف امامزاده سیده آمنه خاتون (علیها السلام) را ذکر نموده و او را ساکن قزوین دانسته است. ‏به نظر می‌رسد شخصیت مدفون در این بقعه، سیّده آمنه دختر ابوعلى محمّدالاصغر بن احمد سکین السرماورد بن جعفر بن محمّدالاکبر بن زیدالشهید بن امام زین ‏العابدین (علیه ‏السلام) است که با پنج واسطه، نسب به [[امام سجاد علیه السلام|امام سجّاد]] (علیه ‏السلام) می‌‏رساند. پدر بزرگوارش امامزاده جلیل القدر سیدعلی اصغر (علیه‌السلام) مدفون در روستای زرآباد قزوین است که به اتفاق برادر امامزاده آمنه خاتون در آن مکان در قرن چهارم به شهادت رسیده‌اند.
  
 +
این بقعه متعلق به دوره [[صفویه]] بوده و در میان قبرستان محله پنبه‌ریسه شهر قزوین واقع شده است. شکل ظاهری بنا به صورت مخروطی و قسمت پایین ساختمان از سنگهای صاف و روسازی آن از کاشیهای رنگارنگ می‌باشد... داخل حرم در یک قسمت صندوق کوچک است... در این مقبره چاه عمیقی است که گویا متجاوز از چهل متر گودی آن است سابقاً مردم برای حوائج خود عریضه به نام [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت صاحب‌الزمان]] (علیه السلام) می‌نوشتند و به آن چاه می‌انداختند.<ref>سید محمدعلی گلریز، مینودر یا باب‌الجنه قزوین، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۳۷، ص۶۲۷.</ref>
 +
 +
در نمای خارج، بقعه به صورت یک برج استوانه‌ای شکل که گنبدی بر فراز آن است دیده می‌شود. نقشه هسته اصلی حرم هشت ضلعی است و در بدنه هر ضلع طاقنمایی با قوس کلیلی اجرا شده است. هیچ گونه تزئینی به جز یک پنجره مشبّک گچی زیبا در درون بقعه اجرا نشده است. بنای جانب راست یا شرقی رواق مستطیل شکل است که سقف آن به کمک قوسهای آجری پوشیده شده است و بخشی از بدنه استوانه‌ای بقعه در آن دیده می‌شود. رواق مزبور از افزوده‌های دوران قاجار است که از آن با ورودی کم ارتفاعی به بقعه راه می‌یابند.<ref>دایرة‌المعارف زن ایرانی، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، ۱۳۸۲، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
1. دايرةالمعارف تشيع، زير نظر احمد صدر حاج سيد جوادي و ... . تهران، بنياد اسلامي طاهر، 1366. ج 1. ذيل مدخل آمنه بنت امام موسي کاظم(ع). ص 235.
+
{{پانویس}}
2. دايرة‌المعارف بناهاي تاريخي ايران در دوره اسلامي: بناهاي آرامگاهي، تهران، سازمان تبليغات اسلامي، 1376. ص 128.
+
==منابع==
3. سيد محمدعلي گلريز، مينودر يا باب‌الجنه قزوين، تهران، دانشگاه تهران، 1337. ص627.
+
*[http://www.iichs.org/index.asp?id=1877&doc_cat=9 "امامزاده آمنه خاتون"، آسيه آل‌­احمد، نشریه الکترونیکی زنان، شماره۳۱].
4. دايرة‌المعارف زن ايراني، مرکز امور مشارکت زنان رياست جمهوري، بنياد دانشنامه بزرگ فارسي، تهران، 1382. ص 106-107.
+
*[https://imamzadeh.blog.ir/post/131/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B2%D9%88%DB%8C%D9%86 "امامزاده آمنه خاتون - قزوین"، امامزاده‌های ایران و‌ جهان].
 
