بازارهای عرب پیش از اسلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 +
{{خوب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 
{{بخشی از یک کتاب}}
 +
«سوق» در زبان عربى به معناى بازار و جمع آن «اسواق» است. «اسواق عرب»، ده بازار بزرگ و همگانى فصلى بوده که در زمان [[جاهلیت|جاهلیت]] یعنى دوران پیش از ظهور [[اسلام]] در نقاط مختلف [[عربستان]] شهرت داشت. در حقیقت عرب را مى توانستد در این بازارها بشناسند. اسواق عرب پس از مراسم [[حج]] که در [[ماه رجب]] و [[ذی الحجه]] در [[مکه]] و [[عرفات]] و [[منا]] انجام مى گرفت، و شعار بزرگ قبائل عرب بود، مهمترین مراسم و کنگره بزرگ آنها به شمار مى رفت.
  
 +
محل برگزارى بازارهاى دهگانه عرب در کشور کنونى [[اردن]]، [[یمن]]، عدن، [[حضرموت]]، [[بحرین|بحرین]]، مسقط و [[عمان]] و [[نجد]] در عربستان کنونى بود. در این قلمرو وسیع [[شبه جزیره عربستان|شبه جزیره]]، تقریبا از مجموع قبائل عرب اعم از [[بت پرستی|بت پرست]] و [[مسیحیت|نصرانى]] و [[یهود|یهودى]] و ستاره پرست و پیروان سایر ادیان و عقاید [[خرافات|خرافى]]، از [[شام]] و [[عراق]] و یمن و بحرین و سواحل خلیج فارس و نجد و [[یمامه|یمامه]] و [[تهامه]] و [[حجاز]] شرکت مى جستند.
  
 +
برنامه کار آنها و شرکت در این بازارها این بود که از ماه [[ربیع الاول]] آغاز مى گردید تا در ماه [[ذى الحجه]] پس از شرکت در آخرین بازارها بتوانند به مکه بیایند و در مراسم حج حضور یابند و بعد از پایان موسم به میان قبایل خود بازگردند. بنابراین قبایل عرب در دوره سال، شخصیت و منافع مادى و معنوى خود را بدین گونه تامین مى کردند. این غیر از سفرهاى تجارى عرب به یمن و شام و [[ایران]] و [[حبشه]] و دیگر نقاط بود. تجار عرب کالاهاى خود را که از این کشورها مى آوردند اغلب در اسواق دهگانه خود عرضه مى کردند و بقیه شرکت کنندگان نیز آنها را با فرآورده هاى خود مبادله مى نمودند.
  
«سوق» در زبان عربى به معناى بازار و جمع آن «اسواق» است. اسواق عرب، ده بازار بزرگ و همگانى فصلى بوده كه در [[زمان جاهليت]] يعنى دوران پيش از ظهور اسلام در نقاط مختلف عربستان شهرت داشت. در حقيقت عرب را مى توانستد در اين بازارها بشناسند.
+
[[ابن واضح یعقوبی|یعقوبى]] مورخ مشهور، بازارهاى دهگانه عرب را که در آنها براى مبادله تجارى و داد و ستد خود اجتماع مى کردند، و سایر مردم هم در آنجا گرد مى آمدند، و بدان وسیله از تامین خون و مال خود برخوردار مى گشتند، بدین سان شرح مى دهد:
  
اسواق عرب پس از مراسم [[حج]] آن ها كه در [[ماه رجب]] و ماه [[ذی الحجه]] در مكه و [[عرفات]] و [[منا]] انجام مى گرفت، و شعار بزرگ قبائل عرب بود، مهمترين مراسم و كنگره بزرگ آن ها در ماه هاى مختلف سال به شمار مى رفت.
+
*۱- یکى از بازارهاى دهگانه عرب در [[دومة الجندل]] در ماه ربیع الاول برگزار مى شد. رؤساى این بازار از دو قبیله غسانى و بنى کلب بودند.<ref>اعراب غسانی و بنی کلب که عمال رومی ها بودند، چون همجوار [[فلسطین]] و در منطقه ظهور مسیحیت اقامت داشتند، مانند قبیله طی که [[حاتم طائی|حاتم طائی]] از آن ها بود و در نزدیک دومة الجندل سکونت داشتند، اغلب مسیحی بودند. همچنین اعراب حیره که دست نشاندگان ایران ساسانی در مقابل هجوم رومیان به قلمرو آن ها در عراق کنونی، به شمار می رفتند. نیز به مسیحیت گرویده بودند. دومة الجندل واقع در نقطه ای بود که امروز جزو کشور [[اردن]] به شمار می رود.</ref>
  
