پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱۱: سطر ۱۱:
 
|زبان= فارسی  
 
|زبان= فارسی  
  
|تعداد جلد= 1
+
|تعداد جلد= ۱۵
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۴: سطر ۲۴:
  
 
}}
 
}}
{{ضعیف}}
+
{{خوب}}
  
'''پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام'''، نوشته [[مکارم شیرازی، ناصر|آيت‌الله مكارم شيرازى]]، شرح تازه و جامعى بر نهج‌البلاغه به زبان فارسى كه هشت جلد آن منتشر شده است. نويسنده در مقدمه كتاب در رابطه با انگيزه تأليف كتاب چنين آورده است: «بعد از توفيقى كه در «[[تفسیر نمونه]]» و «[[پیام قرآن]]» به حمداللّه نصيب اين حقير و جمعى از ياران باوفا شد...، گروهى از اهل فضل اصرار داشتند كه اكنون «نوبت نهج‌البلاغه فرا رسيده است» و بايد كارى مشابه [[تفسیر نمونه]]  روى آن انجام گردد، بلكه با استفاده از تجربيات گذشته، كارى پخته‌تر و جالب‌تر صورت گيرد».
+
'''«پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام»'''، اثر [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله ناصر مکارم شیرازى]]، شرح تازه و جامعى بر [[نهج‌البلاغه]] به زبان فارسى است که با همکارى جمعى از فضلاى حوزه علمیه نگاشته شده و در سال ۸۲ به عنوان بهترین کتاب سال برگزیده شد. این مجموعه به زبان عربى نیز ترجمه و منتشر شده است.
  
== ساختار==
+
== مؤلف ==
 +
آیت‌الله العظمی [[ناصر مکارم شیرازی]] (متولد ۱۳۰۵ ش) فقیه، مفسر و مرجع تقلید [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[بروجردی، حسین|آیت‌الله بروجردی]]، [[سید محمد حجت کوه کمره ای|سید محمد حجت‌ کوه‌کمره‌ای‌]] و [[سید محمد محقق داماد|سید محمد محقق‌ داماد]] است. پایه‌گذاری جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ و مجله درس‌هایی از مکتب اسلام و تأسیس برخی مدارس علمیه‌، از فعالیت‌های اجتماعی ایشان است.
  
 +
آیت الله مکارم‌ شیرازی‌ در تدوین‌ قانون‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ نقش‌ بسزایی‌ داشته‌ است‌ و ایشان پس‌ از رحلت‌ [[آیت الله محمد علی اراکی|آیت الله العظمی‌ اراکی‌]]، با اطلاعیه‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، از مراجع‌ اعلم‌ شناخته‌ شد.
  
جلد اول تا هشتم به خطبه‌ها اختصاص دارد. شيوه نگارش بدين ترتيب است كه هر خطبه به بخش‌هايى تقسيم و در ذيل هر بخش ابتدا ترجمه آن بخش و سپس شرح و تفصيل آن بخش آمده است. گاه نيز بخشى تحت عنوان «خطبه در يك نگاه» آمده است. پس از آخرين بخش از هر خطبه نيز يك جمع‌بندى از مطالب مورد بحث ذكر شده است.
+
آیت‌الله مکارم شیرازی در بیشتر [[علوم اسلامی|علوم‌ اسلامی‌]] آثار ارزشمندی تألیف نموده‌ است، از جمله: [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه‌]]، [[پیام قرآن (کتاب)|پیام قرآن]]، فیلسوف‌ نماها، انوار الفقاهه‌، انوار الاصول‌، جلوه‌ حق‌، زندگی‌ در پرتو اخلاق‌.
  
== گزارش محتوا==
+
==انگیزه تألیف==
  
نهج‌البلاغه گنجينه بزرگ معارف اسلام، عالى‌ترين درس براى تعليم و تربيت انسان‌ها، بهترين سرمايه خودسازى و تهذيب نفس و مؤثّرترين برنامه براى ساختن جامعه‌اى سالم و پاك و سربلند است.
+
نویسنده در مقدمه کتاب در رابطه با انگیزه تألیف کتاب چنین آورده است: «بعد از توفیقى که در «[[تفسیر نمونه]]» و «[[پیام قرآن (کتاب)|پیام قرآن]]» به حمداللّه نصیب این حقیر و جمعى از یاران باوفا شد...، گروهى از اهل فضل اصرار داشتند که اکنون «نوبت [[نهج‌البلاغه]] فرا رسیده است» و باید کارى مشابه تفسیر نمونه  روى آن انجام گردد، بلکه با استفاده از تجربیات گذشته، کارى پخته‌تر و جالب‌تر صورت گیرد».
  
