شیخ صفی الدین حلی: تفاوت بین نسخه‌ها
(صفحه‌ای جدید حاوی ' == شیخ صفى الدین حلی == ادیب وشاعر بزرگ، شیخ صفى الدین عبد العزیز بن سرایا بن على ...' ایجاد کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | = | + | {{الگو:منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} |
| − | + | شیخ صفى الدین عبدالعزیز بن سرایا بن على بن ابى القاسم ابن احمد بن نصر بن عبدالعزیز ابى سرایا بن باقى بن عبدالله بن عریض حلى طائى سنبسى (از اولاد سنبس قبیله اى از طى) (۷۵۲-۶۷۷ ق) ادیب بزرگ و از شاعران طراز اول از شعراء لغت عرب بوده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | == معرفی اجمالی == | |
| + | '''صفى الدین حلی''' یکی از شاعران بزرگ [[شیعه]] در سده هشتم [[اسلام|اسلامی]] است و بجز مدایح [[پیامبر اسلام|نبوی]]، در ثناگستری [[امام علی علیه السلام|علی]] و اولاد علی نیز اشعار بسیار دارد، که از این جمله است قطعه معروف او در ثنای [[امام علی علیه السلام|امام علی بن ابیطالب]] علیه السلام که دو [[بیت (شعر)|بیت]] آن نقل می شود:{{بیت|جمعت فی صفاتک الاضداد|فلهذا عزت لک الانداد}} | ||
| + | {{بیت|زاهد حاکم حلیم شجاع|فاتک ناسک فقیر جواد}} | ||
| − | + | همین گونه در کوبیدن مداحان [[ظلم]] و ستمگران و خوار ساختن جباران با زبان نیرومند [[شعر]]، کوششی ستودنی داشته است. از اشعار منسوب به او «غدیریه» است که به واقعه [[واقعه غدیر|غدیر خم]] می پردازد: | |
| − | خمدت لفضل ولادک النیران | + | ==شعر غدیریه== |
| − | و تزلزل النادی و أوجس خیفة | + | |
| − | فتأول الرؤیا سطیح و بشرت | + | {{بیت|خمدت لفضل ولادک النیران|وانشق من فرح بک الإیوان}} |
| − | و علیک أرمیا و شعیا أثنیا | + | {{بیت|و تزلزل النادی و أوجس خیفة|من هول رؤیاه أنوشروان}} |
| − | بفضائل شهدت بهن الصحف و ال | + | {{بیت|فتأول الرؤیا سطیح و بشرت|بظهورک الرهبان والکهان}} |
| − | فوضعت لله المهیمن ساجدا | + | {{بیت|و علیک أرمیا و شعیا أثنیا|و هما و حزقیل لفضلک دانوا}} |
| − | متکملا لم تنقطع لک سرة | + | {{بیت|بفضائل شهدت بهن الصحف و ال|توراة والإنجیل والفرقان}} |
| − | فرأت قصور الشام آمنة و قد | + | {{بیت|فوضعت لله المهیمن ساجدا|واستبشرت بظهورک الأکوان}} |
| − | و أتت حلیمة و هی تنظر فی ابنها | + | {{بیت|متکملا لم تنقطع لک سرة|شرفا ولم یطلق علیک ختان}} |
| − | و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا | + | {{بیت|فرأت قصور الشام آمنة و قد|وضعتک لاتخفى لها أرکان}} |
| − | شرح الإله الصدر منک لأربع | + | {{بیت|و أتت حلیمة و هی تنظر فی ابنها|سرا تحار لوصفه الأذهان}} |
| − | و حییت فی خمس بظل غمامة | + | {{بیت|و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا|سرا لیشهد جدک الدیان}} |
| − | و مررت فی سبع بدیر فانحنى | + | {{بیت|شرح الإله الصدر منک لأربع|فرأى الملائک حولک الأخوان}} |
| − | و کذاک فی خمس و عشرین انثنى | + | {{بیت|و حییت فی خمس بظل غمامة|لک فی الهواجر جرمها صیوان}} |
| − | حتى کملت الأربعین و أشرقت | + | {{بیت|و مررت فی سبع بدیر فانحنى|منه الجدار و أسلم المطران}} |
| − | فرمت رجوم النیرات رجیمها | + | {{بیت|و کذاک فی خمس و عشرین انثنى|نسطور منک و قلبه ملآن}} |
| − | + | {{بیت|حتى کملت الأربعین و أشرقت|شمس النبوة و انجلى التبیان}} | |
