دعای ۲۹ صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

فهرست دعاهای صحیفه سجادیه

متن دعای ۲۹ صحیفه سجادیه


دعا هنگام تنگى روزى؛

وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ علیه‌السلام إِذَا قُتِّرَ عَلَیهِ الرِّزْقُ:

اللَّهُمَّ إِنَّک ابْتَلَیتَنَا فِی أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ، وَ فِی آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ، حَتَّی الْتَمَسْنَا أَرْزَاقَک مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِینَ، وَ طَمِعْنَا بِآمَالِنَا فِی أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِینَ.

فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ هَبْ لَنَا یقِیناً صَادِقاً تَکفِینَا بِهِ مِنْ مَئُونَةِ الطَّلَبِ، وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِینَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ،

وَ اجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِک فِی وَحْیک، وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قَسَمِک فِی کتَابِک، قَاطِعاً لِاهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکفَّلْتَ بِهِ، وَ حَسْماً لِلِاشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکفَایةَ لَهُ فَقُلْتَ وَ قَوْلُک الْحَقُّ الْأَصْدَقُ، وَ أَقْسَمْتَ وَ قَسَمُک الْأَبَرُّ الْأَوْفَی: «وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکمْ وَ ما تُوعَدُونَ». ثُمَّ قُلْتَ «فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ».

ترجمه‌ها

ترجمه انصاریان

دعا به وقتی که روزی بر او تنگ می‌شد:

بار خدایا ما را در روزی‌هامان به بدگمانی، و در مدت زندگی به آرزوهای دراز آزموده‌ای، تا جایی که روزی‌های تو را از روزی‌خواران خواستیم و به آرزوی عمر طولانی در عمر سالخوردگان طمع بستیم،

پس بر محمد و آلش درود فرست، و ما را یقین راسخ بخش که بدان وسیله از رنج طلب و آرامشی خاص در دل ما انداز تا به آن از شدت تعب معافمان داری،

و چنان کن که آنچه در قرآنت آشکارا وعده داده‌ای، و از پی آن وعده در کتابت سوگند یاد کرده‌ای ما را از دویدن دنبال آن روزی‌ای که رساندنش را برای ما کفالت نموده‌ای باز دارد، و مانع پریشانی خاطر ما شود نسبت به آنچه ضامن کفایت آن گشته‌ای،

پس چنین گفته‌ای و گفته تو حق و راست است، و سوگند خورده‌ای و سوگندت راست‌ترین و رساترین است: «و روزی شما و آنچه به شما وعده شده در آسمان است»، سپس گفته‌ای: «پس به پروردگار آسمان و زمین سوگند همان گونه که شما سخن می‌گویید این سخن حق است».

شرح‌ها

دیار عاشقان (انصاریان)

هنگامى که روزى بر او تنگ مى شد:

«اَللَّهُمَّ إِنَّک ابْتَلَیتَنَا فِی أَرْزَاقِنَا بِسُوءِ الظَّنِّ وَ فِی آجَالِنَا بِطُولِ الْأَمَلِ حَتَّى الْتَمَسْنَا أَرْزَاقَک مِنْ عِنْدِ الْمَرْزُوقِینَ وَ طَمِعْنَا بِ آمَالِنَا فِی أَعْمَارِ الْمُعَمَّرِینَ

فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّد وَ آلِهِ وَ هَبْ لَنَا یقِیناً صَادِقاً تَکفِینَا بِهِ مِنْ مَئُونَةِ الطَّلَبِ وَ أَلْهِمْنَا ثِقَةً خَالِصَةً تُعْفِینَا بِهَا مِنْ شِدَّةِ النَّصَبِ

وَ اجْعَلْ مَا صَرَّحْتَ بِهِ مِنْ عِدَتِک فِی وَحْیک وَ أَتْبَعْتَهُ مِنْ قمِک فِی کتَابِک قَاطِعاً لاِهْتِمَامِنَا بِالرِّزْقِ الَّذِی تَکفَّلْتَ بِهِ وَ حَسْماً لِلاِشْتِغَالِ بِمَا ضَمِنْتَ الْکفَایةَ لَهُ

فَقُلْتَ وَ قَوْلُک الْحَقُّ الْأَصْدَقُ وَ أَقْسَمْتَ وَ قسمُک الْأَبَرُّ الْأَوْفَى وَ فِی السَّمَاءِ رِزْقُکمْ وَ مَا تُوعَدُونَ، ثُمَّ قُلْتَ: فَوَ رَبِّ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّکمْ تَنْطِقُونَ»:

برنامه رزق و روزى:

در جلد اول دیار عاشقان به طور بسیار مفصل در باب رزق و روزى و اینکه وسعت و تنگى رزق بدون شک از امتحانات الهیه است، و مسئله روزى از جانب حضرت حق چنانکه در قرآن به طور مکرر آمده ضمانت شده، و نیازى به روى آوردن به دست مردم و آلوده شدن به حرام نیست، و در دعاهاى دیگر در باب یقین صادقانه و اطمینان داشتن به حق، و بریدن طمع از غیر او مسائل بسیار مهم و مفصلى گذشت، در توضیح این دعا نیاز به تکرار آن مطالب نیست، از این جهت به ترجمه جملات ملکوتى آن اکتفا مى کنم.

"بار الها تو ما را در ارزاقمان به بدبینى، و در عمرهایمان به آرزوهاى طولانى آزمودى، تا اینکه روزى هایت را از نزد روزى خواران طلب کردیم، و به خاطر آرزوهاى دراز در عمر آنان که عمر طولانى داشتند طمع بستیم.

پس بر محمّد و آلش درود فرست و به ما یقین صادقانه ببخش که ما را از رنج طلب باز دارد، و اطمینان خالصى در دل ما افکن که به آن از شدّت کوشش معافمان بدارى، و وعده اى را که در وحى خود تصریح کرده اى و در کتاب خود به دنبالش قسم یاد فرموده اى وسیله قطع اهتمام ما به روزیى که تو خود متعهد آن شده اى، و پایانى براى دل مشغولى به آنچه خود متکفلش گشته اى قرار ده، زیرا گفته اى و گفتار تو حق و راست ترین گفته هاست، و قسم تو راست ترین قسم هاست که: روزى شما و آنچه به آن وعده داده مى شوید در آسمان است.(۱)

و آنگاه فرموده اى: پس به پروردگار آسمان و زمین قسم که هر آینه آن حق است همانگونه که شما سخن مى گویید"(۲)

خویش را اوّل سزاوارش کنید *** آنگهى جان در سر کارش کنید

غمزه اى از چشم شوخش واکشید *** فتنه در خوابست بیدارش کنید

گرندارد از غم عاشق خبر *** ساغرى از عشق در کارش کنید

پیش روى او نهید آئینه اى *** در کمند خود گرفتارش کنید

گر بپرهیزد دل بیمار از او *** شربتى زن چشم در کارش کنید

یا به بیمارىّ جان تن در دهید *** یا حذر از چشم بیمارش کنید

خار منعى گر زند در دل خسى *** بادهئ گلرنگ در کارش کنید

گر نسازد با جفاى دوست دلگ *** با فراق او شبى یارش کنید

بار عشق ار بر ندارد دوش فیض *** کارهاى عاقلان بارش کنید

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱ ذاریات، ۲۲ ۲۳.

۲ ذاریات، ۲۲ ۲۳.