میرزا ابوتراب شهیدی قزوینی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{الگو:نیازمند ویرایش فنی}}
 
 
{{منبع الکترونیکی معتبر}}
 
{{منبع الکترونیکی معتبر}}
  
حجت‌الاسلام حاج‌ ميرزا ابوتراب شهيدي ‌قزويني فرزند آيت‌الله حاج‌ ميرزا ابوالقاسم شهيدي و نوۀ آيت‌الله العظمي حاج محمدتقي برغاني معروف به شهيد ثالث در سال 1287ق در قزوين متولد شد. ميرزا ابوتراب پس از گذراندن دروس مقدماتي نزد پدر وارد مدرسه صالحيۀ قزوين شد و دورۀ سطح علوم حوزوي را نزد اساتيد فن گذراند. در سال 1312ق براي ادامه تحصيل عازم عتبات عاليات شد و در کربلاي معلّي از جلسات درس ميرزا علي‌نقي حائري آل‌صالحي و ميرزا علاّمه آل‌صالحي و در نجف اشرف از محضر درس آيات عظام: سيد محمدکاظم طباطبايي ‌يزدي صاحب عروة الوثقي، آخوند ملا محمدکاظم خراساني صاحب کفاية و شيخ‌الشريعه اصفهاني استفاد کرد. و پس از گذراندن مدارج عالي فقه و اصول به درجه اجتهاد نائل آمد.
+
'''حجت‌الاسلام میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی''' (۱۳۷۵-۱۲۸۷ ق)، روحانی مجاهد [[شیعه]] در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]] و [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]] بود. وی با ایراد خطابه‌ها و نگارش مکتوبات متعدد، به طرفداری از «[[مشروطیت|مشروطه]] مشروعه» پرداخت. از جمله مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار او می‌توان به رساله «تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل» اشاره نمود.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
|نام کامل = میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی
 +
||تصویر=
 +
|زادروز =  ۱۲۸۷ قمری
 +
|زادگاه =  قزوین
 +
|وفات =    ۱۳۷۵ قمری
 +
|مدفن =  شهر ری، قبرستان ابن‌بابویه
 +
|اساتید =  [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانی]]، [[شیخ الشریعه اصفهانی]]،...
 +
|شاگردان = 
 +
|آثار = تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل، رساله سؤال و جواب عقل و عاقل، رساله در رد [[بابیه|بابیه]]،...
 +
}}
 +
== ولادت ==
 +
میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی فرزند آیت‌ الله حاج‌ میرزا ابوالقاسم شهیدی و نوه آیت‌ الله [[ملا محمدتقی برغانی|محمدتقی برغانی]] معروف به شهید ثالث در سال ۱۲۸۷ قمری در قزوین متولد شد.  
  
آخوند خراساني در تصديقنامه اجتهاد که براي ميرزا ابوتراب نوشته از وي به‌عنوان «عالم عامل رباني و فاضل کامل صمداني، فائق براقران بلکه اکثر اهل زمان خويش، عمدۀ اهل تحقيق و قدوۀ اهل تدقيق، شيخ نبيل سعيد، ميرزا ابوتراب بن ميرزاابوالقاسم بن شهيد قدس ‌سره» ياد مي‌کند و خاطر نشان مي‌سازد که وي از حضيض تقليد به اوج مطلق اجتهاد ترقي کرده و بر عموم مردم است که از انوار او هدايت يابند و به آثارش اقتدا جويند، که او شايسته رهبري است.
+
== تحصیل و استادان ==
 +
میرزا ابوتراب پس از گذراندن دروس مقدماتی نزد پدر وارد مدرسه صالحیه قزوین شد و دوره سطح علوم حوزوی را نزد اساتید فن گذراند. در سال ۱۳۱۲ق برای ادامه تحصیل عازم [[عتبات عالیات|عتبات عالیات]] شد و در [[کربلا]] از جلسات درس میرزا علی‌نقی حائری آل‌صالحی و میرزا علامه آل‌صالحی، و در [[نجف]] اشرف از محضر درس آیات عظام: [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم طباطبایی ‌یزدی]] صاحب [[عروة الوثقى (کتاب)|عروة الوثقی]]، [[آخوند خراسانی|آخوند ملا محمدکاظم خراسانی]] صاحب [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة]] و [[شیخ الشریعه اصفهانی|شیخ‌الشریعه اصفهانی]] استفاد کرد و پس از گذراندن مدارج عالی [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، به درجه [[اجتهاد]] نائل آمد.  
  
