نار: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
سطر ۱: سطر ۱:
یکی از نامهای دوزخ در قرآن، «نار» است.
+
یکی از نامهای [[جهنم|دوزخ]] در قرآن، «نار» است.
  
 
==واژه شناسى «نار»==
 
==واژه شناسى «نار»==
  
كلمه «نار» و «نور» از نگاه برخى از واژه شناسان عرب به يك ريشه مى رسند. ابن فارس در اين باره مى گويد: النون و الواو والراء أصل صحيح يدلّ على إضاءة و اضطراب و قلّة ثبات. منه النورو النار، سمّيا بذلك من طريقة الإضاءة و لأنّ ذلك يكون مضطربا سريع الحركة.<ref>معجم مقاييس اللغة: ج۵، ص۳۶۸.</ref>
+
كلمه «نار» و «نور» از نگاه برخى از واژه شناسان عرب به يك ريشه مى رسند. [[ابن فارس]] در اين باره مى گويد: النون و الواو والراء أصل صحيح يدلّ على إضاءة و اضطراب و قلّة ثبات. منه النور و النار، سمّيا بذلك من طريقة الإضاءة و لأنّ ذلك يكون مضطربا سريع الحركة.<ref>معجم مقاييس اللغة: ج۵، ص۳۶۸.</ref>
  
ن و ر، يك ريشه صحيح است كه بر روشنى و موج و كم ثباتى دلالت مى كند. از همين ريشه اند نار و نور و ناميده شدنشان به اين نام از اين روست كه نورافشان اند و اين از آن جهت است كه موّاج و شتابان اند. برخى از پژوهشگران در تبيين رابطه «نار» و «نور» گفته اند: إنّ الضوء و الحرارة متلازمان؛ فإنّهما يتحصّلان من التموّج و الاهتزاز الشديد فى ذرّات الشى ء و داخله. فإذا كان النظر إلى جهة الضوء يقال: إنّه نور و يطلق عليه النور، و إذا لوحظ النظر إلى جهة الحرارة يطلق عليه النار و يناسبها وجود الألف الدالّ على التشعشع والارتفاع والتلألؤ.<ref>التحقيق فى كلمات القرآن الكريم: ج۱۲، ص۲۷۹.</ref>
+
ن و ر، يك ريشه صحيح است كه بر روشنى و موج و كم ثباتى دلالت مى كند. از همين ريشه اند نار و نور و ناميده شدنشان به اين نام از اين روست كه نورافشان اند و اين از آن جهت است كه موّاج و شتابان اند.  
 +
 
 +
برخى از پژوهشگران در تبيين رابطه «نار» و «نور» گفته اند: إنّ الضوء و الحرارة متلازمان؛ فإنّهما يتحصّلان من التموّج و الاهتزاز الشديد فى ذرّات الشى ء و داخله. فإذا كان النظر إلى جهة الضوء يقال: إنّه نور و يطلق عليه النور، و إذا لوحظ النظر إلى جهة الحرارة يطلق عليه النار و يناسبها وجود الألف الدالّ على التشعشع والارتفاع والتلألؤ.<ref>التحقيق فى كلمات القرآن الكريم: ج۱۲، ص۲۷۹.</ref>
  
 
روشنى و حرارت همراه هميشگى اند كه از موج و حركت تند در ذرات و داخل يك شى بدست مى آيند. وقتى به حيث نور آن نگريسته شود به آن نور گفته مى شود و بر آن، «نور» اطلاق مى گردد و وقتى كه به حيث گرمايش آن نگريسته شود به آن «نار» گفته مى شود و وجود الف در نار كه دلالت بر شعاع و رفعت و برافروختگى دارد، با آن مناسبت دارد.
 
روشنى و حرارت همراه هميشگى اند كه از موج و حركت تند در ذرات و داخل يك شى بدست مى آيند. وقتى به حيث نور آن نگريسته شود به آن نور گفته مى شود و بر آن، «نور» اطلاق مى گردد و وقتى كه به حيث گرمايش آن نگريسته شود به آن «نار» گفته مى شود و وجود الف در نار كه دلالت بر شعاع و رفعت و برافروختگى دارد، با آن مناسبت دارد.
سطر ۱۱: سطر ۱۳:
 
==واژه «نار» در قرآن و حديث==
 
==واژه «نار» در قرآن و حديث==
  
در قرآن، كلمه «نار (بدون الف و لام)» و «النار (با الف و لام)» در مجموع، ۱۴۵ بار تكرار شده است كه در ۱۱۸ مورد آتش جهنم، دو مورد آتش برزخ و ۲۵ مورد معانى مختلف آتش دنيا مراد است.
+
در [[قرآن]]، كلمه «نار (بدون الف و لام)» و «النار (با الف و لام)» در مجموع، ۱۴۵ بار تكرار شده است كه در ۱۱۸ مورد آتش [[جهنم]]، دو مورد آتش [[برزخ]] و ۲۵ مورد معانى مختلف آتش [[دنیا|دنيا]] مراد است.
  