| − | و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها | + | {{بیت|فرمت رجوم النیرات رجیمها|و تساقطت من خوفک الأوثان}} |
| − | و نظرت خلفک کالأمام بخاتم | + | {{بیت|والأرض فاحت بالسلام علیک و ال|أشجار و الأحجار و الکثبان}} |
| − | و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا | + | {{بیت|و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها|فنهاک عنها الزهد و العرفان}} |
| − | و نصرت بالرعب الشدید على العدى | + | {{بیت|و نظرت خلفک کالأمام بخاتم|أضحى لدیه الشک و هو عیان}} |
| − | و سعى إلیک فتى سلام مسلما | + | {{بیت|و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا|فالکل منها للصلاة مکان}} |
| − | و غدت تکلمک الأباعر | + | {{بیت|و نصرت بالرعب الشدید على العدى|ولک الملائک فی الوغى أعوان}} |
| − | + | {{بیت|و سعى إلیک فتى سلام مسلما|طوعا و جاء مسلما سلمان}} | |
| − | و هوى إلیک العذق ثم رددته | + | {{بیت|و غدت تکلمک الأباعر والظبا|والضب والثعبان والسرحان}} |
| − | + | {{بیت|والجذع حن إلى علاک مسلما|و ببطن کفک سبح الصوان}} | |
| − | و شکا إلیک الجیش من ظمأ به | + | {{بیت|و هوى إلیک العذق ثم رددته|فی نخلة تزهى به و تزان}} |
| − | و رددت عین قتادة من بعد ما | + | {{بیت|والدوحتان و قد دعوت فأقبلا|حتى تلاقت منهما الأغصان}} |
| − | و حکى ذراع الشاة مودع سمه | + | {{بیت|و شکا إلیک الجیش من ظمأ به|فتفجرت بالماء منک بنان}} |
| − | و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال | + | {{بیت|و رددت عین قتادة من بعد ما|ذهبت فلم ینظر بها إنسان}} |
| − | + | {{بیت|و حکى ذراع الشاة مودع سمه|حتى کأن العضو منه لسان}} | |
| − | و فضیلة شهد الأنام بحقها | + | {{بیت|و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال|سبع الطباق کما یشا الرحمن}} |
| − | فی الأرض ظل الله کنت | + | {{بیت|والبدر شق و أشرقت شمس الضحى|بعد الغروب و ما بها نقصان}} |
| − | نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما | + | {{بیت|و فضیلة شهد الأنام بحقها|لایستطیع جحودها الإنسان}} |
| − | و على نبوتک المعظم قدرها | + | {{بیت|فی الأرض ظل الله کنت ولم یلح|فی الشمس ظلک إن حواک مکان}} |
| − | و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم | + | {{بیت|نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما|نسخت بملة دینک الأدیان}} |
| − | أخذ الإله لک العهود علیهم | + | {{بیت|و على نبوتک المعظم قدرها|قام الدلیل و أوضح البرهان}} |
| − | و بک استغاث الله آدم عندما | + | {{بیت|و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم|عند الشدائد ربهم لیعانوا}} |
| − | و بک التجا نوح و قد ماجت به | + | {{بیت|أخذ الإله لک العهود علیهم|من قبل ما سمحت بک الأزمان}} |
| − | و بک اغتدى أیوب یسأل ربه | + | {{بیت|و بک استغاث الله آدم عندما|نسب الخلاف إلیه والعصیان}} |
| − | و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف | + | {{بیت|و بک التجا نوح و قد ماجت به|دسر السفینة إذ طغى الطوفان}} |
| − | و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا | + | {{بیت|و بک اغتدى أیوب یسأل ربه|کشف البلاء فزالت الأحزان}} |
| − | و بک الکلیم غداة خاطب ربه | + | {{بیت|و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف|نمرود إذ شبت له النیران}} |
