التنقیح فی شرح العروة الوثقی (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۵: | سطر ۵: | ||
|تصویر=[[پرونده:التنقیح فی شرح العروه الوثقی.png|240px|وسط]] | |تصویر=[[پرونده:التنقیح فی شرح العروه الوثقی.png|240px|وسط]] | ||
| − | |نویسنده=ابوالقاسم | + | |نویسنده=سید ابوالقاسم خویی |
| − | |موضوع=فقه | + | |موضوع=فقه استدلالی شیعه |
|زبان=عربی | |زبان=عربی | ||
| − | |تعداد جلد= | + | |تعداد جلد=۶ |
| − | |عنوان افزوده1= | + | |عنوان افزوده1=تقریر و ت‍دوین |
| − | |افزوده1= | + | |افزوده1=ع‍ل‍ی غ‍روی تبریزی |
|عنوان افزوده2= | |عنوان افزوده2= | ||
| سطر ۲۳: | سطر ۲۳: | ||
|لینک= | |لینک= | ||
| − | }} | + | }}«[[التنقیح فی شرح العروة الوثقی (کتاب)|التنقیح فی شرح العروةالوثقی]]»، کتابی با موضوع [[فقه]] استدلالى در شرح کتاب «[[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقى]]» است. این کتاب در واقع، تقریر درس آیت‌الله [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] (م، ۱۴۱۳ ق) است، که توسط میرزا على غروى تبریزى یکى از شاگردان وى نگاشته شده است. |
| − | |||
| − | + | ==مؤلف== | |
| − | سید ابوالقاسم از شیخ | + | [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم موسوی خوئی]] (۱۳۱۷-۱۴۱۳ ق)، مفسر، فقیه، رجالی و مرجع تقلید [[شیعه]] و از شاگردان علمای بزرگی چون [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی]]، [[میرزا محمدحسین نائینی|شیخ محمدحسین نائینی]] و [[محمدجواد بلاغی|شیخ محمدجواد بلاغی]] است. او از اساتید سرشناس حوزه علمیه [[نجف]] بود و شاگردان برجسته ای از جمله [[شهید سید محمدباقر صدر|سید محمدباقر صدر]] و [[میرزا جواد تبریزی]] را تربیت نمود. |
| − | + | آیت الله خویی خدمات ارزشمندی در جهت گسترش [[اسلام]] و احداث مراکز مهم اسلامی و تبلیغی در نقاط مختلف جهان در کارنامه خود داشت. | |
| − | + | از ایشان آثار علمی ارزشمندی از جمله مجموعه ۲۳ جلدی [[معجم رجال الحدیث]]، [[محاضرات فى اصول الفقه]]، [[البیان فی تفسیر القرآن (کتاب)|البیان فی تفسیر القرآن]]، [[مستند العروة الوثقى]] و [[مصباح الاصول]]، به یادگار مانده است. | |
| − | + | ==معرفى کتاب== | |
| − | + | کتاب «التنقیح فى شرح العروة الوثقى» اثر [[سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خوئی]] (م، ۱۴۱۳ ق) با تقریر میرزا على تبریزى غروى (م، ۱۳۷۷ ش) است که در شش جلد به شرح مباحث فقهى مندرج در کتاب «[[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقى]]» اثر [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]] پرداخته است. | |
| − | این | + | مؤلف در این کتاب به بحث [[اجتهاد]] و [[تقلید]] نپرداخته است، زیرا این بحث در مباحث اصولى استاد مطرح شده است؛ البته بعدها مبحث اجتهاد و تقلید بدان ضمیمه شده و انتشار یافته است. |
| − | این | + | از آن‌جایى که «العروة الوثقی» کتابى توضیح المسائلى است و ادلّه فقهى مربوط به ابواب مختلف [[فقه]] عبادات در آن بیان شده، در این مجموعه فقهى (التنقیح) به صورت مبسوطى ادله عقلى و نقلى مباحث بیان گردیده است. این کتاب مرجع مهم براى محققان در حوزه هاى علمیه شیعه است. |
| − | == | + | == محتوای کتاب == |
