مشعر الحرام

«مَشْعَرُالحرام» یا «مَشْعَر» که به «مُزْدَلِفه» نیز شهرت دارد، سرزمینی بین عرفات و منا است. خداوند در قرآن از این سرزمین یاد کرده است: «لَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَنْ تَبْتَغُوا فَضْلاً مِنْ رَبِّکُمْ فَإِذا أَفَضْتُمْ مِنْ عَرَفات فَاذْکُرُوا اللهَ عِنْدَ الْمَشْعَرِ الْحَرامِ وَ اذْکُرُوهُ کَما هَداکُمْ وَ إِنْ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الضّالِّینَ» (سوره بقره، ۱۹۸).

حُجاج در راه بازگشت از عرفات به سوی مکه، از وادی مأزَمَیْن (تنگه) می‌گذرند که میان دو کوه است. حاجی با عبور از این وادی، به مزدلفه یا سرزمینِ مشعر‌الحرام می رسد.

در سویِ دیگر مشعرالحرام یعنی سمت مِنا، وادی محسِّر قرار دارد، که با گذر از آن وادیِ کوچک، وارد منا می شود. محدوده مزدلفه با تابلوهای بزرگی معین شده و با جمله بدایة مزدلفه یا نهایة مزدلفه می‌توان حدود آن را شناخت. نامگذاری این نقطه به مزدلفه، یعنی محل ازدحام مردم، به دلیل اجتماع تمامی حجاج در شب دهم ذی الحجه در آنجاست.