المختار من کلمات الامام المهدی علیه‌السلام (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«المختار من کلمات الامام المهدى (علیه‌السلام)»، تألیف شیخ محمد غروى (م، ۱۴۳۲ ق)، منتخبى از احادیث و توقیعات روایت‌شده از حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه)، همراه با شرح و بیان آن‌ها به زبان عربى مى‌باشد.

Ketab126.jpg
نویسنده محمد غروى
موضوع احادیث امام زمان/مهدویت
زبان عربی
تعداد جلد ۳

مؤلف

شیخ محمد بن اسماعیل غروى قزوینی در ۱۳۴۵ ق. در نجف متولد شد و سال ۱۴۳۲ ق. در قم درگذشت و در نجف مدفون شد.

وی از شاگردان سید عبدالهادی شیرازی، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی و شیخ حسین حلّی بود.

برخی از تألیفات مرحوم غروی عبارتند از: المختار من کلمات الإمام المهدی(ع)، الأمثال النبویة، أمثال و حکم الإمام الکاظم(ع) وکلماته المختارة، الأمثال والحکم المتسخرجة من کلمات الإمام الرضا(ع)، الأمثال والحکم المستخرجة من نهج البلاغة، الاسم الأعظم أو معارف البسلمة والحمدلة، السلام فی القرآن والحدیث، الشیخ المفید والتوقیعات الصادرة عن الناحیة المقدّسة من الأخذ والرد.

معرفی کتاب

در کتاب «المختار من کلمات الإمام المهدی»، ۵۰۰ فقره از جملات امام زمان (علیه‌السلام) که از میان احادیث و توقیعات خود آن حضرت نقل شده‌اند، به ترتیب حروف الفبایى، تنظیم شده است.

نویسنده، انگیزه تألیف را، نشر علوم اهل بیت (علیهم السلام)، اشاره به زیبایى‌هاى کلام آن‌ها و زنده کردن امر ایشان، ذکر کرده است. وی با نقل شعری از سید ابن طاووس، نگارش چنین کتابی را لطفی از جانب امام عصر بر خود می داند. این کتاب در سال ۱۴۱۳ ق، نوشته شده است.

مؤلف به بسیارى از پرسش‌ها و شبهات القا شده در اصل مهدویت و حقانیت آن، علائم ظهور، حکومت و قیام امام، یاران و دشمنان وى، خصوصیات و سیره امام(ع)، وکلاء و سفراى دروغین و...، در لابه‌لاى بیانات خود پرداخته است. در این اثر، منابع روایت و جملات پس و پیش آن ذکر و از روایات دیگر در تأیید، توضیح و تفهیم آن کمک گرفته شده است.

تنوع مطالب کتاب در موضوع معارف اهل بیت علیهم السلام، داستانها و حکایات تشرفات چنان است که می تواند به عنوان منبعی در این موضوع، ترجمه یا خلاصه شود، به ویژه اینکه در بسیاری موارد دارای اسناد است.

محتوای کتاب

کتاب با مقدمه مؤلف آغاز و مطالب در سه جلد ارائه شده است. نویسنده در مقدمه، ضمن بیان هدف تألیف و روش آن، به مصادر پنج‌گانه زیر، به‌عنوان منبع مطالب، اشاره کرده است:

  • روایاتى که در ایام حضور یا غیبت، از حضرت مهدی(ع) شنیده شده است؛
  • توقیعاتى که از طرف نواب اربعه به یادگار مانده است؛
  • توقیعاتی که در زمان غیبت صغری خطاب به دیگر شیعیان مخلص نگارش یافته و توسط نواب اربعه به دست ایشان رسیده است؛
  • داستان‌هایى که درباره تشرفات برخى از افراد به محضر آن حضرت(ع) نقل شده است؛
  • تشرفاتی که در روزگار حاضر، اخبارش -توسط افراد قابل اطمینان- به ما رسیده و نشان دهندۀ حضور امام زمان در متن جامعه است.

مؤلف ابتدا، کلمه برگزیده‌اى از روایت یا جملات مربوط به حضرت حجت(ع) را به‌صورت عنوان آورده، پس از ذکر اصل آن، به مصادر آن اشاره نموده و در ادامه، ضمن بیان علت و جهت صدور و سند روایت، شرحی از خود یا دیگران را ذیل آن، بیان کرده است. شرح نویسنده شامل موضوعات مختلف مانند توضیحات لغوی، توضیحات رجالی، تذکرات اخلاقی، نکات فقهی، حل تعارض روایات، شرح و بیان روایات مشکل و بیان نکات اعتقادی است. در پاره‌اى از اوقات نیز به بررسى روات احادیث یا افراد دیگرى که ارتباطى با آن روایت دارند، پرداخته شده است.

از جمله مطالب مطرح‌شده در این کتاب، احادیث و توقیعاتى است که به امور زیر، اشاره دارند:

تکذیب تعیین‌کنندگان وقت ظهور، تأیید کتاب شریف الکافى نوشته شیخ کلینى، رجوع به راویان حدیث در عصر غیبت، پر شدن زمین از عدل و داد در هنگام ظهور، تکذیب جعفر کذاب، حجت بودن علما بر مردم و حجت بودن آن حضرت(ع) بر ایشان، داخل بهشت نشدن کسى که عالم به مقام اهل بیت(ع) نباشد، تسبیح خداوند و بیان عظمت او، تعریف شیعه و اشاره به مقام او، درود و سلام به شجره نبوى، اشاره به شأن امام(ع)، بیان داستان انارى که روى آن به خلافت خلفاى راشدین تصریح شده بود و رسوا شدن وزیر ناصبى، گریستن آن حضرت(ع) در عزاى سید الشهداء(ع)، سرزنش کسانى که اصرار در فهمیدن زمان دقیق ظهور را دارند، بیان احکام وضعى و تکلیفى بعضى امور، تکذیب غلات و کسانى که قائلند امام حسین(ع) به شهادت نرسیده است، قبول وجوهات و رد برخى از آن‌ها توسط آن حضرت(ع) و اشاره به مبلغ و صاحب آن‌ها، اشاره به برخى از علائم ظهور و... .

منابع