| + | در این کتاب، ابواب مختلف [[فقه]] عبادات به ترتیب از طهارت و پس از آن مطرح شده و ضمن نقل مطالب کتاب «[[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]» در ابتداى صفحات، شرح آن در پایین صفحات ذکر گردیده است. | ||
| − | این | + | * در جلد اول، از اجتهاد و تقلید سخن به میان آمده و سیر تحول اجتهاد در دوره‌هاى مختلف بررسى شده و... . |
| + | * در جلد دوم، [[احکام شرعی|احکام]] طهارت و ادله آن تبیین گردیده و احکام آب‌ها اعم از آب جارى، راکد، باران، حمام، چاه، مستعمل (استفاده شده)، مشکوک به نجاست و آب سؤر (آب نیم‌خورده انسان و حیوان) به تفصیل بیان شده و پس از آن احکام مربوط به نجاست و ادله فقهى آنها بررسى شده است. در بحث از [[نجاسات]] ابتدا به نجاست بول و غائط انسان و حیوان حلال گوشت و حرام گوشت اشاره شده، آن‌گاه نجاست مردار و شرایط مردار بودن یک حیوان و نجاست آن تبیین گردیده است. نجاست اجزاى کنده شده از بدن مردار، جواز یا عدم جواز بیع مردار و استثناها از نجس بودن مردار، دیگر مباحث مطرح شده در این جلد مى‌باشد. | ||
| + | * در جلد سوم، به بحث درباره نجاست خون و شروط آن اشاره شده و نجاست خون حیوانات و انسان بررسى گردیده است. در ادامه به نجاست کافر و شروط [[کفر]] پرداخته شده و طاهر شدن شخص کافر به وسیله [[اسلام]] و امور مستثنى از کفر و نجاست کافر اشاره شده است. نجاست خمر و فقاع (آب جو) و شرایط آن، نجاست عرق جنب از حرام، نجاست عرق حیوان نجاست‌خوار و نجاست منى نیز از دیگر مواردى است که به تفصیل درباره آنها بحث شده است. در قسمت بعد راه‌هاى اثبات نجاست اشیاى مختلف بررسى شده و حکم به احتیاط و همچنین حکم شخص وسواس در این موارد بیان گردیده است. کیفیت نجاست اشیاى نجس، حرمت نجس کردن مساجد و وجوب فورى ازاله نجاست از آن، حرمت نجس کردن مصحف شریف ([[قرآن]]) و پاک کردن فورى آن، حکم شرعى خرید و فروش اعیان نجس و شرایط آن، حکم علم یا جهل به نجاست یک شىء خاص، احکام نجاست لباس نمازگزار و مواردى از نجاست در مورد لباس نمازگزار که استثنا شده نیز از مباحث بعدى است که در ادامه جلد سوم به آنها پرداخته شده است. | ||
| + | * در جلد چهارم، مباحث مربوط به مطهرات به تفصیل بیان شده است و مطهریت آب، خاک (زمین)، آفتاب، استحاله، کم شدن دو سوم از آب انگور (عصیر عنبى)، انقلاب (تبدیل شراب به سرکه)، اسلام، تبعیت، زوال عین نجاست از شىء نجس، خروج خون از حیوان ذبح شده، غایب شدن فرد مسلمان و شرایط مطهریت هر کدام از آنها بررسى گردیده است. احکام مربوط به ظروف در طهارت و نجاست آنها، احکام تخلى و استنجا و مکروهات و [[مستحب|مستحبات]] آنها بیان شده و احکام [[وضو]] در ادامه اشاره مى‌گردد. | ||
| + | * در جلد پنجم، به تفصیل، ادامه احکام وضو مانند کیفیت ساختن وضو و نواقض آن و ترتیب شستن دست‌ها، صورت، مسح سر و پاها و جزییات مربوط به آنها بیان شده است و به احکام و شرایط تیمم نیز پرداخته شده است و توابع وضو و تیمم و احکام نذر در وضو و کیفیت و شرایط وضوى جبیره‌اى بیان گردیده و پس از آن احکام انواع غسل‌ها مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نگارنده به صورت مبسوط احکام غسل جنابت، کیفیت جنب شدن و مصادیق فرد جنب را بررسى نموده و مکروهات و محرمات جنب، موجبات جنابت و امورى که منجر به وجوب غسل جنابت مى‌شوند را بیان کرده است. کیفیت انجام غسل ترتیبى و ارتماسى و... از جمله مباحث جلد پنجم است. | ||