ميرزا ابوتراب در سال 1323ق مقارن با جنبش مشروطيت بنا به درخواست مردم قزوين به زادگاهش برگشت تا به ارشاد و موعظه مردم بپردازد. وي سپس به تهران رفت و پس از مباحثات علمي با شيخ فضل‌الله نوري (فقيه طراز اول) از او نيز اجازۀ اجتهاد گرفته به قزوين مراجعت نمود. حاج ميرزا ابوتراب پس از مدتي بار ديگر به تهران مهاجرت نمود و هر چند وقت سفري به قزوين انجام مي‌داد. وي در اين دوران همرأي و همنظر با صاحب‌ عروه و شيخ ‌فضل‌الله نوري در صف منتقدان مشروطه قرار گرفت و با ايراد خطابه‌ها و نگارش رساله‌ها و مکتوبات متعدد به طرفداري از مشروطه مشروعه پرداخت. وي از سال 1340ق به بعد تقريباً در تهران ساکن شد و در مسجد همت‌آباد واقع در جنوب خيابان البرز و چهارراه حاج محراب که نزديک منزلش بود نماز جماعت برگزار مي‌کرد و به موعظه و ارشاد مردم و نشر احکام و فضائل اسلامي مي‌پرداخت. حاج ميرزا ابوتراب روز دوشنبه 18 تير 1335 به سن 98 سالگي در تهران درگذشت و پس از تشييع جنازه وي در ابن‌بابويه به خاک سپرده شد.
+
آخوند خراسانی در تصدیقنامه اجتهاد که برای میرزا ابوتراب نوشته از وی به‌ عنوان «عالم عامل ربانی و فاضل کامل صمدانی، فائق بر اقران بلکه اکثر اهل زمان خویش، عمده اهل تحقیق و قدوه اهل تدقیق، شیخ نبیل سعید، میرزا ابوتراب بن میرزاابوالقاسم بن شهید قدس ‌سره» یاد می‌کند و خاطر نشان می‌سازد که وی از حضیض [[تقلید|تقلید]] به اوج مطلق اجتهاد ترقی کرده و بر عموم مردم است که از انوار او هدایت یابند و به آثارش اقتدا جویند که او شایسته رهبری است.
  
از حاج ميرزا ابوتراب شهيدي ‌قزويني آثار قلمي متعددي برجاي مانده ‌است. عناوين برخي از مهمترين کتب و نوشته‌هاي ايشان عبارت است از:
+
== فعالیت‌های اجتماعی ==
 +
میرزا ابوتراب شهیدی در سال ۱۳۲۳ق مقارن با جنبش [[مشروطیت|مشروطیت]] بنا به درخواست مردم قزوین به زادگاهش برگشت تا به ارشاد و موعظه مردم بپردازد. وی سپس به [[تهران]] رفت و پس از مباحثات علمی با [[شیخ فضل الله نوری|شیخ فضل‌الله نوری]] (فقیه طراز اول) از او نیز اجازه اجتهاد گرفته و به قزوین مراجعت نمود. حاج میرزا ابوتراب پس از مدتی بار دیگر به تهران مهاجرت نمود و هر چند وقت سفری به قزوین انجام می‌داد. وی در این دوران هم رأی با [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|صاحب‌ عروه]] و شیخ ‌فضل‌الله نوری در صف منتقدان مشروطه قرار گرفت و با ایراد خطابه‌ها و نگارش رساله‌ها و مکتوبات متعدد به طرفداری از مشروطه مشروعه پرداخت.
  
*يک دوره مکاسب در فقه عربي
+
وی از سال ۱۳۴۰ق به بعد تقریباً در [[تهران]] ساکن شد و در مسجد همت‌آباد واقع در جنوب خیابان البرز و چهارراه حاج محراب که نزدیک منزلش بود [[نماز جماعت]] برگزار می‌کرد و به موعظه و ارشاد مردم و نشر [[احکام شرعی|احکام]] و فضائل اسلامی می‌پرداخت.
  