محل برگزارى بازارهاى دهگانه عرب در كشور كنونى اردن، يمن، عدن، حضرموت، بحرين، مسقط و عمان و نجد يعنى عربستان كنونى بود.
+
*۲- بازار مشقر واقع در هجر در [[بحرین]] بود که در ماه [[جمادى الاولى]] گشایش مى یافت، و [[بنی تمیم|قبیله بنى تمیم]] آن را برگزار مى نمودند.
  
در اين قلمرو وسيع شبه جزيره تقريبا از مجموع قبائل عرب اعم از بت پرست و نصرانى و يهودى و ستاره پرست و پيروان ساير اديان و عقايد خرافى، از شام و عراق و يمن و بحرين و سواحل خليج فارس و نجد و يمامه و تهامه و حجاز شركت مى جستند.
+
*۳- بازار صحار (شهرى واقع در کنار دریا در مسقط و عمان) در اولین روز ماه رجب افتتاح مى شد.
  
برنامه كار آن ها و شركت در اين بازارها اين بود كه از ماه [[ربيع الاول]] آغاز مى گرديد تا در ماه ذى الحجه پس از شركت در آخرين بازارها بتوانند به مكه بيايند و در مراسم حج حضور يابند و بعد از پايان موسم به ميان قبايل خود در نقاطى كه خواهيم شناخت، بازگردند.
+
*۴- بازار ریا، عرب از بازار صحار سرازیر مى شدند به بازار ریا، و آل جلندى حکمرانان آنجا از آن ها مالیات مى گرفتند.
  
بنابراين قبايل عرب در دوره سال شخصيت و منافع مادى و معنوى خود را بدين گونه تامين مى كردند. اين غير از سفرهاى تجارى عرب به يمن و شام و ايران و حبشه و ديگر نقاط بود.
+
*۵- بازار شحر (در ساحل دریاى هند در خاک یمن در سرزمین مهره) بازار آن جا در سایه کوهى که قبر [[حضرت هود]] علیه السلام در آن واقع است، به وسیله اعراب مهره برگزار مى شد.
  
تجار عرب كالاهاى خود را كه از اين كشورها مى آوردند اغلب در اسواق دهگانه خود عرضه مى كردند و بقيه شركت كنندگان نيز آن ها را با فرآورده هاى خود مبادله مى نمودند.
+
*۶- بازار عدن در روز اول ماه مبارک [[رمضان]] برگزار مى گردید، و تجار از آن جا عطر به سایر نقاط مى بردند.
  
يعقوبى مورخ مشهور «بازارهاى دهگانه عرب را كه در آن ها براى مبادله تجارى و داد و ستد خود اجتماع مى كردند، و ساير مردم هم در آن ها گرد مى آمدند، و بدان وسيله از تامين خون و مال خود برخوردار مى گشتند» بدين سان شرح مى دهد:
+
*۷- بازار صنعاء در نیمه ماه مبارک رمضان افتتاح مى شد.
  
* 1- يكى از بازارهاى دهگانه عرب در دومة الجندل در ماه ربيع الاول برگزار مى شد. رؤساى اين بازار از دو قبيله غسانى و [[بنى كلب]] بودند.
+
*۸- بازار رابیه در [[حضرموت]] در جنوب یمن برگزار مى گردید. اعراب با محافظ به آن جا مى رفتند. زیرا حضرموت مملکت نبود، و قبیله کنده آن را برگزار مى نمودند و به حفاظت از آمد و رفت مردم برمى خاست.
  