| − | و بک المسیح دعا فأحیا ربه | + | {{بیت|و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا|رب العباد و قلبه حیران}} |
| − | و بک استبان الحق بعد خفائه | + | {{بیت|و بک الکلیم غداة خاطب ربه|سأل القبول فعمه الإحسان}} |
| − | + | {{بیت|و بک المسیح دعا فأحیا ربه|میتا و قد بلیت به الأکفان}} | |
| − | فعلیک من رب السلام سلامه | + | {{بیت|و بک استبان الحق بعد خفائه|حتى أطاعک إنسها و الجان}} |
| − | و على صراط الحق آلک کلما | + | {{بیت|ولو اننی وفیت وصفک حقه|فنی الکلام و ضاقت الأوزان}} |
| − | و على ابن عمک وارث العلم الذی | + | {{بیت|فعلیک من رب السلام سلامه|والفضل والبرکات والرضوان}} |
| − | و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا | + | {{بیت|و على صراط الحق آلک کلما|هب النسیم و مالت الأغصان}} |
| − | و على صحابتک الذین تتبعوا | + | {{بیت|و على ابن عمک وارث العلم الذی|ذلت لسطوة بأسه الشجعان}} |
| − | و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا | + | {{بیت|و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا|نورالهدى و تآخت الأقران}} |
| − | یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال | + | {{بیت|و على صحابتک الذین تتبعوا|طرق الهدى فهداهم الرحمن}} |
| − | أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها | + | {{بیت|و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا|أن النفوس لبیعها أثمان}} |
| − | فاشفع لعبد شانه عصیانه | + | {{بیت|یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال|نعم الجسام و من له الإحسان}} |
| − | فلک الشفاعة فی محبکم إذا | + | {{بیت|أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها|طبع علیه رکب الإنسان}} |
| − | فلقد تعرض للإجازة طامعا | + | {{بیت|فاشفع لعبد شانه عصیانه|إن العبید یشینها العصیان}} |
| − | منابع | + | {{بیت|فلک الشفاعة فی محبکم إذا|نصب الصراط و علق المیزان}} |
| − | * | + | {{بیت|فلقد تعرض للإجازة طامعا|فی أن یکون جزاءه الغفران}} |
| + | |||
| + | ==منابع== | ||
| + | |||
| + | *[http://www.tahoordanesh.com/page.php?pid=18950 کتابخانه طهور]، تاریخ بازیابی: ۲۵ شهریور ۱۳۹۲. | ||
| + | |||
| + | [[رده: شعرای اهل البیت]] | ||
| + | [[رده: شعرای عرب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۰۶
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
شیخ صفى الدین عبدالعزیز بن سرایا بن على بن ابى القاسم ابن احمد بن نصر بن عبدالعزیز ابى سرایا بن باقى بن عبدالله بن عریض حلى طائى سنبسى (از اولاد سنبس قبیله اى از طى) (۷۵۲-۶۷۷ ق) ادیب بزرگ و از شاعران طراز اول از شعراء لغت عرب بوده است.
معرفی اجمالی
صفى الدین حلی یکی از شاعران بزرگ شیعه در سده هشتم اسلامی است و بجز مدایح نبوی، در ثناگستری علی و اولاد علی نیز اشعار بسیار دارد، که از این جمله است قطعه معروف او در ثنای امام علی بن ابیطالب علیه السلام که دو بیت آن نقل می شود:
جمعت فی صفاتک الاضداد فلهذا عزت لک الانداد
زاهد حاکم حلیم شجاع فاتک ناسک فقیر جواد
همین گونه در کوبیدن مداحان ظلم و ستمگران و خوار ساختن جباران با زبان نیرومند شعر، کوششی ستودنی داشته است. از اشعار منسوب به او «غدیریه» است که به واقعه غدیر خم می پردازد:
شعر غدیریه
خمدت لفضل ولادک النیران وانشق من فرح بک الإیوان
و تزلزل النادی و أوجس خیفة من هول رؤیاه أنوشروان