| + | * در جلد ششم، مباحث مربوط به [[نماز]]، از قبیل اعداد فرائض و [[نافله های شبانه روز|نوافل]] آنها، اعداد نوافل در غیر روز جمعه، اعداد نوافل در روز جمعه، سقوط نافله ظهرین در سفر و... مطرح شده است. | ||
| − | + | آدرس مستندات فقهى نگارنده در پاورقى کتاب آمده و در پایان هر مجلد نیز فهرستى تفصیلى از عناوین و موضوعات کتاب ارائه گردیده است. | |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | کتابشناسی تفصیلی مذاهب | + | |
| + | * کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری. | ||
| + | * [[نرم افزار جامع فقه اهلبیت (علیهم السلام) ۲|نرم افزار جامع فقه أهل البيت]]، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. | ||
[[رده:منابع فقهی]] | [[رده:منابع فقهی]] | ||
[[رده:منابع فقه استدلالی]] | [[رده:منابع فقه استدلالی]] | ||
| + | [[رده:منابع فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۸
 | |
| نویسنده | سید ابوالقاسم خویی |
| موضوع | فقه استدلالی شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۶ |
| تقریر و ت‍دوین | ع‍ل‍ی غ‍روی تبریزی |
|
| |
«التنقیح فی شرح العروةالوثقی»، کتابی با موضوع فقه استدلالى در شرح کتاب «العروة الوثقى» است. این کتاب در واقع، تقریر درس آیت‌الله سید ابوالقاسم خوئی (م، ۱۴۱۳ ق) است، که توسط میرزا على غروى تبریزى یکى از شاگردان وى نگاشته شده است.
محتویات
مؤلف
سید ابوالقاسم موسوی خوئی (۱۳۱۷-۱۴۱۳ ق)، مفسر، فقیه، رجالی و مرجع تقلید شیعه و از شاگردان علمای بزرگی چون شیخ الشریعه اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، شیخ محمدحسین نائینی و شیخ محمدجواد بلاغی است. او از اساتید سرشناس حوزه علمیه نجف بود و شاگردان برجسته ای از جمله سید محمدباقر صدر و میرزا جواد تبریزی را تربیت نمود.
آیت الله خویی خدمات ارزشمندی در جهت گسترش اسلام و احداث مراکز مهم اسلامی و تبلیغی در نقاط مختلف جهان در کارنامه خود داشت.
از ایشان آثار علمی ارزشمندی از جمله مجموعه ۲۳ جلدی معجم رجال الحدیث، محاضرات فى اصول الفقه، البیان فی تفسیر القرآن، مستند العروة الوثقى و مصباح الاصول، به یادگار مانده است.
معرفى کتاب
کتاب «التنقیح فى شرح العروة الوثقى» اثر سید ابوالقاسم خوئی (م، ۱۴۱۳ ق) با تقریر میرزا على تبریزى غروى (م، ۱۳۷۷ ش) است که در شش جلد به شرح مباحث فقهى مندرج در کتاب «العروة الوثقى» اثر سید محمدکاظم یزدی پرداخته است.
مؤلف در این کتاب به بحث اجتهاد و تقلید نپرداخته است، زیرا این بحث در مباحث اصولى استاد مطرح شده است؛ البته بعدها مبحث اجتهاد و تقلید بدان ضمیمه شده و انتشار یافته است.
از آن‌جایى که «العروة الوثقی» کتابى توضیح المسائلى است و ادلّه فقهى مربوط به ابواب مختلف فقه عبادات در آن بیان شده، در این مجموعه فقهى (التنقیح) به صورت مبسوطى ادله عقلى و نقلى مباحث بیان گردیده است. این کتاب مرجع مهم براى محققان در حوزه هاى علمیه شیعه است.
محتوای کتاب
در این کتاب، ابواب مختلف فقه عبادات به ترتیب از طهارت و پس از آن مطرح شده و ضمن نقل مطالب کتاب «العروة الوثقی» در ابتداى صفحات، شرح آن در پایین صفحات ذکر گردیده است.
- در جلد اول، از اجتهاد و تقلید سخن به میان آمده و سیر تحول اجتهاد در دوره‌هاى مختلف بررسى شده و... .