 
كاربردهاى آتش در قرآن را بدين سان مى توان خلاصه كرد:
 
كاربردهاى آتش در قرآن را بدين سان مى توان خلاصه كرد:
  
# آتش به عنوان يكى از نشانه هاى [[توحيد]].<ref>[[سوره يس]]: آيه۸۰، [[سوره واقعه]]: آيه۷۱.</ref>
+
#آتش به عنوان يكى از نشانه هاى [[توحيد]].<ref>[[سوره يس]]: آيه۸۰، [[سوره واقعه]]: آيه۷۱.</ref>
# آتش، مبدأ [[آفرينش]] [[جن]] و [[شيطان]].<ref>[[سوره اعراف]]: آيه۱۲، [[سوره ص]]: آيه۷۶، [[سوره الرحمن]]: آيه ۱۵، [[سوره حجر]]: آيه۲۷.</ref>
+
#آتش، مبدأ [[آفرينش]] [[جن]] و [[شيطان]].<ref>[[سوره اعراف]]: آيه۱۲، [[سوره ص]]: آيه۷۶، [[سوره الرحمن]]: آيه ۱۵، [[سوره حجر]]: آيه۲۷.</ref>
# آتش، مبدأ مشاهدات موسى عليه السلام در آغاز نبوت.<ref>[[سوره قصص]]: آيه۲۹، [[سوره طه]]: آيه۱۰، [[سوره نمل]]: آيه۷ـ۸.</ref>
+
#آتش، مبدأ مشاهدات [[حضرت موسی علیه السلام|موسى]] عليه السلام در آغاز نبوت.<ref>[[سوره قصص]]: آيه۲۹، [[سوره طه]]: آيه۱۰، [[سوره نمل]]: آيه۷ـ۸.</ref>
# آتشى كه [[حضرت ابراهيم]] عليه السلام در آن افكنده شد.<ref>[[سوره انبياء]]: آيه۶۹، [[سوره عنكبوت]]: آيه۲۴.</ref>
+
#آتشى كه [[حضرت ابراهيم]] عليه السلام در آن افكنده شد.<ref>[[سوره انبياء]]: آيه۶۹، [[سوره عنكبوت]]: آيه۲۴.</ref>
# مَثَل زدن به آتش.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۷، ۲۶۶.</ref>
+
#مَثَل زدن به آتش.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۷، ۲۶۶.</ref>
# آتش جنگ.<ref>[[سوره مائده]]: آيه۴.</ref>
+
#آتش جنگ.<ref>[[سوره مائده]]: آيه۴.</ref>
# آتش گرفتارى ها و سختى هاى دنيا.<ref>[[سوره آل عمران]]: آيه۱۸۳.</ref>
+
#آتش گرفتارى ها و سختى هاى دنيا.<ref>[[سوره آل عمران]]: آيه۱۸۳.</ref>
# آتش گناه.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۷۴، [[سوره نساء]]: آيه۱۰.</ref>
+
#آتش گناه.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۷۴، [[سوره نساء]]: آيه۱۰.</ref>
# آتش برزخ.<ref>[[سوره غافر]]: آيه۴۶، [[سوره الرحمن]]: آيه۳۵.</ref>
+
#آتش برزخ.<ref>[[سوره غافر]]: آيه۴۶، [[سوره الرحمن]]: آيه۳۵.</ref>
# آتش دوزخ.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۲۶ و ۱۶۷ و ۱۷۵ و ۲۱۷ و ۲۲۱ و ۲۵۷ و ۲۷۵ و...</ref>
+
#آتش دوزخ.<ref>[[سوره بقره]]: آيه۱۲۶ و ۱۶۷ و ۱۷۵ و ۲۱۷ و ۲۲۱ و ۲۵۷ و ۲۷۵ و...</ref>
  
گفتنى است كه در قرآن كلمه «نار» هنگامى كه براى آتش دوزخ بكار رفته با كلمه «جهنّم» تركيب گرديده است. در احاديث نيز كلمه «نار» مكرر در آتش دوزخ بكار رفته است.
+
گفتنى است كه در قرآن كلمه «نار» هنگامى كه براى آتش دوزخ بكار رفته با كلمه «جهنّم» تركيب گرديده است. در [[حدیث|احاديث]] نيز كلمه «نار» مكرر در آتش دوزخ بكار رفته است.
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۳۲: سطر ۳۴:
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج2، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ص51، در دسترس در [http://lib.qhu.ac.ir/n2021-e25195-p51.html پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.
+
 
 +
*محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج2، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ص51، در دسترس در [http://lib.qhu.ac.ir/n2021-e25195-p51.html پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه]، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.
  
