رضاع

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

محرم رضاعى

اگر کودکى، شیر غیر مادر خود را با شرایط خاصى بنوشد، به آن زن «دایه» می گویند و بستگان او محرم مى شود که به آن، محرم رضاعى یا شیرى گفته مى شود.

شرایط شیرخوارگى محرمیت

  • ۱. شیر دایه، محصول زایمان و آمیزش شرعى و حلال باشد. بنابراین، اگر زنى بدون زایمان، کودک را شیر بدهد یا از راه زنا زایمان کند، به کودک محرم نمى شود.
  • ۲. کودک، شیر را به طور مستقیم از پستان بمکد. اگر شیر را در دهانش بدوشند یا در ظرفى بدوشند و به او بدهند، محرم نمى شود.
  • ۳. دایه هنگام شیردادن، زنده باشد؛ بنابراین اگر کودک، همه یا برخى از نصاب شیرخوارگى را از زن مرده تغذیه کند، سبب محرمیت نمى شود.
  • ۴. سن شیرخوار از ۲۴ ماه قمرى، تجاوز نکرده باشد.

کمیت و کیفیت شیرخوردن به سه شکل زیر باشد:

الف) آن قدر شیر بخورد که گوشتش بروید و استخوانش محکم شود.

ب) یک شبانه روز، غذایش منحصر در شیر دایه باشد.

ج) ۱۵ مرتبه به طور مکفى و متوالى شیر دایه را بنوشد.

کودک باید ۱۵ مرتبه از یک زن شیر بنوشد و اگر چند مرتبه از یک زن و چند مرتبه از زن دیگر شیر بنوشد، گرچه شوهر آن دو، یک نفر باشد، سبب محرمیت نمى شود.[۱]

احکام شیرخوارگى

  • هرگاه شیرخوارگى با همه شرایط، تحقق یافت، دایه و شوهرش، پدر و مادر رضاعى کودک شیرخوار مى شوند و پدران و مادران آن‌ها اجداد کودک محسوب مى شوند و فرزندانشان برادران و خواهران رضاعى کودک شمرده مى شوند - چه آن‌ها که پیش‌تر به دنیا آمده اند و چه آن‌ها که بعداً به دنیا مى آیند -؛ و در واقع کودک شیرخوار، یکى از فرزندان این خانواده به حساب مى آید و کلیه کسانى که در جدول گذشته برشمردیم از راه شیرخوارگى بر این کودک محرم مى شوند.[۲]
  • پدر اصلى کودک رضاعى، نمى تواند با هیچ یک از فرزندان پدر رضاعى او ازدواج کند؛ چنان که نمى تواند با فرزندان نسبى مادر رضاعى کودک، ازدواج کند.[۳]
  • اگر مادربزرگى، نوه دخترى خود را با شرایط یادشده شیر بدهد، مادر کودک بر همسرش حرام مى شود و عقد ازدواج آن‌ها باطل مى گردد.[۴]
  • اگر کسى در تحقق شیرخوارگى یا برخى از شرایط آن از نظر کمى و کیفى تردید داشته باشد، باید بنا را بر عدم محرمیت بگذارد.[۵][۶]

پانویس

  1. تحریرالوسیله، ج ۲، ص ۲۶۵-۲۶۷، مسأله ۱-۵.
  2. تحریرالوسیله، ج ۲، ص ۲۶۸، مسأله ۷.
  3. همان، ص ۲۷۱، مسأله ۱۲.
  4. همان، ص ۲۷۲، مسأله ۱.
  5. همان، ص ۲۷۵، مسأله ۵.
  6. احکام خانواده، یوسفیان، الهامى نیا، ص ۳۲.