+
[[رده:امامزادگان]]
==منبع==
 
[http://www.iichs.org/index.asp?id=1877&doc_cat=9 آسيه آل­احمد، امامزاده آمنه خاتون، نشریه الکترونیکی زنان، شماره31]  
 
 
 
 
 
[[رده:اماکن مقدسه قزوین]]
 
[[رده:اماکن مقدسه قزوین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۴

آمنه خاتون.jpg

کشور

ایران

شهر

قزوین

  • طول:"33.9'00°50 شرقی
  • عرض:"56.2'15°36 شمالی
آستانه مقدسه آمنه خاتون در نقشه.PNG
مشاهده در نقشه

بقعه «امامزاده آمنه خاتون» یا «امینه خاتون» یکی از زیارتگاههای شهر قزوین می‌باشد. اهالی از او به عنوان دختر امام جعفر صادق ‌(علیه السلام) یاد می‌کنند ولی در برخی منابع او را دختر امام موسی کاظم (علیه السلام) معرفی کرده‌اند.[۱] گرچه مدرکی مکتوب از صاحب مدفن در بنا وجود ندارد.[۲]

علامه نسابه ابن طباطبا از اعلام قرن پنجم هجری در کتاب خود (منتقلة الطالبیة) نام و نسب شریف امامزاده سیده آمنه خاتون (علیها السلام) را ذکر نموده و او را ساکن قزوین دانسته است. ‏به نظر می‌رسد شخصیت مدفون در این بقعه، سیّده آمنه دختر ابوعلى محمّدالاصغر بن احمد سکین السرماورد بن جعفر بن محمّدالاکبر بن زیدالشهید بن امام زین ‏العابدین (علیه ‏السلام) است که با پنج واسطه، نسب به امام سجّاد (علیه ‏السلام) می‌‏رساند. پدر بزرگوارش امامزاده جلیل القدر سیدعلی اصغر (علیه‌السلام) مدفون در روستای زرآباد قزوین است که به اتفاق برادر امامزاده آمنه خاتون در آن مکان در قرن چهارم به شهادت رسیده‌اند.

این بقعه متعلق به دوره صفویه بوده و در میان قبرستان محله پنبه‌ریسه شهر قزوین واقع شده است. شکل ظاهری بنا به صورت مخروطی و قسمت پایین ساختمان از سنگهای صاف و روسازی آن از کاشیهای رنگارنگ می‌باشد... داخل حرم در یک قسمت صندوق کوچک است... در این مقبره چاه عمیقی است که گویا متجاوز از چهل متر گودی آن است سابقاً مردم برای حوائج خود عریضه به نام حضرت صاحب‌الزمان (علیه السلام) می‌نوشتند و به آن چاه می‌انداختند.[۳]

در نمای خارج، بقعه به صورت یک برج استوانه‌ای شکل که گنبدی بر فراز آن است دیده می‌شود. نقشه هسته اصلی حرم هشت ضلعی است و در بدنه هر ضلع طاقنمایی با قوس کلیلی اجرا شده است. هیچ گونه تزئینی به جز یک پنجره مشبّک گچی زیبا در درون بقعه اجرا نشده است. بنای جانب راست یا شرقی رواق مستطیل شکل است که سقف آن به کمک قوسهای آجری پوشیده شده است و بخشی از بدنه استوانه‌ای بقعه در آن دیده می‌شود. رواق مزبور از افزوده‌های دوران قاجار است که از آن با ورودی کم ارتفاعی به بقعه راه می‌یابند.[۴]

پانویس

  1. دایرةالمعارف تشیع، تهران، بنیاد اسلامی طاهر، ۱۳۶۶، ج۱، ص۲۳۵.
  2. دایرة‌المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی: بناهای آرامگاهی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۶، ص۱۲۸.
  3. سید محمدعلی گلریز، مینودر یا باب‌الجنه قزوین، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۳۷، ص۶۲۷.
  4. دایرة‌المعارف زن ایرانی، بنیاد دانشنامه بزرگ فارسی، تهران، ۱۳۸۲، ص۱۰۶-۱۰۷.

منابع