رجال برقی (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
نام اين كتاب «طبقات الرجال» يا «الطبقات» است و معروف به «رجال برقى» مى‌باشد و مؤلف آن ابو جعفر، احمد بن ابى عبد الله بن خالد برقى، متوفاى 274 يا 280 هجرى، از راويان بزرگ حديث در قرن سوم و از اصحاب ائمه بزرگوار عليهم‌السلام است.
+
{{مشخصات کتاب
از برقى نزديك به يكصد اثر بر جاى مانده كه از جمله آنها كتاب [[محاسن]] و كتاب تفسير و رجال است.
 
احمد بن محمد بن خالد برقى از مشايخ ثقه الاسلام كلينى است و از حيث اعتبار و وثاقت در بالاترين درجات قرار دارد.
 
  
==اشتراك‌==
+
|عنوان=
 +
 +
|تصویر= [[پرونده:رجال برقی.jpg|240px|وسط]]
  
لقب برقى مربوط به دو نفر از بزرگان است كه عبارتند از ابو عبد الله محمد بن خالد برقى و احمد بن ابى عبد الله بن خالد برقى (پدر و پسر).
+
|نویسنده= احمد بن محمد بن خالد برقى
  
هر يك از اين دو نيز كتاب رجال دارند.كتاب رجال برقى كبير از ابو عبد الله برقى است كه متأسفانه نسخه ه‌اى از آن موجود نيست.
+
|موضوع= محدثان شیعه
  
احمد بن ابى عبد الله (پسر) نيز دو كتاب رجال داشته، يكى به عنوان «رجال» و يكى به عنوان «طبقات الرجال» و آنچه هم اكنون موجود است كتاب «طبقات الرجال» برقى است و كتاب ديگر نيز مفقود شده و اثرى از آن يافت نشده است.
+
|زبان= عربی
  
==انتساب‌==
+
|تعداد جلد= ۱
  
با توجه به مطالب ذكر شده اين احتمال وجود دارد كه كتاب رجال برقى از محمد بن خالد (پدر) باشد، البته علامه سيد محسن امين در اعيان الشيعه كتاب را بنابر احتمال، از تأليفات احمد بن ابى عبد الله برقى مى‌داند و اين احتمال مطابق واقع مى‌نمايد و ظاهرا قول صحيح همين است.
+
|عنوان افزوده1=
  
==پيشينه موضوع‌==
+
|افزوده1=
  
علم رجال را شايد بتوان مهمترين مقدمه و وسيله براى دستيابى به علوم اهل البيت و روايات معصومين عليهم‌السلام دانست.اين علم در كنار علم درايه مانند دو بال، فقيه و محدث و مفسّر و...را كمك مى‌كنند تا به وسيله روايات، به بلندترين قله‌ هاى معارف اسلامى دست يابند.
+
|عنوان افزوده2=
  
علم رجال به عالم يارى مى‌رساند تا روايات صحيح از حيث سند را از غير صحيح جدا نمايد و علم درايه روايات را از حيث متن و محتوا بررسى مى‌نمايد.
+
|افزوده2=
  
توجه خاص به علم رجال از زمان ائمه عليهم‌السلام و قرون اوليه اسلامى پيوسته وجود داشته و بزرگانى چون «عبد الله بن جبله كنانى» متوفاى 219 هجرى و [[ابو فضال]] و [[ابن محبوب]] تأليفاتى در اين زمينه داشته‌ اند كه متأسفانه همه آنها در حوادث تاريخ از بين رفته‌اند.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78872/ رجال البرقي]
  
==اصول رجال‌==
+
}}
  
مهمترين كتب رجالى كه نسخه ‌هاى آنها تا اين زمان باقى مانده است به اصول خمسه يا ثمانيه رجال معروفند كه عبارتند از:
+
کتاب «طبقات الرجال» معروف به «رجال برقى» تألیف [[احمد بن محمد بن خالد برقى]]، (متوفاى ۲۷۴ یا ۲۸۰ هجرى)، از راویان بزرگ [[حدیث|حدیث]] در قرن سوم و از اصحاب [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم‌السلام است.
 +
کتاب رجال برقى در مجموع ۱۷۳۰ نفر از اصحاب [[معصوم|معصومین]] را نام برده است.
  
1 - [[رجال كشى]] يا معرفة الناقلين كه نسخه آن از زمان شيخ طوسى به بعد يافت نشده و تنها منتخب و مهذّب آن با نام «[[اختيار معرفة الرجال]]» كه توسط شيخ طوسى تهيه شده موجود است.
+
==انتساب‌ کتاب==
  
2 - [[فهرست نجاشى]]، كه به اعتراف اكثر بزرگان مهمترين و عمده‌ ترين كتاب در اين فن است و براى هر محدث مراجعه به آن امرى اجتناب ناپذير است.
+
لقب برقى مربوط به دو نفر از بزرگان است که عبارتند از [[محمد بن خالد برقی|ابو عبدالله محمد بن خالد برقى]] و [[احمد بن محمد بن خالد برقى|احمد بن ابى عبدالله بن خالد برقى]] (پدر و پسر).
  