*رساله در مواسعه و مضايقه
+
== آثار و تألیفات ==
 
+
از حاج میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی آثار قلمی متعددی برجای مانده ‌است. عناوین برخی از مهمترین کتب و نوشته‌های ایشان عبارت است از:
*رساله در خراج و مقاسمه
 
  
 +
*تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل
 +
*یک دوره مکاسب در فقه عربی
 +
*رساله در مواسعه و مضایقه
 +
*رساله در [[خراج]] و مقاسمه
 
*رساله در قضا و مسائل متفرقه
 
*رساله در قضا و مسائل متفرقه
 +
*رساله سؤال و جواب عقل و عاقل، در [[اصول دین|اصول دین]]
 +
*رساله در [[استصحاب]] و مباحث الفاظ
 +
*رساله در رد [[بابیه|بابیه]] در کلمات خود آنها
 +
*رساله در اقسام جلسات و [[احکام شرعی|احکام]] آن و توضیح المظهر در رد [[بهائیت|بهائیه]]
 +
*رساله‌ای در [[توحید]] و تفسیر [[آیه نور|آیه نور]]
 +
*معنای «لااله‌الا‌الله» که به صورت خطی در کتابخانه یحیی شهیدی موجود است.
  
*رسالۀ سؤال و جواب عقل و عاقل در اصول دين
+
== وفات ==
 
+
مرحوم حاج میرزا ابوتراب قزوینی روز دوشنبه ۱۸ تیر ۱۳۳۵ شمسی به سن ۹۸ سالگی در [[تهران]] درگذشت و پس از [[تشییع جنازه|تشییع]]، پیکر وی در ابن‌بابویه شهر ری به خاک سپرده شد.
*رساله در استصحاب و مباحث الفاظ
 
 
 
*رساله در رد بابيه در کلمات خود آنها
 
 
 
*رساله در اقسام جلسات و احکام آن و توضيح المظهر در رد بهائيه
 
 
 
*رساله‌اي در توحيد و تفسير آيه نور
 
 
 
*معناي لااله‌الا‌الله که به صورت خطي در کتابخانه يحيي شهيدي موجود است.
 
 
 
==  منابع مقاله: ==
 
  
ابوالحسني (منذر)، علي. «آيت‌الله حاجي ‌ميرزا ابوتراب شهيدي‌ قزويني». تاريخ معاصر ايران، 39 (پائيز 1380).
+
==منابع==
  
گلريز، محمدعلي. مينودر [يا] باب الجنه قزوين. ج 2. شرح حال و آثار رجال و دانشمندان قزوين (قزوين: طه، 1368).
+
*"حجت‌الاسلام حاج ‌میرزا ابوتراب شهیدی قزوینی"، [http://www.iichs.ir/News-۸۹۱/%D۸%AD%D۸%AC%D۸%AA%E۲%۸۰%۸C%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۸%B۳%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۹%۸۵-%D۸%AD%D۸%A۷%D۸%AC-%E۲%۸۰%۸C%D۹%۸۵%DB%۸C%D۸%B۱%D۸%B۲%D۸%A۷-%D۸%A۷%D۸%A۸%D۹%۸۸%D۸%AA%D۸%B۱%D۸%A۷%D۸%A۸-%D۸%B۴%D۹%۸۷%DB%۸C%D۸%AF%DB%۸C-%D۹%۸۲%D۸%B۲%D۹%۸۸%DB%۸C%D۹%۸۶%DB%۸C-/?id=۸۹۱ موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران]، تاریخ بازیابی: ۸ آذرماه ۱۳۹۲.
  
== منابع ==
 
*اکبر مشعوف،حجت‌الاسلام حاج ‌ميرزا ابوتراب شهيدي قزويني [http://www.iichs.org/index.asp?id=971&doc_cat=7موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران ]تاریخ بازیابی:8 آذرماه 1392.
 
 
[[رده:عالمان]]
 
[[رده:عالمان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۱

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon-computer.png
محتوای فعلی مقاله یکی از پایگاه های معتبر متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


حجت‌الاسلام میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی (۱۳۷۵-۱۲۸۷ ق)، روحانی مجاهد شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان سید محمدکاظم یزدی و آخوند خراسانی بود. وی با ایراد خطابه‌ها و نگارش مکتوبات متعدد، به طرفداری از «مشروطه مشروعه» پرداخت. از جمله مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آثار او می‌توان به رساله «تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل» اشاره نمود.

نام کامل میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی
زادروز ۱۲۸۷ قمری
زادگاه قزوین
وفات ۱۳۷۵ قمری
مدفن شهر ری، قبرستان ابن‌بابویه

Line.png

اساتید

سید محمدکاظم یزدی، آخوند خراسانی، شیخ الشریعه اصفهانی،...


