قائم(خلیفه عباسی): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(دربار قائم و سلجوقیان)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
بیست و ششمین خلیفه ی عباسی، فرزند قادر ملقب به القائم بامراﷲ است که در [[ذی القعده]] سال 391 متولد شد. او مردی دانشمند و خوش صورت و نیکوسیرت و بااقتدار بود.
+
'''«القائم بأمراﷲ»''' (۴۶۷-۳۹۱ ق) فرزند [[قادر(خلیفه عباسی)|القادر]]، بیست و ششمین خلیفه [[حکومت بنی عباس|عباسی]] بود که در سال ۴۱۴ قمری به [[خلافت]] رسید. او مردی عالم، شاعر و نیکو سیرت و بااقتدار بود. قائم که به مدت ۹ سال به همراه پدرش در خلافت شرکت داشت، در دادگری و انصاف کوشش فراوانی می‌کرد. مدت خلافت او حدود ۴۴ سال بود (۴۲۲-۴۶۷ ق).
  
قادر در سال 414 ق پسرش را به جانشینی خود برگزید.
+
==رویدادهای مهم دوران خلافت قائم==
  
قائم که به مدت 9 سال به همراه پدر در خلافت شرکت داشت، در دادگری و انصاف کوشش فراوانی می‌کرد. وی مردی فاضل و دانشمند بود و اشعاری زیبا می‌سرود. مدت خلافت او چهل و چهار سال و دوازده روز(422-467 ق) بود.
+
*رونق دولت [[حکومت بنی عباس|عباسیان]]
 
+
*انقراض دولت [[آل بویه]]: در زمان خلافت قائم در ۴۳۷ ق، «ملک رحیم» واپسین امیرالامرای آل بویه در [[بغداد]] به دست طغرل سلجوقی گرفتار و در دِژ تَبَرک زندانی شد و بدین ترتیب نفوذ امرای آل بویه در دربار خلافت به پایان رسید.
==آل بویه در زمان خلافت قائم بامرالله==
 
 
 
در زمان خلافت قائم در 437 ق، «ملک رحیم» واپسین امیرالامرای آل بویه در [[بغداد]] به دست طغرل سلجوقی گرفتار و در دِژ تَبَرک زندانی شد و بدین ترتیب نفوذ امرای آل بویه در دربار خلافت به پایان رسید.
 
 
 
==رویدادهای مهم در دوران خلافت قائم بامرالله==
 
 
 
*رونق دولت عباسیان
 
*انقراض دولت آل بویه
 
 
*تأسیس دولت سلجوقی
 
*تأسیس دولت سلجوقی
*شورش شافعیان
+
*شورش [[شافعی|شافعیان]]
*شورش حنبلیان
+
*شورش [[حنبلی|حنبلیان]]
*شورش مردم بغداد به گلایه از ستم و بیداد سپاهیان طغرل
+
*شورش مردم [[بغداد]] به گلایه از ستم و بیداد سپاهیان طغرل
*شورش بساسیری
+
*شورش [[بساسیری]]
  
 
==دربار قائم و سلجوقیان==
 
==دربار قائم و سلجوقیان==
  
مقارن ورود طغرل به [[بغداد]]، اختیار کارها در دربار قائم در دست نوکرانی از غلامان پیشین بهاءالدوله دیلمی، به نام ابوالحارث ارسلان بساسیری بود که سرکرده و فرمانده لشکریان ترک نیز بود و خلیفه در برابر او و یارانش، نیرو و توانی نداشت به ویژه از سال 446 ق به بعد که پنهانی با مستنصر فاطمی علیه خلیفه سازش هایی در نهان کرده بود.
+
مقارن ورود طغرل سلجوقی به [[بغداد]]، اختیار کارها در دربار قائم در دست نوکرانی از غلامان پیشین بهاءالدوله دیلمی، مانند [[بساسیری|ابوالحارث ارسلان بساسیری]] بود که سرکرده و فرمانده لشکریان ترک نیز بود و خلیفه در برابر او و یارانش، نیرو و توانی نداشت؛ به ویژه از سال ۴۴۶ ق. به بعد که پنهانی با مستنصر فاطمی علیه خلیفه سازش هایی در نهان کرده بود. از این رو، پایان بخشیدن به کار بساسیری و نفوذ وی در بغداد کار آسانی نبود.
 
 
از این رو، پایان بخشیدن به کار بساسیری و نفوذ وی در بغداد کار آسانی نبود.
 
  
طغرل به مدت 13 ماه در [[بغداد]] ماند و به فرمان خلیفه قائم در روز جمعه، هشت روز مانده به آخر ماه مبارک [[رمضان]] سال 447 ق/16 دسامبر 1055 م، در بغداد به نام خلیفه خطبه خواند.  
+
طغرل به مدت ۱۳ ماه در بغداد ماند و به فرمان خلیفه قائم در روز جمعه، هشت روز مانده به آخر ماه مبارک [[رمضان]] سال ۴۴۷ ق/۱۰۵۵ م، در بغداد به نام خلیفه خطبه خواند. ابوالفتح منصور شیرازی و ابونصر محمد موصعی از کسانی بودند که وزارت این [[خلیفه]] را بر عهده داشتند.  
  
 
خلیفه دختر داود، برادر طغرل و خواهر اَلپ اَرسلان را به همسری گرفت، به این ترتیب بین دو خاندان سلجوقی و عباسی پیوند خویشاوندی برقرار شد.
 
