نمایش مبدأ برای شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار (کتاب)

[[پرونده:Ketab303.jpg|240px|بندانگشتی|شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار]]

کتاب «شرح الأخبار فى فضائل الأئمة الأطهار (علیهم‌السلام)»، تألیف [[ابن حیون، نعمان بن محمد|قاضى نعمان مغربى]] (م، ۳۶۳) بر خلاف نامش منحصر به فضائل و مناقب [[ائمه اطهار|ائمه]] نیست؛ بلکه یک دوره تاریخ ائمه از [[امام علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علی‌]] علیه‌السلام تا پایان زندگى [[امام صادق]] علیه‌السلام است. 

==اهمیت کتاب==
کتاب شرح الأخبار از منابع اصلى حدیث و تاریخ [[شیعه|شیعه]] به شمار مى رود که عالمان و نویسندگان قدیم و جدید از آن نقل کرده و به آن اهتمام ورزیده‌اند. نقل اخبار [[واقعه غدیر|غدیر]] از کتاب الولایة طبرى که اکنون در دست نیست، بر اهمیت این اثر مى افزاید.
==روش تألیف==
روش قاضى نعمان در این کتاب، [[حدیث|حدیثى]] است و سلسله [[سند حدیث|اسناد]] خود را کامل آورده است. این کتاب از شانزده جزء تشکیل شده است. در ترتیب این اجزاء قدرى آشفتگى وجود دارد و مؤلف یک مطلب را در اجزاى مختلف پراکنده است. مثلاً در جزء نخست احادیثى از [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (صلی الله علیه وآله) در فضیلت [[امام علی علیه السلام|علی‌]] (علیه‌السلام) آورده ولى حدیث سد الابواب را در جزء هفتم نقل کرده است.

البته مؤلف روایات را پیوسته و بدون عنوان دهى و تبویب در کنار هم آورده و محقق کتاب عناوینى را جهت تنظیم ابواب و اجزاء قرار داده است.

راویان مؤلف همانند کتب شیعى [[امامیه|امامى]]، راویان ائمه هستند چنانکه اصل روایات و مطالب این کتاب در باره [[اهل البیت|اهل بیت]] و فضائل آنان، همانند روایات امامیه است. حتى در بخش آخر این کتاب که به موضوع «مهدى» پرداخته شده روایات امامیه در باره [[امام مهدی علیه السلام|مهدى]] نقل شده است، لیکن مؤلف با هدف برداشت خاص از این روایات، آنها را نقل مى‌کند به‌گونه اى که تا مدتها پیش، کسى به اسماعیلى بودن قاضى نعمان اطمینان نداشت.

==محتواى کتاب==
مؤلف این کتاب [[ابن حیون، نعمان بن محمد|قاضى نعمان مغربى]]، که بر مذهب [[اسماعیلیه|اسماعیلیه]] است پس از شرح زندگى و مناقب [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] (علیه‌السلام)، به مهدى مغربى و مطالبى در باره اسماعیلیه و فاطمیان پرداخته و شرح حال بقیه [[ائمه اطهار|ائمه]] را ذکر نکرده است. در عین حال این کتاب از آثار کهن در زندگى [[ائمه اطهار|امامان]] [[شیعه|شیعه]] بخصوص [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان‌]] علیه‌السلام به شمار مى رود که با توجه به اشتراک عقیده مؤلف تا [[امام صادق علیه السلام|امام ششم]]، مباحثى که در آن آمده کاملاً با روایات شیعه [[امامیه|امامیه]] مطابق است. 

جلد اول و دوم کتاب، اختصاص به زندگى و فضائل [[امام علی علیه السلام|امام اول]] دارد و در جلد سوم به بقیه [[اهل البیت|اهل بیت]] و مباحث خاص دیگر پرداخته است.

یازده جزء کتاب که دو جلد کنونى را تشکیل مى‌دهد به [[مناقب]] و تاریخ زندگانى [[امیرمؤمنان]] پرداخته و در اجزاى بعدى از فضائل کلى اهل بیت، [[خدیجه کبری|حضرت خدیجه]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]]، [[امام حسن علیه السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیهم‌السلام و تاریخ [[کربلا|کربلا]] سخن گفته است. وى همچنین بخشى از جزء سیزدهم را به خاندان [[ابوطالب علیه السلام|ابوطالب]] اختصاص داده و به نام [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]] بازگشته است. سپس تا [[امام صادق]] علیه‌السلام مطالبى آورده و فرقه‌هاى شیعه را شرح مى‌دهد که پس از آن حضرت بوجود آمدند.

شرح قیام بنى حسن و پس از آن موضوع مهدى و ظهور مهدى فاطمى و دعوت فاطمیان در [[یمن|یمن]] و افریقا از مباحث بعدى است و جزء آخر کتاب یعنى شانزدهم به صفات شیعیان در بیان معصومین اختصاص دارد.
==منابع==
*ویکی نور