(اعراب غساني و بني كلب كه عمال رومي ها بودند، چون همجوار فلسطين و در منطقه ظهور مسيحيت اقامت داشتند، مانند قبيله طي كه حاتم طائي از آن ها بود و در نزديك دومة الجندل سكونت داشتند، اغلب مسيحي بودند. همچنين اعراب حيره كه دست نشاندگان ايران ساساني در مقابل هجوم روميان به قلمرو آن ها در عراق كنوني، به شمار مي رفتند. نيز به مسيحيت گرويده بودند. دومة الجندل واقع در نقطه اي بود كه امروز جزو كشور اردن به شمار مي رود.)
+
*۹- بازار عکاظ واقع در بالاى سرزمین [[نجد]] بود. عرب در ماه [[ذى القعده]] در بازار عکاظ اجتماع مى کردند. در این بازار [[قریش]] و سایر قبائل عرب گرد مى آمدند، و بیشتر آن ها اعراب مضرى بودند. در بازار عکاظ بود که قبایل عرب اقدام به مفاخرت مى نمودند.
  
* 2- بازار مشقر واقع در هجر در بحرين بود كه در ماه [[جمادى الاولى]] گشايش مى يافت، و قبيله بنى تميم آن را برگزار مى نمودند.
+
*۱۰- بازار ذى المجاز، عرب از بازار عکاظ و ذى المجاز براى شرکت در مراسم به سوى [[مکه]] سرازیر مى شدند.<ref>تاریخ یعقوبی، ج ۱ ص ۳۱۴.</ref>
  
* 3- بازار صحار (شهرى واقع در كنار دريا در مسقط و عمان) در اولين روز ماه رجب افتتاح مى شد.
+
مشهورترین این بازارها که در [[تاریخ اسلام]] از آن سخن رفته است، همان بازار عکاظ بود. چون تمام قبائل پس از شرکت در بازارهاى دیگر در آخر به «سوق عکاظ» مى آمدند و در آن جا بود که به مفاخرت و ایراد [[شعر]] و [[خطابه]] و شناسائى و شناساندن خود مى پرداختند. [[پیامبر اسلام|پیغمبر اکرم]] صلى الله علیه و آله نیز در بازار عکاظ حضور یافته بود و از دیدنى هاى خود در این بازار یاد مى کرد.
  
* 4- بازار ريا عرب از بازار صحار سرازير مى شدند به بازار ريا، و آل جلندى حكمرانان آن جا از آن ها ماليات مى گرفتند.
+
به طور خلاصه قبائل عرب از شمال و غرب براى شرکت در بازارهاى خود به حرکت درمى آمد و سرانجام بیشتر آن ها (غیر از یهودیان و نصرانى ها و ستاره پرستان) وارد مکه مى شدند، و پس از شرکت در موسم [[حج]] و [[طواف کعبه|طواف کعبه]] و زیارت بعضى از بت هاى خود به اوطان خویش بازمى گشتند.
 
+
== پانویس ==
* 5- بازار شحر (در ساحل درياى هند در خاك يمن در سرزمين مهره) بازار آن جا در سايه كوهى كه قبر [[حضرت هود]] عليه السلام در آن واقع است، به وسيله اعراب مهره برگزار مى شد.
+
{{پانویس}}
 
+
==منابع==
* 6- بازار عدن در روز اول ماه مبارك [[رمضان]] برگزار مى گرديد، و تجار از آن جا عطر به ساير نقاط مى بردند.
 
 
 
* 7- بازار صنعاء در نيمه ماه مبارك رمضان افتتاح مى شد.
 
  
* 8- بازار رابيه در حضرموت در جنوب يمن برگزار مى گرديد.
+
* تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت، علی دوانی، ص ۳۲-۳۶.
 
 
اعراب با محافظ به آن جا مى رفتند. زيرا حضرموت مملكت نبود، و قبيله كنده آن را برگزار مى نمودند و به حفاظت از آمد و رفت مردم برمى خاست.
 
 
 
* 9- بازار عكاظ واقع در بالاى سرزمين نجد بود. عرب در ماه [[ذى القعده]] در بازار عكاظ اجتماع مى كردند. در اين بازار قريش و ساير قبائل عرب گرد مى آمدند، و بيشتر آن ها اعراب مضرى بودند. در بازار عكاظ بود كه قبايل عرب اقدام به مفاخرت مى نمودند.
 