3 - [[رجال شيخ طوسى‌]]
+
هر یک از این دو نیز کتاب رجال دارند. کتاب رجال برقى کبیر از ابو عبدالله برقى است که متأسفانه نسخه اى از آن موجود نیست.
  
4 - [[فهرست شيخ طوسى‌]]
+
احمد بن ابى عبدالله (پسر) نیز دو کتاب رجال داشته، یکى به عنوان «رجال» و یکى به عنوان «طبقات الرجال» و آنچه هم اکنون موجود است کتاب «طبقات الرجال» برقى است و کتاب دیگر نیز مفقود شده و اثرى از آن یافت نشده است.
  
5 - [[رجال برقى]] (كتاب حاضر)
+
با توجه به مطالب ذکر شده این احتمال وجود دارد که کتاب رجال برقى از محمد بن خالد (پدر) باشد، البته علامه [[سید محسن امین|سید محسن امین]] در [[اعیان الشیعه (کتاب)|اعیان الشیعه]] کتاب را بنابر احتمال، از تألیفات احمد بن ابى عبدالله برقى مى‌داند و این احتمال مطابق واقع مى‌نماید و ظاهرا قول صحیح همین است.
  
پس از اين كتب، كتاب هاى فراوان ديگرى نوشته شده كه در تمام آنها منقولاتى از اين كتب يافت مى‌شود.البته بحث هاى تحليلى بسيار خوبى در كتب متأخر انجام شده كه در شناخت بهتر روات و طبقه آنها بسيار مهم است.
+
==محتوای کتاب==
  
==شيوه نگارش‌==
+
[[احمد بن محمد بن خالد برقى|احمد بن محمد برقی]] کتاب خویش را بر اساس طبقات روات تنظیم کرده، کما اینکه [[رجال شیخ طوسی (کتاب)|رجال شیخ طوسى]] نیز چنین است. اساس کار برقى هم بدین شکل است که ابتدا اصحاب [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلى‌الله ‌علیه‌وآله را برشمرده، سپس اصحاب [[امیر المؤمنین]] علیه‌السلام را و به همین ترتیب تا [[امام عسکرى]] علیه‌السلام. پس از آن اسامى زنانى که از پیامبر و ائمه علیهم‌السلام روایت نقل کرده ‌اند به ترتیب آمده است.
  
1 - احمد بن ابى عبد الله كتاب خويش را بر اساس طبقات روات تنظيم كرده، كما اينكه رجال شيخ طوسى نيز چنين است.اساس كار برقى هم پيامبر و ائمه عليهم‌السلام است بدين شكل كه ابتدا اصحاب پيامبر صلى‌الله ‌علي ه‌وآله را برشمرده، سپس اصحاب [[امير المؤمنين]] عليه‌السلام را و به همين ترتيب تا [[امام عسكرى]] عليه‌السلام.پس از آن اسامى زنانى كه از پيامبر و ائمه عليهم‌السلام روايت نقل كرده ‌اند به ترتيب آمده است.
+
در پایان کتاب، اسامى کسانى که در مقابل [[ابوبکر]] ایستادند و بر علیه غصب [[خلافت]] او سخن گفتند با نقل سخنان آنان آمده است.
  
2 - در پايان كتاب اسامى كسانى كه در مقابل [[ابوبكر]] ايستادند و بر عليه غصب خلافت او سخن گفتند با نقل سخنان آنان آمده است.
+
مؤلف در هر فصل ابتدا نام رواتى که از اصحاب امام قبل بوده و این امام را نیز درک کرده‌اند آورده، سپس به ذکر اصحاب آن امام پرداخته است.
  
3 - برقى، در هر فصل ابتدا نام رواتى كه از اصحاب امام قبل بوده و اين امام را نيز درك كرده‌اند آورده، سپس به ذكر اصحاب آن امام پرداخته است.
+
تقریبا تمام حجم کتاب اختصاص به ذکر نام افراد و نسبت آنها دارد و جمله اى در رد یا تأیید و توثیق کسى به میان نمى‌آید. البته این نکته به معناى عدم توثیق افراد نیست و در مواردى تصریح نموده این شخص از اجلاّء اصحاب است یا مواردى این گونه، که البته بسیار کم هستند.
  
4 - تقريبا تمام حجم كتاب اختصاص به ذكر نام افراد و نسبت آنها دارد و جمله ه‌اى در رد يا تأييد و توثيق كسى به ميان نمى‌آيد.
+
کتاب رجال برقى در مجموع ۱۷۳۰ نفر از اصحاب [[معصوم|معصومین]] را نام برده که در مواردى اندک هم مطالبى پیرامون وثاقت و یا عدم وثاقت آنها ذکر کرده است. علاوه بر این عناوین، در پایان کتاب نام دوازده نفر از مهاجرین و انصار را که در روز جمع ه‌اى در مقابل ابو بکر نسبت به غصب خلافت اعتراض کردند آورده است.
  