خلیفه دختر داود، برادر طغرل و خواهر اَلپ اَرسلان را به همسری گرفت، به این ترتیب بین دو خاندان سلجوقی و عباسی پیوند خویشاوندی برقرار شد.
  
==پایان خلافت قائم بامرالله==
+
==پایان خلافت قائم عباسی==
  
قایم در سال 452 ق پسر خود عبدالله را با لقب المقتدی به جانشینی برگزید. او تا سال 467ق زنده بود تا این که در سن 76 سالگی چشم از جهان فروبست. ابوالفتح منصور شیرازی و ابونصر محمد موصعی از کسانی بودند که وزارت این خلیفه را بر عهده داشتند.
+
القائم بامرالله در سال ۴۵۲ قمری پسر خود عبدالله را با لقب [[مقتدی|المقتدی]] به جانشینی برگزید. او در سن ۷۶ سالگی در سال ۴۶۷ قمری چشم از جهان فروبست.
  
 
==منابع==
 
==منابع==
  
*دانشنامه رشد
+
*دانشنامه رشد.
*لغتنامه دهخدا، ذیل مدخل قائم
+
*لغت‌نامه دهخدا، ذیل مدخل قائم.
 
{{خلفای بنی عباس}}
 
{{خلفای بنی عباس}}
 
[[رده:خلفای عباسی]]
 
[[رده:خلفای عباسی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۸

«القائم بأمراﷲ» (۴۶۷-۳۹۱ ق) فرزند القادر، بیست و ششمین خلیفه عباسی بود که در سال ۴۱۴ قمری به خلافت رسید. او مردی عالم، شاعر و نیکو سیرت و بااقتدار بود. قائم که به مدت ۹ سال به همراه پدرش در خلافت شرکت داشت، در دادگری و انصاف کوشش فراوانی می‌کرد. مدت خلافت او حدود ۴۴ سال بود (۴۲۲-۴۶۷ ق).

رویدادهای مهم دوران خلافت قائم

  • رونق دولت عباسیان
  • انقراض دولت آل بویه: در زمان خلافت قائم در ۴۳۷ ق، «ملک رحیم» واپسین امیرالامرای آل بویه در بغداد به دست طغرل سلجوقی گرفتار و در دِژ تَبَرک زندانی شد و بدین ترتیب نفوذ امرای آل بویه در دربار خلافت به پایان رسید.
  • تأسیس دولت سلجوقی
  • شورش شافعیان
  • شورش حنبلیان
  • شورش مردم بغداد به گلایه از ستم و بیداد سپاهیان طغرل
  • شورش بساسیری

دربار قائم و سلجوقیان

مقارن ورود طغرل سلجوقی به بغداد، اختیار کارها در دربار قائم در دست نوکرانی از غلامان پیشین بهاءالدوله دیلمی، مانند ابوالحارث ارسلان بساسیری بود که سرکرده و فرمانده لشکریان ترک نیز بود و خلیفه در برابر او و یارانش، نیرو و توانی نداشت؛ به ویژه از سال ۴۴۶ ق. به بعد که پنهانی با مستنصر فاطمی علیه خلیفه سازش هایی در نهان کرده بود. از این رو، پایان بخشیدن به کار بساسیری و نفوذ وی در بغداد کار آسانی نبود.

طغرل به مدت ۱۳ ماه در بغداد ماند و به فرمان خلیفه قائم در روز جمعه، هشت روز مانده به آخر ماه مبارک رمضان سال ۴۴۷ ق/۱۰۵۵ م، در بغداد به نام خلیفه خطبه خواند. ابوالفتح منصور شیرازی و ابونصر محمد موصعی از کسانی بودند که وزارت این خلیفه را بر عهده داشتند.

خلیفه دختر داود، برادر طغرل و خواهر اَلپ اَرسلان را به همسری گرفت، به این ترتیب بین دو خاندان سلجوقی و عباسی پیوند خویشاوندی برقرار شد.

پایان خلافت قائم عباسی

القائم بامرالله در سال ۴۵۲ قمری پسر خود عبدالله را با لقب المقتدی به جانشینی برگزید. او در سن ۷۶ سالگی در سال ۴۶۷ قمری چشم از جهان فروبست.

منابع

  • دانشنامه رشد.
  • لغت‌نامه دهخدا، ذیل مدخل قائم.
خلفای بنی عباس
سفاح (132-136) • منصور (136-158) • مهدى (158-169) • هادى (169-170) • هارون الرشید (170-193) • امین (193-198) • مأمون (198-218) • معتصم (218-227) • واثق (227-232) • متوکل (232-247) • منتصر (247-248) • مستعین (248-251) • معتز (251-255) • مهتدى (255-256) • معتمد (256-279) • معتضد (279-289) • مكتفى (289-295) • مقتدر (295-320) • قاهر (320-322) • راضی (322-329) • متقی (329-333) • مستكفى (333-334) • مطیع (334-363) • طایع (363-381) • قادر (381-422) • قائم (422-467) • مقتدی (467-487) • مستظهر (487-512) • مسترشد (512-529) • راشد (529-530) • مقتفى (530-555) • مستنجد (555-566) • مستضىء (566-575) • ناصر (575-622) • ظاهر (622-623) • مستنصر (623-640) • مستعصم (640-656)