نويسنده، پس از ذكر اوصاف فوق در مقدمه‌اش بر كتاب چنين مى‌نگارد: «در طول تاريخ اسلام شروح متعدّدى بر نهج‌البلاغه نوشته شده، و علماى عالى‌قدرى چه در گذشته و چه در عصر ما براى تبيين و تفسير و كشف گنجينه‌هاى آن كوشيده‌اند و خدمات پرارزشى انجام داده‌اند؛ ولى انصاف اين است كه نهج‌البلاغه هنوز دست نخورده است، هنوز مظلوم است، هنوز تلاش‌هاى فراوان و فراوان ديگرى را مى‌طلبد».
+
==محتوای کتاب==
  
وى با احترام به مقام والاى گردآورنده نهج‌البلاغه خاطر نشان مى‌كند كه «سزاوار است عاشقان حقيقت، پويندگان راه معرفه اللّه و جويندگان راه و رسم بهتر زيستن، همه روز در كنار آرامگاه عالم بزرگوار سيّد رضى حاضر شوند و در برابر او سر تعظيم فرود آورند و بر روانش درود بفرستند كه اثرى چنين گرانبها و بى‌بديل از كلمات [[امام على(ع)|مولا على(ع)]]  را جمع‌آورى كرده و در اختيار ما مسلمانان، بلكه در اختيار جامعه بشرى قرار داده است».
+
نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب چنین مى‌نگارد: «در طول تاریخ اسلام شروح متعدّدى بر نهج‌البلاغه نوشته شده، و علماى عالى‌قدرى چه در گذشته و چه در عصر ما براى تبیین و تفسیر و کشف گنجینه‌هاى آن کوشیده‌اند و خدمات پرارزشى انجام داده‌اند؛ ولى انصاف این است که نهج‌البلاغه هنوز دست نخورده است، هنوز مظلوم است، هنوز تلاش‌هاى فراوان و فراوان دیگرى را مى‌طلبد».
  
اولين خطبه‌اى كه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]]  در كتاب خود ذكر كرده است، توجه علماى علم كلام را به خود جلب كرده است و لذا نويسنده با اشراف به اين مطلب چنين مى‌نويسد: «اين خطبه از مهم‌ترين خطبه‌هاى نهج‌البلاغه است كه در طليعه اين كتاب بزرگ واقع شده و از نشانه‌هاى بارز حسن انتخاب «مرحوم رضى» است.
+
جلد اول تا هشتم این کتاب به خطبه‌ها اختصاص دارد. شیوه نگارش بدین ترتیب است که هر خطبه به بخش‌هایى تقسیم و در ذیل هر بخش ابتدا ترجمه آن بخش و سپس شرح و تفصیل آن بخش آمده است. گاه نیز بخشى تحت عنوان «خطبه در یک نگاه» آمده است. پس از آخرین بخش از هر خطبه نیز یک جمع‌بندى از مطالب مورد بحث ذکر شده است.
  
اين خطبه، شامل يك دوره جهان‌بينى اسلامى است كه از صفات كمال و جمال خداوند و دقايق عجيبى در اين زمينه شروع مى‌شود، سپس به مسأله آفرينش جهان به طور كلى و بعد از آن آفرينش آسمان‌ها و زمين و آن گاه آفرينش فرشتگان، سپس آفرينش آدم(ع) و داستان سجود فرشتگان و مخالفت ابليس و هبوط آدم(ع) به زمين مى‌پردازد.
+
برخى نکات بارزى که در کتاب لحاظ شده عبارت است از:
  