فتأول الرؤیا سطیح و بشرت بظهورک الرهبان والکهان
و علیک أرمیا و شعیا أثنیا و هما و حزقیل لفضلک دانوا
بفضائل شهدت بهن الصحف و ال توراة والإنجیل والفرقان
فوضعت لله المهیمن ساجدا واستبشرت بظهورک الأکوان
متکملا لم تنقطع لک سرة شرفا ولم یطلق علیک ختان
فرأت قصور الشام آمنة و قد وضعتک لاتخفى لها أرکان
و أتت حلیمة و هی تنظر فی ابنها سرا تحار لوصفه الأذهان
و غدا ابن ذی یزن ببعثک مؤمنا سرا لیشهد جدک الدیان
شرح الإله الصدر منک لأربع فرأى الملائک حولک الأخوان
و حییت فی خمس بظل غمامة لک فی الهواجر جرمها صیوان
و مررت فی سبع بدیر فانحنى منه الجدار و أسلم المطران
و کذاک فی خمس و عشرین انثنى نسطور منک و قلبه ملآن
حتى کملت الأربعین و أشرقت شمس النبوة و انجلى التبیان
فرمت رجوم النیرات رجیمها و تساقطت من خوفک الأوثان
والأرض فاحت بالسلام علیک و ال أشجار و الأحجار و الکثبان
و أتت مفاتیح الکنوز بأسرها فنهاک عنها الزهد و العرفان
و نظرت خلفک کالأمام بخاتم أضحى لدیه الشک و هو عیان
و غدت لک الأرض البسیطة مسجدا فالکل منها للصلاة مکان
و نصرت بالرعب الشدید على العدى ولک الملائک فی الوغى أعوان
و سعى إلیک فتى سلام مسلما طوعا و جاء مسلما سلمان
و غدت تکلمک الأباعر والظبا والضب والثعبان والسرحان
والجذع حن إلى علاک مسلما و ببطن کفک سبح الصوان
و هوى إلیک العذق ثم رددته فی نخلة تزهى به و تزان
والدوحتان و قد دعوت فأقبلا حتى تلاقت منهما الأغصان
و شکا إلیک الجیش من ظمأ به فتفجرت بالماء منک بنان
و رددت عین قتادة من بعد ما ذهبت فلم ینظر بها إنسان
و حکى ذراع الشاة مودع سمه حتى کأن العضو منه لسان
و عرجت فی ظهر البراق مجاوز ال سبع الطباق کما یشا الرحمن
والبدر شق و أشرقت شمس الضحى بعد الغروب و ما بها نقصان
و فضیلة شهد الأنام بحقها لایستطیع جحودها الإنسان
فی الأرض ظل الله کنت ولم یلح فی الشمس ظلک إن حواک مکان
نسخت بمظهرک المظاهر بعد ما نسخت بملة دینک الأدیان
و على نبوتک المعظم قدرها قام الدلیل و أوضح البرهان
و بک استغاث الأنبیاء جمیعهم عند الشدائد ربهم لیعانوا
أخذ الإله لک العهود علیهم من قبل ما سمحت بک الأزمان
و بک استغاث الله آدم عندما نسب الخلاف إلیه والعصیان
و بک التجا نوح و قد ماجت به دسر السفینة إذ طغى الطوفان
و بک اغتدى أیوب یسأل ربه کشف البلاء فزالت الأحزان
و بک الخلیل دعا الإله فلم یخف نمرود إذ شبت له النیران
و بک اغتدى فی السجن یوسف سائلا رب العباد و قلبه حیران
و بک الکلیم غداة خاطب ربه سأل القبول فعمه الإحسان
و بک المسیح دعا فأحیا ربه میتا و قد بلیت به الأکفان
و بک استبان الحق بعد خفائه حتى أطاعک إنسها و الجان
ولو اننی وفیت وصفک حقه فنی الکلام و ضاقت الأوزان
فعلیک من رب السلام سلامه والفضل والبرکات والرضوان
و على صراط الحق آلک کلما هب النسیم و مالت الأغصان
و على ابن عمک وارث العلم الذی ذلت لسطوة بأسه الشجعان
و أخیک فی یوم الغدیر و قد بدا نورالهدى و تآخت الأقران
و على صحابتک الذین تتبعوا طرق الهدى فهداهم الرحمن
و شروا بسعیهم الجنان و قد دروا أن النفوس لبیعها أثمان
یا خاتم الرسل الکرام و فاتح ال نعم الجسام و من له الإحسان
أشکو إلیک ذنوب نفس هفوها طبع علیه رکب الإنسان
فاشفع لعبد شانه عصیانه إن العبید یشینها العصیان
فلک الشفاعة فی محبکم إذا نصب الصراط و علق المیزان
فلقد تعرض للإجازة طامعا فی أن یکون جزاءه الغفران
منابع
- کتابخانه طهور، تاریخ بازیابی: ۲۵ شهریور ۱۳۹۲.