 
[[رده: واژگان قرآنی]]
 
[[رده: واژگان قرآنی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۵۲

یکی از نامهای دوزخ در قرآن، «نار» است.

واژه شناسى «نار»

كلمه «نار» و «نور» از نگاه برخى از واژه شناسان عرب به يك ريشه مى رسند. ابن فارس در اين باره مى گويد: النون و الواو والراء أصل صحيح يدلّ على إضاءة و اضطراب و قلّة ثبات. منه النور و النار، سمّيا بذلك من طريقة الإضاءة و لأنّ ذلك يكون مضطربا سريع الحركة.[۱]

ن و ر، يك ريشه صحيح است كه بر روشنى و موج و كم ثباتى دلالت مى كند. از همين ريشه اند نار و نور و ناميده شدنشان به اين نام از اين روست كه نورافشان اند و اين از آن جهت است كه موّاج و شتابان اند.

برخى از پژوهشگران در تبيين رابطه «نار» و «نور» گفته اند: إنّ الضوء و الحرارة متلازمان؛ فإنّهما يتحصّلان من التموّج و الاهتزاز الشديد فى ذرّات الشى ء و داخله. فإذا كان النظر إلى جهة الضوء يقال: إنّه نور و يطلق عليه النور، و إذا لوحظ النظر إلى جهة الحرارة يطلق عليه النار و يناسبها وجود الألف الدالّ على التشعشع والارتفاع والتلألؤ.[۲]

روشنى و حرارت همراه هميشگى اند كه از موج و حركت تند در ذرات و داخل يك شى بدست مى آيند. وقتى به حيث نور آن نگريسته شود به آن نور گفته مى شود و بر آن، «نور» اطلاق مى گردد و وقتى كه به حيث گرمايش آن نگريسته شود به آن «نار» گفته مى شود و وجود الف در نار كه دلالت بر شعاع و رفعت و برافروختگى دارد، با آن مناسبت دارد.

واژه «نار» در قرآن و حديث

در قرآن، كلمه «نار (بدون الف و لام)» و «النار (با الف و لام)» در مجموع، ۱۴۵ بار تكرار شده است كه در ۱۱۸ مورد آتش جهنم، دو مورد آتش برزخ و ۲۵ مورد معانى مختلف آتش دنيا مراد است.

كاربردهاى آتش در قرآن را بدين سان مى توان خلاصه كرد:

  1. آتش به عنوان يكى از نشانه هاى توحيد.[۳]
  2. آتش، مبدأ آفرينش جن و شيطان.[۴]
  3. آتش، مبدأ مشاهدات موسى عليه السلام در آغاز نبوت.[۵]
  4. آتشى كه حضرت ابراهيم عليه السلام در آن افكنده شد.[۶]
  5. مَثَل زدن به آتش.[۷]
  6. آتش جنگ.[۸]
  7. آتش گرفتارى ها و سختى هاى دنيا.[۹]
  8. آتش گناه.[۱۰]
  9. آتش برزخ.[۱۱]
  10. آتش دوزخ.[۱۲]

گفتنى است كه در قرآن كلمه «نار» هنگامى كه براى آتش دوزخ بكار رفته با كلمه «جهنّم» تركيب گرديده است. در احاديث نيز كلمه «نار» مكرر در آتش دوزخ بكار رفته است.

پانویس

  1. معجم مقاييس اللغة: ج۵، ص۳۶۸.
  2. التحقيق فى كلمات القرآن الكريم: ج۱۲، ص۲۷۹.
  3. سوره يس: آيه۸۰، سوره واقعه: آيه۷۱.
  4. سوره اعراف: آيه۱۲، سوره ص: آيه۷۶، سوره الرحمن: آيه ۱۵، سوره حجر: آيه۲۷.
  5. سوره قصص: آيه۲۹، سوره طه: آيه۱۰، سوره نمل: آيه۷ـ۸.
  6. سوره انبياء: آيه۶۹، سوره عنكبوت: آيه۲۴.
  7. سوره بقره: آيه۱۷، ۲۶۶.
  8. سوره مائده: آيه۴.
  9. سوره آل عمران: آيه۱۸۳.
  10. سوره بقره: آيه۱۷۴، سوره نساء: آيه۱۰.
  11. سوره غافر: آيه۴۶، سوره الرحمن: آيه۳۵.
  12. سوره بقره: آيه۱۲۶ و ۱۶۷ و ۱۷۵ و ۲۱۷ و ۲۲۱ و ۲۵۷ و ۲۷۵ و...


منابع

  • محمد محمدی ری شهری، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج2، قم: دارالحدیث، چاپ اول، 1389ش، ص51، در دسترس در پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.