در ادامه خطبه از بعثت پيامبران و فلسفه آن و سرانجام از بعثت پيامبر اسلام(ص) و عظمت قرآن مجيد و اهميّت سنّت پيامبر(ص) سخن مى‌گويد و از ميان دستورهاى اسلامى و به اصطلاح فروع دين، روى مسأله حج به عنوان يك فريضه عظيم الهى و فلسفه و اسرار آن انگشت مى‌گذارد، به طورى كه توجّه دقيق به محتواى اين خطبه مى‌تواند يك بينش جامع و كلّى نسبت به مهم‌ترين مسائل اسلامى به ما بدهد و بسيارى از مشكلات و پيچيدگى‌هايى را كه در اين مسائل وجود دارد، حل كند.
+
*ترجمه و تفسیر تمام جمله‌ها با بیان روان.
 +
*تفسیر تمام واژه‌ها و ریشه‌یابى واژه‌ها.
 +
*بیان شأن ورودها و مسائل تاریخى مربوط به خطبه‌ها و نامه‌ها.
 +
*تحلیلهاى لازم روى بحثهاى مختلف عقیدتى، اخلاقى، اجتماعى، سیاسى و....
 +
*نکات اضافى که مى‌تواند مکمّل بحث‌ها بوده باشد و خوانندگان را از مراجعه به کتب دیگر بى‌نیاز سازد.
  
از يك نظر اين خطبه به منزله فاتحه‌الكتاب در قرآن مجيد است كه فهرستى را از مجموعه مسائلى كه در نهج‌البلاغه مطرح شده است، به دست مى‌دهد، چرا كه محورهاى اصلى مجموعه خطبه‌ها و نامه‌ها و كلمات قصار در اين خطبه به گونه فشرده‌اى آمده است.
+
==منابع==
 
 
ما اين خطبه را به پانزده بخش تقسيم كرده‌ايم و هر بخشى جداگانه مورد بررسى و تفسير قرار گرفته، سپس در جمع‌بندى كلّى از مجموع آنها نتيجه‌گيرى مى‌كنيم».
 
 
 
از جمله بخش‌هاى بسيار ارزشمندى كه در كتاب ديده مى‌شود. مطالبى كه تحت عنوان «نكته‌ها» آورده شده است. به عنوان مثال در انتهاى جلد دوم كتاب مى‌خوانيم:
 
 
 
«امام عليه‌السّلام خوارج را يك گروه خاص نمى‌داند، بلكه جريانى مى‌شمرد كه در طول تاريخ اسلام در مقاطع مختلف ظاهر مى‌شدند، حتى قرائن تاريخى نشان مى‌دهد كه جريان آنها از عصر پيامبر(ص) ظاهر شد».
 
 
 
در ادامه به كلامى از پيامبراكرم(ص) اشاره كرده و مى‌افزايد: «اين سخن به خوبى نشان مى‌دهد كه ريشه‌هايى از انديشه‌هاى اين گروه از همان عصر پيامبر اكرم(ص) وجود داشته است كه هر گاه منافعشان به خطر مى‌افتاد ابا نداشتند كه قداست پيامبر(ص) را هم بشكنند». نويسنده در ادامه به حقانيت كلام امام و خبر امام از آينده تأكيد مى‌كند: «اينكه امام(ع) در آخر گفتار بالا پيش‌بينى مى‌فرمايد كه گروه‌هاى آخرين خوارج به صورت دزدان و غارتگران در مى‌آيند، چيزى است كه تاريخ اسلام بر آن گواهى مى‌دهد».
 
 
 
در انتها مى‌توان به نكاتى بارزى كه در كتاب لحاظ شده است، اشاره نمود:
 
 
 
#ترجمه و تفسير تمام جمله‌ها با بيان روان.
 
#تفسير تمام واژه‌ها و ريشه‌يابى واژه‌ها.
 
#بيان شأن ورودها و مسائل تاريخى مربوط به خطبه‌ها و نامه‌ها.
 
#تحليلهاى لازم روى بحثهاى مختلف عقيدتى، اخلاقى، اجتماعى، سياسى و....
 
#نكات اضافى كه مى‌تواند مكمّل بحث‌ها بوده باشد و خوانندگان را از مراجعه به كتب ديگر بى‌نياز سازد.
 
 
 
== منابع مقاله==
 
مقدمه و متن كتاب
 
 
 
==منبع==
 
ویکی نور
 
  
 +
* ویکی نور
 
{{نهج البلاغه}}
 
{{نهج البلاغه}}
  
 
[[رده:شروح نهج البلاغه]]
 
[[رده:شروح نهج البلاغه]]
 
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]
 
[[رده:مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۴۴

Ketab502.jpg
نویسنده آيت‌الله مكارم شيرازى
موضوع شرح نهج البلاغه
زبان فارسی
تعداد جلد ۱۵


«پیام امام امیرالمؤمنین علیه‌السلام»، اثر آیت‌الله ناصر مکارم شیرازى، شرح تازه و جامعى بر نهج‌البلاغه به زبان فارسى است که با همکارى جمعى از فضلاى حوزه علمیه نگاشته شده و در سال ۸۲ به عنوان بهترین کتاب سال برگزیده شد. این مجموعه به زبان عربى نیز ترجمه و منتشر شده است.