البته اين نكته به معناى عدم توثيق افراد نيست و در مواردى تصريح نموده اين شخص از اجلاّء اصحاب است يا مواردى اين گونه كه البته بسيار كم هستند.
+
==منابع==
 
 
==حجم كتاب‌==
 
 
 
كتاب رجال برقى در مجموع 1730 نفر از اصحاب معصومين را نام برده كه در مواردى اندك هم مطالبى پيرامون وثاقت و عدم وثاقت آنها ذكر كرده است.علاوه بر اين عناوين، در پايان كتاب نام دوازده نفر از مهاجرين و انصار را كه در روز جمع ه‌اى در مقابل ابو بكر نسبت به غصب خلافت اعتراض كردند آورده است.
 
 
 
==نسخه‌ هاى كتاب‌==
 
 
 
1 - نسخه ه‌اى از سال 1021 هجرى، در كتابخانه سيد جلال الدين محدث ارموى‌
 
 
 
2 - نسخه ه‌اى ديگر از سال 1336 هجرى‌
 
 
 
3 - نسخه ه‌اى جديد در كتابخانه [[آيت الله مرعشى نجفى]] [[قم‌]]
 
  
==منابع==
+
*[[مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی]]، [[نرم افزار درایة النور ۱ / ۲|نرم افزار درایه النور]]، نسخه ۱/۲، بخش کتاب شناسی.
  
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ، نرم افزار درایه النور نسخه 1/2 ، بخش کتاب شناسی
+
== متن کتاب ==
{{حدیث}}
+
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/78872/ رجال البرقی]{{حدیث}}
==متن کتاب رجال البرقي==
+
<br />
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/78872/رجال-البرقي  رجال البرقي]
 
  
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۰

رجال برقی.jpg
نویسنده احمد بن محمد بن خالد برقى
موضوع محدثان شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱

رجال البرقي

کتاب «طبقات الرجال» معروف به «رجال برقى» تألیف احمد بن محمد بن خالد برقى، (متوفاى ۲۷۴ یا ۲۸۰ هجرى)، از راویان بزرگ حدیث در قرن سوم و از اصحاب ائمه علیهم‌السلام است. کتاب رجال برقى در مجموع ۱۷۳۰ نفر از اصحاب معصومین را نام برده است.

انتساب‌ کتاب

لقب برقى مربوط به دو نفر از بزرگان است که عبارتند از ابو عبدالله محمد بن خالد برقى و احمد بن ابى عبدالله بن خالد برقى (پدر و پسر).

هر یک از این دو نیز کتاب رجال دارند. کتاب رجال برقى کبیر از ابو عبدالله برقى است که متأسفانه نسخه اى از آن موجود نیست.

احمد بن ابى عبدالله (پسر) نیز دو کتاب رجال داشته، یکى به عنوان «رجال» و یکى به عنوان «طبقات الرجال» و آنچه هم اکنون موجود است کتاب «طبقات الرجال» برقى است و کتاب دیگر نیز مفقود شده و اثرى از آن یافت نشده است.

با توجه به مطالب ذکر شده این احتمال وجود دارد که کتاب رجال برقى از محمد بن خالد (پدر) باشد، البته علامه سید محسن امین در اعیان الشیعه کتاب را بنابر احتمال، از تألیفات احمد بن ابى عبدالله برقى مى‌داند و این احتمال مطابق واقع مى‌نماید و ظاهرا قول صحیح همین است.

محتوای کتاب

احمد بن محمد برقی کتاب خویش را بر اساس طبقات روات تنظیم کرده، کما اینکه رجال شیخ طوسى نیز چنین است. اساس کار برقى هم بدین شکل است که ابتدا اصحاب پیامبر صلى‌الله ‌علیه‌وآله را برشمرده، سپس اصحاب امیر المؤمنین علیه‌السلام را و به همین ترتیب تا امام عسکرى علیه‌السلام. پس از آن اسامى زنانى که از پیامبر و ائمه علیهم‌السلام روایت نقل کرده ‌اند به ترتیب آمده است.

در پایان کتاب، اسامى کسانى که در مقابل ابوبکر ایستادند و بر علیه غصب خلافت او سخن گفتند با نقل سخنان آنان آمده است.

مؤلف در هر فصل ابتدا نام رواتى که از اصحاب امام قبل بوده و این امام را نیز درک کرده‌اند آورده، سپس به ذکر اصحاب آن امام پرداخته است.

تقریبا تمام حجم کتاب اختصاص به ذکر نام افراد و نسبت آنها دارد و جمله اى در رد یا تأیید و توثیق کسى به میان نمى‌آید. البته این نکته به معناى عدم توثیق افراد نیست و در مواردى تصریح نموده این شخص از اجلاّء اصحاب است یا مواردى این گونه، که البته بسیار کم هستند.

کتاب رجال برقى در مجموع ۱۷۳۰ نفر از اصحاب معصومین را نام برده که در مواردى اندک هم مطالبى پیرامون وثاقت و یا عدم وثاقت آنها ذکر کرده است. علاوه بر این عناوین، در پایان کتاب نام دوازده نفر از مهاجرین و انصار را که در روز جمع ه‌اى در مقابل ابو بکر نسبت به غصب خلافت اعتراض کردند آورده است.

منابع

متن کتاب

رجال البرقی