- در جلد دوم، احکام طهارت و ادله آن تبیین گردیده و احکام آب‌ها اعم از آب جارى، راکد، باران، حمام، چاه، مستعمل (استفاده شده)، مشکوک به نجاست و آب سؤر (آب نیم‌خورده انسان و حیوان) به تفصیل بیان شده و پس از آن احکام مربوط به نجاست و ادله فقهى آنها بررسى شده است. در بحث از نجاسات ابتدا به نجاست بول و غائط انسان و حیوان حلال گوشت و حرام گوشت اشاره شده، آن‌گاه نجاست مردار و شرایط مردار بودن یک حیوان و نجاست آن تبیین گردیده است. نجاست اجزاى کنده شده از بدن مردار، جواز یا عدم جواز بیع مردار و استثناها از نجس بودن مردار، دیگر مباحث مطرح شده در این جلد مى‌باشد.
- در جلد سوم، به بحث درباره نجاست خون و شروط آن اشاره شده و نجاست خون حیوانات و انسان بررسى گردیده است. در ادامه به نجاست کافر و شروط کفر پرداخته شده و طاهر شدن شخص کافر به وسیله اسلام و امور مستثنى از کفر و نجاست کافر اشاره شده است. نجاست خمر و فقاع (آب جو) و شرایط آن، نجاست عرق جنب از حرام، نجاست عرق حیوان نجاست‌خوار و نجاست منى نیز از دیگر مواردى است که به تفصیل درباره آنها بحث شده است. در قسمت بعد راه‌هاى اثبات نجاست اشیاى مختلف بررسى شده و حکم به احتیاط و همچنین حکم شخص وسواس در این موارد بیان گردیده است. کیفیت نجاست اشیاى نجس، حرمت نجس کردن مساجد و وجوب فورى ازاله نجاست از آن، حرمت نجس کردن مصحف شریف (قرآن) و پاک کردن فورى آن، حکم شرعى خرید و فروش اعیان نجس و شرایط آن، حکم علم یا جهل به نجاست یک شىء خاص، احکام نجاست لباس نمازگزار و مواردى از نجاست در مورد لباس نمازگزار که استثنا شده نیز از مباحث بعدى است که در ادامه جلد سوم به آنها پرداخته شده است.
- در جلد چهارم، مباحث مربوط به مطهرات به تفصیل بیان شده است و مطهریت آب، خاک (زمین)، آفتاب، استحاله، کم شدن دو سوم از آب انگور (عصیر عنبى)، انقلاب (تبدیل شراب به سرکه)، اسلام، تبعیت، زوال عین نجاست از شىء نجس، خروج خون از حیوان ذبح شده، غایب شدن فرد مسلمان و شرایط مطهریت هر کدام از آنها بررسى گردیده است. احکام مربوط به ظروف در طهارت و نجاست آنها، احکام تخلى و استنجا و مکروهات و مستحبات آنها بیان شده و احکام وضو در ادامه اشاره مى‌گردد.
- در جلد پنجم، به تفصیل، ادامه احکام وضو مانند کیفیت ساختن وضو و نواقض آن و ترتیب شستن دست‌ها، صورت، مسح سر و پاها و جزییات مربوط به آنها بیان شده است و به احکام و شرایط تیمم نیز پرداخته شده است و توابع وضو و تیمم و احکام نذر در وضو و کیفیت و شرایط وضوى جبیره‌اى بیان گردیده و پس از آن احکام انواع غسل‌ها مورد بحث و بررسى قرار گرفته است. نگارنده به صورت مبسوط احکام غسل جنابت، کیفیت جنب شدن و مصادیق فرد جنب را بررسى نموده و مکروهات و محرمات جنب، موجبات جنابت و امورى که منجر به وجوب غسل جنابت مى‌شوند را بیان کرده است. کیفیت انجام غسل ترتیبى و ارتماسى و... از جمله مباحث جلد پنجم است.
- در جلد ششم، مباحث مربوط به نماز، از قبیل اعداد فرائض و نوافل آنها، اعداد نوافل در غیر روز جمعه، اعداد نوافل در روز جمعه، سقوط نافله ظهرین در سفر و... مطرح شده است.
آدرس مستندات فقهى نگارنده در پاورقى کتاب آمده و در پایان هر مجلد نیز فهرستى تفصیلى از عناوین و موضوعات کتاب ارائه گردیده است.
منابع
- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
- نرم افزار جامع فقه أهل البيت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
