الشمائل المحمدية (کتاب)

نویسنده	محمد بن عیسی ترمذی
موضوع	سیره پیامبر اسلام
زبان	عربی
تعداد جلد	۱

«الشمائل المحمدیة» تألیف محمد بن عیسی ترمذی (م، ۲۷۹ ق)، کتابی ارزشمند مشتمل بر احادیثی در بیان اخلاق و شمائل پیامبر اکرم (صلى اللّه علیه وآله) و بخشی از سیرۀ آن حضرت است.

مؤلف

محمد بن عیسی ترمذی (۲۰۹-۲۷۹ ق) از محدثان نامدار اهل سنت و از شاگردان محمد بن اسماعیل بخاری است.

کتاب «الجامع الکبیر» معروف به «سنن ترمذی» از آثار مشهور اوست. برخی دیگر آثار او عبارتند از: «الشمائل المحمدیة»، «التواریخ» و «العلل الکبیر».

معرفى کتاب

نام این کتاب به صورت "شمائل النبى"، "شمائل المحمدیة"، "الشمائل النبویة" و "الخصائل المحمدیة" در منابع و مآخذ آمده است و بیشتر به "شمائل ترمذى" معروف است.

در مورد این کتاب گفته اند: "الشمائل المحمدیة" از نیکوترین کتابها در مورد اخلاق و شمائل پیامبر اسلام (صلى اللّه علیه وآله) به صورت مختصر و جامع است، به گونه ای که مطالعه کننده این کتاب، محاسن و سجایای آن جناب را در ابواب مختلف نظاره می کند.

محتوای کتاب

کتاب «الشمائل المحمدیة» داراى ۵۶ باب است و در مجموع داراى ۳۹۳ حدیث می باشد و حدود ۱۰ حدیث مکرّر است که در ابواب مختلف آمده است.

چهار باب درباره خصائص جسمى پیامبر اکرم (صلى اللّه علیه وآله) است که در آنها چگونگى چهره و رنگ پوست و مهر نبوت و موى و طرز آراستن موهاى ایشان بررسى شده است و ۴۳ حدیث را دربر دارد.

سه باب مربوط به چگونگى خضاب بستن و سرمه کشیدن و استعمال عطر و روغن‌هاى معطر است که چهارده حدیث را دربر دارد.

هفت باب در مورد لباس و کفش و عمامه و ردا و اِزار و مُهر و انگشترى آن حضرت است که ۴۹ حدیث را شامل است.

سه باب به بیان اسلحه پیامبر(ص) اختصاص دارد که مشتمل بر هشت حدیث است.

چهار باب به بیان چگونگى نشستن، راه رفتن، تکیه دادن به اشیاء و تکیه دادن به اشخاص و... غیره اختصاص یافته و یازده حدیث را شامل است.

دوازده باب کتاب درباره بستر، چگونگى خوابیدن، خوردن، آشامیدن و... سخن مى‌گوید و ۷۵ حدیث را دربر دارد.

ابواب دیگر کتاب به بیان گفتار، خنده، گریه، مزاح، عبادت و نماز، روزه و... و در پایان به سن و وفات و میراث پیامبر پرداخته است.

منابع

• "الشمائل المحمدیة"، ویکی نور.
• کتاب الشمائل المحمدیة، محمد بن عیسی ترمذی، احیاء التراث.