ملا علی تهرانی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ حاج ملاعلی تهرانی را به ملا علی تهرانی منتقل کرد) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | حاج ملا علی تهرانی | + | '''حاج ملا علی تهرانی''' (۱۲۹۷-۱۲۲۶ ق)، از فقهای بزرگ [[شیعه]] در قرن ۱۳ قمری و از شاگردان [[شیخ محمدحسن نجفی|محمدحسن نجفی]] و [[شریف العلماء|شریف العلماء مازندرانی]] بود. آثار علمی ملا علی تهرانی، بیشتر در زمینه [[فقه]] و [[حدیث]] است. [[میرزا حسین خلیلی تهرانی]] (۱۳۲۶-۱۲۳۰ ق)، برادر کوچکتر اوست. |
| + | {{شناسنامه عالم | ||
| + | |نام کامل = ملا علی تهرانی | ||
| + | |تصویر= | ||
| + | |زادروز = ۱۲۲۶ قمری | ||
| + | |زادگاه = [[نجف]] | ||
| + | |وفات = ۱۲۹۷ قمری | ||
| + | |مدفن = نجف | ||
| + | |اساتید = [[شیخ محمدحسن نجفی]]، [[شریف العلماء|شریف العلماء مازندرانی]]، [[محمدحسین حائری اصفهانی]]، [[محمدسعید بارفروشی مازندرانی|سعیدالعلماء مازندرانی]]،... | ||
| + | |شاگردان = ملا محمدباقر تستری، شیخ علی بن حسین خاقانی، عبدالحسین حرزالدین،... | ||
| + | |آثار = خزائن الاحکام، غصون الاَیْکَة الغرویة فی الاصول الفقهیة، الفوائد الرجالیة، سُبُل الهدایة فی علم الدرایة، حاشیه بر [[منتهى المقال (کتاب)|منتهی المقال]]،... | ||
| + | }} | ||
| + | ==ولادت و خاندان== | ||
| + | ملا علی تهرانی در سال ۱۲۲۶ قمری در [[نجف]] به دنیا آمد. پدرش، حاج میرزا خلیل (متوفی ۱۲۸۰)، بزرگ خاندان خلیلی و از مشهورترین پزشکان روزگار خود و از شاگردان [[شیخ جعفر کاشف الغطاء]] بود. | ||
| − | + | [[میرزا حسین خلیلی تهرانی]] (۱۳۲۶-۱۲۳۰ ق)، از مراجع و فقهای مشهور دوره [[مشروطیت|مشروطه]]، برادر کوچکتر ملا علی تهرانی است. | |
| − | از آثار | + | ==تحصیل و اساتید== |
| + | حاج ملاعلی تهرانی [[علم اصول]] را نزد [[محمدحسین حائری اصفهانی]] (صاحب فصول)، [[شریف العلماء|شریف العلماء مازندرانی]]، میرزا جعفر تویسرکانی و [[محمدسعید بارفروشی مازندرانی|سعیدالعلماء مازندرانی]]، [[علم رجال]] را نزد محمدجعفر استرآبادی، و [[ریاضی|ریاضیات]] را نزد شیخ اسماعیل بروجردی، ابوتراب همدانی و محمدتقی خراسانی فراگرفت. | ||
| + | |||
| + | وی همچنین در [[فقه]] از محضر صاحب فصول، شیخ علی کاشف الغطاء و [[شیخ محمدحسن نجفی|محمدحسن نجفی]] (صاحب [[جواهر الکلام (کتاب)|جواهر]]) بهره برد. و [[حکمت]] را نزد ملا اسماعیل اردکانی، ملاکریم کرمانی و ملاعبدالعظیم تهرانی آموخت. | ||
| + | |||
| + | ملاعلی تهرانی از علمای بزرگی چون [[شیخ محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]]، [[ملا احمد نراقی]]، [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] روایت داشت. | ||
| + | |||
| + | ==تدریس و شاگردان== | ||
| + | شاگردان متعددی در محضر ملاعلی تهرانی تربیت شدند، از جمله: ملا محمدباقر تُستری، شیخ علی بن حسین خاقانی و عبدالحسین حرزالدین. | ||
| + | |||
| + | علاوه بر این، برادرش [[میرزا حسین خلیلی تهرانی|میرزا حسین تهرانی]]، [[محمدحسن مامقانی|شیخ محمدحسن مامقانی]]، [[سید حسن صدر]] و [[محدث نوری|میرزا حسین نوری]] (صاحب [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک]]) از او [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه روایت]] داشتند. | ||
| + | |||
| + | ==آثار و تألیفات== | ||
| + | آثار مهم ملا علی تهرانی، که بیشتر در [[فقه]] و [[حدیث]] است، عبارت‌اند از: | ||
| + | |||
| + | #خزائن الاحکام، که شرح «تلخیص المرام» [[علامه حلی|علامه حلّی]] است، | ||
| + | #تلخیص و ترجمه «هدایة الناسکین من الحجاج و المعتمرین» تألیف [[شیخ محمدحسن نجفی|محمدحسن نجفی]]، | ||
| + | #غصون الاَیْکَة الغرویة فی الاصول الفقهیة، | ||
| + | #شرح مبحث وصیت «[[شرایع الاسلام (کتاب)|شرایع الاسلام]]» [[محقق حلی|محقق حلّی]]، | ||
| + | #رساله عملیه با عنوان «النَبْذَة من الاحکام الشرعیة»، از باب طهارت تا آخر نماز جماعت، | ||