آثار

تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل، رساله سؤال و جواب عقل و عاقل، رساله در رد بابیه،...

ولادت

میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی فرزند آیت‌ الله حاج‌ میرزا ابوالقاسم شهیدی و نوه آیت‌ الله محمدتقی برغانی معروف به شهید ثالث در سال ۱۲۸۷ قمری در قزوین متولد شد.

تحصیل و استادان

میرزا ابوتراب پس از گذراندن دروس مقدماتی نزد پدر وارد مدرسه صالحیه قزوین شد و دوره سطح علوم حوزوی را نزد اساتید فن گذراند. در سال ۱۳۱۲ق برای ادامه تحصیل عازم عتبات عالیات شد و در کربلا از جلسات درس میرزا علی‌نقی حائری آل‌صالحی و میرزا علامه آل‌صالحی، و در نجف اشرف از محضر درس آیات عظام: سید محمدکاظم طباطبایی ‌یزدی صاحب عروة الوثقی، آخوند ملا محمدکاظم خراسانی صاحب کفایة و شیخ‌الشریعه اصفهانی استفاد کرد و پس از گذراندن مدارج عالی فقه و اصول، به درجه اجتهاد نائل آمد.

آخوند خراسانی در تصدیقنامه اجتهاد که برای میرزا ابوتراب نوشته از وی به‌ عنوان «عالم عامل ربانی و فاضل کامل صمدانی، فائق بر اقران بلکه اکثر اهل زمان خویش، عمده اهل تحقیق و قدوه اهل تدقیق، شیخ نبیل سعید، میرزا ابوتراب بن میرزاابوالقاسم بن شهید قدس ‌سره» یاد می‌کند و خاطر نشان می‌سازد که وی از حضیض تقلید به اوج مطلق اجتهاد ترقی کرده و بر عموم مردم است که از انوار او هدایت یابند و به آثارش اقتدا جویند که او شایسته رهبری است.

فعالیت‌های اجتماعی

میرزا ابوتراب شهیدی در سال ۱۳۲۳ق مقارن با جنبش مشروطیت بنا به درخواست مردم قزوین به زادگاهش برگشت تا به ارشاد و موعظه مردم بپردازد. وی سپس به تهران رفت و پس از مباحثات علمی با شیخ فضل‌الله نوری (فقیه طراز اول) از او نیز اجازه اجتهاد گرفته و به قزوین مراجعت نمود. حاج میرزا ابوتراب پس از مدتی بار دیگر به تهران مهاجرت نمود و هر چند وقت سفری به قزوین انجام می‌داد. وی در این دوران هم رأی با صاحب‌ عروه و شیخ ‌فضل‌الله نوری در صف منتقدان مشروطه قرار گرفت و با ایراد خطابه‌ها و نگارش رساله‌ها و مکتوبات متعدد به طرفداری از مشروطه مشروعه پرداخت.

وی از سال ۱۳۴۰ق به بعد تقریباً در تهران ساکن شد و در مسجد همت‌آباد واقع در جنوب خیابان البرز و چهارراه حاج محراب که نزدیک منزلش بود نماز جماعت برگزار می‌کرد و به موعظه و ارشاد مردم و نشر احکام و فضائل اسلامی می‌پرداخت.

آثار و تألیفات

از حاج میرزا ابوتراب شهیدی ‌قزوینی آثار قلمی متعددی برجای مانده ‌است. عناوین برخی از مهمترین کتب و نوشته‌های ایشان عبارت است از:

  • تذکرة الغافل و ارشاد الجاهل
  • یک دوره مکاسب در فقه عربی
  • رساله در مواسعه و مضایقه
  • رساله در خراج و مقاسمه
  • رساله در قضا و مسائل متفرقه
  • رساله سؤال و جواب عقل و عاقل، در اصول دین
  • رساله در استصحاب و مباحث الفاظ
  • رساله در رد بابیه در کلمات خود آنها
  • رساله در اقسام جلسات و احکام آن و توضیح المظهر در رد بهائیه
  • رساله‌ای در توحید و تفسیر آیه نور
  • معنای «لااله‌الا‌الله» که به صورت خطی در کتابخانه یحیی شهیدی موجود است.

وفات

مرحوم حاج میرزا ابوتراب قزوینی روز دوشنبه ۱۸ تیر ۱۳۳۵ شمسی به سن ۹۸ سالگی در تهران درگذشت و پس از تشییع، پیکر وی در ابن‌بابویه شهر ری به خاک سپرده شد.

منابع