انوار البدرین فی تراجم علماء القطیف و الاحساء و البحرین (کتاب)
 | |
| نویسنده | علی بن حسن بحرانی |
| موضوع | سرگذشتنامه علمای شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
«أنوار البدرَین فی تراجم علماء القطیف و الأحساء و البحرین» اثر على بن حسن بلادی بحرانى (م، ۱۳۴۰ ق)، کتابى است که به شرح حال علماى شیعى منطقه قطیف، احساء و بحرین پرداخته است.
معرفى کتاب
کتاب «أنوار البدرَین فی تراجم علماء القطیف و الأحساء و البحرین» به زبان عربى در سال ۱۳۲۷ ق. نوشته شده است. صاحب «الذریعة» از این کتاب با عنوان «أنوار البدرین و مطلع النیرین» نام برده است.
انگیزه على بن حسن بحرانى از نگارش این کتاب، اجابت خواسته استادش شیخ محمد صالح، خلف علامه شیخ احمد بن شیخ صالح سترى بحرانى بوده است که از وى خواسته کتابى درباره زندگى‌نامه علما، فقیهان، ادیبان و فضلاى بحرین و نیز آثار و مصنفات ایشان به نگارش درآورد.
مؤلف در این کتاب، به زندگینامه علماى منطقه‌اى پرداخته و از این نظر داراى اهمیت است که از علماى فراوانى نام برده که در منابع دیگر از آن‌ها یادى نشده و چنانچه مؤلف به معرفى آن‌ها در این کتاب نمى‌پرداخت، شاید ما هیچگاه نسبت به آن‌ها آگاهى نمى‌یافتیم.
این کتاب از منابع مهم علماى شیعى در جنوب خلیج فارس است و مرجع محققانى چون صاحب «اعیان الشیعه» قرار گرفته است.
محتوای کتاب
کتاب «أنوار البدرین» مشتمل بر سه تقریظ، مقدمه‌اى به قلم نوه مؤلف، مقدمه‌اى به قلم نویسنده و سه باب است. مؤلف در مقدمه، درباره تاریخ بحرین و شهرهاى سه گانه آن یعنى؛ جزیره أوال، قطیف و احساء و نیز امیران آن‌ها مطالبى را بیان کرده است.
- در باب نخست، مؤلف پس از معرفى جزیره أوال، به شرح حال علماى شیعه آن پرداخته است. به گفته مؤلف، جزیره أوال همان بحرین است و بحرین، عَلَم بالغلبه جزیره مذکور شده و الا بحرین نامى است که بر منطقه‌اى وسیع‌تر اطلاق مى‌گردد. لازم به یادآورى است که مؤلف در شرح حال افراد، ترتیب الفبایى را مد نظر قرار نداده؛ بلکه رعایت الأسبق فالأسبق را نموده است. در این باب، شرح حال ۱۲۲ تن از علماى بحرین از جمله خود مؤلف آمده است.
- باب دوم به شرح حال علماى شیعه قطیف یا خط، اختصاص یافته است. قطیف همان شهرى است که قرامطه در آن ظهور کرده و حجرالأسود و ناودان کعبه را بدانجا منتقل کردند و در آنجا خانه‌اى براى حج گزاردن بنا نمودند. در این باب، شرح حال ۵۸ تن از علماى این منطقه آمده است.
- باب سوم، شرح حال علماى شیعه احساء یا هَجَر را دربر دارد. به گفته مؤلف، این شهر از بزرگترین و زیباترین شهرهاى اسلامى است و از آن با عنوان «کوفة العرب» یاد مى‌شود. این شهر از هوایى دلپذیر و آبى گوارا برخوردار است. در این باب، شرح حال ۲۳ تن از علماى إحساء آمده است.
به گفته صاحب «الذریعة»، مؤلف در پایان این کتاب، چهل حدیث از طرق عامه در فضائل اهل بیت(علیهم السلام) نقل کرده بوده است.
منابع
- نرم افزار تراجم و کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