| + | #الفوائد الرجالیة، که درباره [[علوم حدیث|علم حدیث]] و [[علم رجال|رجال]] است و محمدباقر تستری بر آن حاشیه نوشته است، | ||
| + | #سُبُل الهدایة فی علم الدرایة، | ||
| + | #حساب العقود، در شرح «حدیث ایمان حضرت ابوطالب»، | ||
| + | #شرح و حاشیه بر «التعلیقة البهبهانیة» اثر [[وحید بهبهانی]] (متوفی ۱۲۰۶)، | ||
| + | #حاشیه بر «[[منتهى المقال (کتاب)|منتهی المقال]]» [[شیخ ابوعلی حائری|ابوعلی حائری]] (متوفی ۱۲۱۶) در علم رجال. | ||
| + | |||
| + | ==ویژگیهای علمی و اخلاقی== | ||
| + | مقام علمی ملاعلی تهرانی را ستوده‌اند تا جایی که برخی، پس از وفات [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]]، او را اعلم می‌دانستند. مؤلف [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسائل]] او را «فخر شیعه» و «ذخیره شریعت» خوانده و [[شیخ آقا بزرگ تهرانی|آقا بزرگ طهرانی]] او را شیخ المشایخِ اجازه متأخران نامیده است.<span class="tooltiptext"></span><nowiki/> | ||
| + | |||
| + | تهرانی با علوم غریبه نیز آشنا بود، به [[تاریخ]] و اخبار پیشینیان احاطه داشت، حافظ [[قرآن]] و بسیاری از دعاها بود و [[تورات]] و [[انجیل]] را از حفظ می‌خواند و به زبان عبری نیز آشنا بود. | ||
| + | |||
| + | ملاعلی تهرانی دارای مجالس وعظ و اندرز بود و هفته‌ای دو روز در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|صحن امیرالمؤمنین]] علیه‌السلام به منبر می‌رفت و در باب مواعظ اخلاقی و فضائل [[اهل البیت|اهل بیت]] علیهم‌السلام سخن می‌گفت. همچنین، درباره تقید وی به زیارت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه‌السلام و کرامات او مطالبی آمده است. | ||
| + | |||
| + | وی عمری طولانی یافت؛ دانشمندی زاهد، قانع و پرهیزکار بود. هیچ گاه فکر لباسی گران قیمت و غذای بسیار لذیذ به سر نپرورید. به نانی جوین با قدری خرما و لباس کرباسی متجاوز از صد سال زندگی نمود و با زندگی ماشینی سر و کاری نداشت. [[محدث نوری|علامه نوری]] در سنواتی که [[عتبات عالیات|عتبات]] بود از محضر او بهره مند می گردید و در مورد استاد فضائل و کراماتی بر شمرده که دال بر مقامات عالیه و [[تزکیه نفس|تزکیه نفس]] این استاد بوده است. <span class="tooltiptext"></span> | ||
| + | ==وفات== | ||
| + | مرحوم حاج ملا علی تهرانی در ماه [[ماه صفر|صفر]] ۱۲۹۷ در [[نجف]] وفات یافت و همانجا به خاک سپرده شد. در سوگ او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد. | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | سایت شعائر | + | |
| + | *[[دانشنامه جهان اسلام (کتاب)|دانشنامه جهان اسلام]]، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حاج ملاعلی تهرانی». | ||
| + | *سایت شعائر. | ||
| + | |||
[[رده:علمای قرن سیزدهم]] | [[رده:علمای قرن سیزدهم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۲۲
حاج ملا علی تهرانی (۱۲۹۷-۱۲۲۶ ق)، از فقهای بزرگ شیعه در قرن ۱۳ قمری و از شاگردان محمدحسن نجفی و شریف العلماء مازندرانی بود. آثار علمی ملا علی تهرانی، بیشتر در زمینه فقه و حدیث است. میرزا حسین خلیلی تهرانی (۱۳۲۶-۱۲۳۰ ق)، برادر کوچکتر اوست.
| نام کامل | ملا علی تهرانی |
| زادروز | ۱۲۲۶ قمری |
| زادگاه | نجف |
| وفات | ۱۲۹۷ قمری |
| مدفن | نجف |
|
| |
| اساتید |
شیخ محمدحسن نجفی، شریف العلماء مازندرانی، محمدحسین حائری اصفهانی، سعیدالعلماء مازندرانی،... |
| شاگردان |
ملا محمدباقر تستری، شیخ علی بن حسین خاقانی، عبدالحسین حرزالدین،... |
| آثار |
خزائن الاحکام، غصون الاَیْکَة الغرویة فی الاصول الفقهیة، الفوائد الرجالیة، سُبُل الهدایة فی علم الدرایة، حاشیه بر منتهی المقال،... |
محتویات
ولادت و خاندان
ملا علی تهرانی در سال ۱۲۲۶ قمری در نجف به دنیا آمد. پدرش، حاج میرزا خلیل (متوفی ۱۲۸۰)، بزرگ خاندان خلیلی و از مشهورترین پزشکان روزگار خود و از شاگردان شیخ جعفر کاشف الغطاء بود.