مؤلف

آیت‌الله العظمی ناصر مکارم شیرازی (متولد ۱۳۰۵ ش) فقیه، مفسر و مرجع تقلید شیعه معاصر و از شاگردان آیت‌الله بروجردی، سید محمد حجت‌ کوه‌کمره‌ای‌ و سید محمد محقق‌ داماد است. پایه‌گذاری جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌ و مجله درس‌هایی از مکتب اسلام و تأسیس برخی مدارس علمیه‌، از فعالیت‌های اجتماعی ایشان است.

آیت الله مکارم‌ شیرازی‌ در تدوین‌ قانون‌ اساسی‌ جمهوری‌ اسلامی‌ نقش‌ بسزایی‌ داشته‌ است‌ و ایشان پس‌ از رحلت‌ آیت الله العظمی‌ اراکی‌، با اطلاعیه‌ جامعه‌ مدرسین‌ حوزه‌ علمیه‌ قم‌، از مراجع‌ اعلم‌ شناخته‌ شد.

آیت‌الله مکارم شیرازی در بیشتر علوم‌ اسلامی‌ آثار ارزشمندی تألیف نموده‌ است، از جمله: تفسیر نمونه‌، پیام قرآن، فیلسوف‌ نماها، انوار الفقاهه‌، انوار الاصول‌، جلوه‌ حق‌، زندگی‌ در پرتو اخلاق‌.

انگیزه تألیف

نویسنده در مقدمه کتاب در رابطه با انگیزه تألیف کتاب چنین آورده است: «بعد از توفیقى که در «تفسیر نمونه» و «پیام قرآن» به حمداللّه نصیب این حقیر و جمعى از یاران باوفا شد...، گروهى از اهل فضل اصرار داشتند که اکنون «نوبت نهج‌البلاغه فرا رسیده است» و باید کارى مشابه تفسیر نمونه روى آن انجام گردد، بلکه با استفاده از تجربیات گذشته، کارى پخته‌تر و جالب‌تر صورت گیرد».

محتوای کتاب

نویسنده در مقدمه‌اش بر کتاب چنین مى‌نگارد: «در طول تاریخ اسلام شروح متعدّدى بر نهج‌البلاغه نوشته شده، و علماى عالى‌قدرى چه در گذشته و چه در عصر ما براى تبیین و تفسیر و کشف گنجینه‌هاى آن کوشیده‌اند و خدمات پرارزشى انجام داده‌اند؛ ولى انصاف این است که نهج‌البلاغه هنوز دست نخورده است، هنوز مظلوم است، هنوز تلاش‌هاى فراوان و فراوان دیگرى را مى‌طلبد».

جلد اول تا هشتم این کتاب به خطبه‌ها اختصاص دارد. شیوه نگارش بدین ترتیب است که هر خطبه به بخش‌هایى تقسیم و در ذیل هر بخش ابتدا ترجمه آن بخش و سپس شرح و تفصیل آن بخش آمده است. گاه نیز بخشى تحت عنوان «خطبه در یک نگاه» آمده است. پس از آخرین بخش از هر خطبه نیز یک جمع‌بندى از مطالب مورد بحث ذکر شده است.

برخى نکات بارزى که در کتاب لحاظ شده عبارت است از:

  • ترجمه و تفسیر تمام جمله‌ها با بیان روان.
  • تفسیر تمام واژه‌ها و ریشه‌یابى واژه‌ها.
  • بیان شأن ورودها و مسائل تاریخى مربوط به خطبه‌ها و نامه‌ها.
  • تحلیلهاى لازم روى بحثهاى مختلف عقیدتى، اخلاقى، اجتماعى، سیاسى و....
  • نکات اضافى که مى‌تواند مکمّل بحث‌ها بوده باشد و خوانندگان را از مراجعه به کتب دیگر بى‌نیاز سازد.

منابع

  • ویکی نور