محمد بن علی بن عبدالله بن عباس
"محمد بن علی بن عبدالله بن عباس"، در اوایل قرن دوم هجری به همراه بسیاری از علویان و هاشمیان که مخالف حکومت بنی‌امیه بودند، جنبشی بر ضد امویان حاکم با عنوان "الرّضا من آل محمد" را پایه‌گذاری نمود و رهبری شاخه عباسیان را بر عهده گرفت.
وی در آن روزگار در "حمیه" و یا در "کرار" از مناطق کوهستانی شام زندگی می‌کرد و داعیان و نمایندگان خویش را به طور پنهانی به سراسر مناطق اسلامی گسیل می داشت و از طریق آنان مردم را به قیام و جنبشی عظیم بر ضد امویان فرامی‌خواند. ولی عمرش کفاف نکرد و پیش از قیام سراسری مردم در همان مکان در اول ذی القعده سال ۱۲۶ قمری وفات یافت.[۱]
محمد بن علی به هنگام درگذشت، پسرش ابراهیم را جانشین خود نمود. از آن پس ابراهیم بن محمد معروف به "ابراهیم امام"، رهبریت قیام عباسیان را بدست گرفت و آن را بسیار گسترده کرد، ولی او نیز به هدف‌هایش دست نیافت. زیرا از سوی مأموران مروان حمار (آخرین خلیفه اموی) دستگیر و پس از مدتی در زندان کشته شد. اما سایر فرزندان و خاندان محمد بن علی بنا به توصیه ابراهیم امام موفق شدند از شام به سوی کوفه هجرت نمایند و در آنجا نخستین حکومت عباسیان را با سرنگونی بنی‌امیه پایه‌گذاری کنند.
نخستین خلیفه عباسیان، عبدالله بن محمد بن علی معروف به ابوالعباس سفاح بود و پس از سفاح، برادرش منصور بن محمد معروف به منصور دوانقی به خلافت رسید و از آن پس خلافت عباسیان در جامعه اسلامی ریشه دوانید و ماندگار شد.[۲]
پانویس
منابع
- مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