میرزا حسین خلیلی تهرانی (۱۳۲۶-۱۲۳۰ ق)، از مراجع و فقهای مشهور دوره مشروطه، برادر کوچکتر ملا علی تهرانی است.
تحصیل و اساتید
حاج ملاعلی تهرانی علم اصول را نزد محمدحسین حائری اصفهانی (صاحب فصول)، شریف العلماء مازندرانی، میرزا جعفر تویسرکانی و سعیدالعلماء مازندرانی، علم رجال را نزد محمدجعفر استرآبادی، و ریاضیات را نزد شیخ اسماعیل بروجردی، ابوتراب همدانی و محمدتقی خراسانی فراگرفت.
وی همچنین در فقه از محضر صاحب فصول، شیخ علی کاشف الغطاء و محمدحسن نجفی (صاحب جواهر) بهره برد. و حکمت را نزد ملا اسماعیل اردکانی، ملاکریم کرمانی و ملاعبدالعظیم تهرانی آموخت.
ملاعلی تهرانی از علمای بزرگی چون صاحب جواهر، ملا احمد نراقی، اجازه روایت داشت.
تدریس و شاگردان
شاگردان متعددی در محضر ملاعلی تهرانی تربیت شدند، از جمله: ملا محمدباقر تُستری، شیخ علی بن حسین خاقانی و عبدالحسین حرزالدین.
علاوه بر این، برادرش میرزا حسین تهرانی، شیخ محمدحسن مامقانی، سید حسن صدر و میرزا حسین نوری (صاحب مستدرک) از او اجازه روایت داشتند.
آثار و تألیفات
آثار مهم ملا علی تهرانی، که بیشتر در فقه و حدیث است، عبارت‌اند از:
- خزائن الاحکام، که شرح «تلخیص المرام» علامه حلّی است،
- تلخیص و ترجمه «هدایة الناسکین من الحجاج و المعتمرین» تألیف محمدحسن نجفی،
- غصون الاَیْکَة الغرویة فی الاصول الفقهیة،
- شرح مبحث وصیت «شرایع الاسلام» محقق حلّی،
- رساله عملیه با عنوان «النَبْذَة من الاحکام الشرعیة»، از باب طهارت تا آخر نماز جماعت،
- الفوائد الرجالیة، که درباره علم حدیث و رجال است و محمدباقر تستری بر آن حاشیه نوشته است،
- سُبُل الهدایة فی علم الدرایة،
- حساب العقود، در شرح «حدیث ایمان حضرت ابوطالب»،
- شرح و حاشیه بر «التعلیقة البهبهانیة» اثر وحید بهبهانی (متوفی ۱۲۰۶)،
- حاشیه بر «منتهی المقال» ابوعلی حائری (متوفی ۱۲۱۶) در علم رجال.
ویژگیهای علمی و اخلاقی
مقام علمی ملاعلی تهرانی را ستوده‌اند تا جایی که برخی، پس از وفات شیخ انصاری، او را اعلم می‌دانستند. مؤلف مستدرک الوسائل او را «فخر شیعه» و «ذخیره شریعت» خوانده و آقا بزرگ طهرانی او را شیخ المشایخِ اجازه متأخران نامیده است.
تهرانی با علوم غریبه نیز آشنا بود، به تاریخ و اخبار پیشینیان احاطه داشت، حافظ قرآن و بسیاری از دعاها بود و تورات و انجیل را از حفظ می‌خواند و به زبان عبری نیز آشنا بود.
ملاعلی تهرانی دارای مجالس وعظ و اندرز بود و هفته‌ای دو روز در صحن امیرالمؤمنین علیه‌السلام به منبر می‌رفت و در باب مواعظ اخلاقی و فضائل اهل بیت علیهم‌السلام سخن می‌گفت. همچنین، درباره تقید وی به زیارت امام حسین علیه‌السلام و کرامات او مطالبی آمده است.
وی عمری طولانی یافت؛ دانشمندی زاهد، قانع و پرهیزکار بود. هیچ گاه فکر لباسی گران قیمت و غذای بسیار لذیذ به سر نپرورید. به نانی جوین با قدری خرما و لباس کرباسی متجاوز از صد سال زندگی نمود و با زندگی ماشینی سر و کاری نداشت. علامه نوری در سنواتی که عتبات بود از محضر او بهره مند می گردید و در مورد استاد فضائل و کراماتی بر شمرده که دال بر مقامات عالیه و تزکیه نفس این استاد بوده است.
وفات
مرحوم حاج ملا علی تهرانی در ماه صفر ۱۲۹۷ در نجف وفات یافت و همانجا به خاک سپرده شد. در سوگ او مجالس متعددی برگزار و در رثایش اشعار بسیاری سروده شد.
منابع
- دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حاج ملاعلی تهرانی».
- سایت شعائر.
