وفات حضرت زینب سلام الله علیها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

تقویم هجری قمری

روز واقعه:15 رجب
سال ۶۲ هجری قمری

پس از شهادت امام حسین علیه‌السلام، فصل نوینی در حیات سیاسی و اجتماعی حضرت زینب علیهاالسلام آغاز گردید. او با سرپرستی اسیران و بازماندگان شهیدان کربلا و تحمل اسارت و خواندن خطبه‌های غرّا در مجلس عبیدالله بن زیاد در کوفه و در مجلس یزید بن معاویه در شام، قیام برادرش امام حسین علیه‌السلام را به کمال رسانید و به افشاگری حکومت جائرانه یزید پرداخت و چنان صحنه را بر وی تنگ کرد که یزید با تمام تکبرها و غرورهای شیطانی‌اش، سر تسلیم فرود آورد و از کشتن امام حسین علیه‌السلام و یارانش اظهار ندامت کرد و آن را به گردن عبیدالله بن زیاد انداخت و بدین لحاظ در صدد دلجویی از بازماندگان واقعه کربلا برآمد و آنان را محترمانه به مدینه منوره برگردانید.

حضرت زینب سلام الله علیها پس از بازگشت به مدینه بر اثر داغ از دست دادن عزیزان و اندوه بی‌پایان واقعه کربلا، از نظر جسمی روزبروز ضعیف‌تر می‌شد و توان خویش را از دست می‌داد و سرانجام پس از هیجده ماه و پنج روز از واقعه کربلا، در ۵۶ سالگی در ۱۵ رجب سال ۶۲ یا ۶۳ قمری وفات یافت.[۱]

علت اصلی وفات‌ حضرت زینب سلام‌ الله‌ علیها کاملا مشخص نیست، اما بر اساس برخی از نوشته‌ها، آن حضرت مریض شد و به طور طبیعی وفات کردند. و این احتمال طبیعی‌تر به نظر می‌رسد، چون آن حضرت آن همه سختی و مصیبت دید و در سایه آن‌ها بیمار شد. بر اساس برخی از احتمالات، حضرت زینب کبری توسط عوامل یزید مسموم شد و به شهادت رسید که این احتمال هم دور نیست، چون حضرت زینب همه وقایع کربلا را دیده و وجود او یادآور مصائب کربلا و یادآور فجایع حکومت یزید است و یزید نمی‌تواند او را تحمل کند، اما دلیل قطعی تاریخی برای این روایت دیده نشده است.[۲]

همچنین محل وفات و محل دفن بدن مطهر حضرت زینب کبری چندان مورد اتفاق مورخان و سیره‌نگاران نیست. برخی آن را در قبرستان بقیع در مدینه، برخی در شام و برخی در مصر می‌دانند.[۳]

طبق نقل مشهور، مزارش در روستای راویه دمشق، پایتخت سوریه امروزی است. بیشتر محققان و صاحب نظران شیعه از جمله «علامه بحرالعلوم»، و مورخان اهل سنت از جمله «ابن بطوطه» نیز معتقدند که حضرت زینب در «قریه راویه دمشق» بخاک سپرده شده و علت سفر عقیله بنی هاشم را واقعه حرّه به سال ۶۲ هجری یا قحطی در مدینه دانسته اند که زینب به همراه همسرش عبدالله بن جعفر به دمشق -که زمین هایی در آنجا داشته- رفته است.

پانویس

  1. پرش به بالا شام سرزمین خاطره‌ها، ص ۲۰۶.
  2. پرش به بالا قزوینی، زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱.
  3. پرش به بالا شام سرزمین خاطره‌ها، ص ۲۰۲.

منابع

  • نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام، مؤسسه تبیان.
  • اماکن سیاحتی و زیارتی دمشق، اصغر قائدان.

مطالب مرتبط