 
 
* 10- بازار ذى المجاز عرب از بازار عكاظ و ذى المجاز براى شركت در مراسم به سوى مكه سرازير مى شدند.([[تاريخ يعقوبي]] جلد 1 ص 314)‌‌
 
مشهورترين اين بازارها كه در [[تاريخ اسلام]] از آن سخن رفته است همان بازار عكاظ بود. چون تمام قبائل پس از شركت در بازارهاى ديگر در آخر به «سوق عكاظ» مى آمدند و در آن جا بود كه به مفاخرت و ايراد شعر و خطابه و شناسائى و شناساندن خود مى پرداختند.
 
 
 
پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله نيز در اين بازار حضور يافته بود و پس از اعلام [[نبوت]] و شركت و ديدنى هاى خود در بازار عكاظ ياد مى كرد.
 
 
 
به طور خلاصه قبائل عرب از شمال و غرب براى شركت در بازارهاى خود به حركت درمى آمد و سرانجام بيشتر آن ها (غير از يهوديان و نصرانى ها و ستاره پرستان) وارد مكه مى شدند، و پس از شركت در موسم و طواف خانه كعبه و زيارت بعضى از بت هاى خود به اوطان خويش بازمى گشتند.
 
 
 
==منابع==
 
تاريخ اسلام از آغاز تا هجرت، علی دوانی، ص 32 تا 36
 
  
 
[[رده:تاریخ پیامبر اسلام]]
 
[[رده:تاریخ پیامبر اسلام]]
 
[[رده:دوران جاهلیت]]
 
[[رده:دوران جاهلیت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۴


این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

«سوق» در زبان عربى به معناى بازار و جمع آن «اسواق» است. «اسواق عرب»، ده بازار بزرگ و همگانى فصلى بوده که در زمان جاهلیت یعنى دوران پیش از ظهور اسلام در نقاط مختلف عربستان شهرت داشت. در حقیقت عرب را مى توانستد در این بازارها بشناسند. اسواق عرب پس از مراسم حج که در ماه رجب و ذی الحجه در مکه و عرفات و منا انجام مى گرفت، و شعار بزرگ قبائل عرب بود، مهمترین مراسم و کنگره بزرگ آنها به شمار مى رفت.

محل برگزارى بازارهاى دهگانه عرب در کشور کنونى اردن، یمن، عدن، حضرموت، بحرین، مسقط و عمان و نجد در عربستان کنونى بود. در این قلمرو وسیع شبه جزیره، تقریبا از مجموع قبائل عرب اعم از بت پرست و نصرانى و یهودى و ستاره پرست و پیروان سایر ادیان و عقاید خرافى، از شام و عراق و یمن و بحرین و سواحل خلیج فارس و نجد و یمامه و تهامه و حجاز شرکت مى جستند.

برنامه کار آنها و شرکت در این بازارها این بود که از ماه ربیع الاول آغاز مى گردید تا در ماه ذى الحجه پس از شرکت در آخرین بازارها بتوانند به مکه بیایند و در مراسم حج حضور یابند و بعد از پایان موسم به میان قبایل خود بازگردند. بنابراین قبایل عرب در دوره سال، شخصیت و منافع مادى و معنوى خود را بدین گونه تامین مى کردند. این غیر از سفرهاى تجارى عرب به یمن و شام و ایران و حبشه و دیگر نقاط بود. تجار عرب کالاهاى خود را که از این کشورها مى آوردند اغلب در اسواق دهگانه خود عرضه مى کردند و بقیه شرکت کنندگان نیز آنها را با فرآورده هاى خود مبادله مى نمودند.

یعقوبى مورخ مشهور، بازارهاى دهگانه عرب را که در آنها براى مبادله تجارى و داد و ستد خود اجتماع مى کردند، و سایر مردم هم در آنجا گرد مى آمدند، و بدان وسیله از تامین خون و مال خود برخوردار مى گشتند، بدین سان شرح مى دهد:

  • ۱- یکى از بازارهاى دهگانه عرب در دومة الجندل در ماه ربیع الاول برگزار مى شد. رؤساى این بازار از دو قبیله غسانى و بنى کلب بودند.[۱]
  • ۳- بازار صحار (شهرى واقع در کنار دریا در مسقط و عمان) در اولین روز ماه رجب افتتاح مى شد.
  • ۴- بازار ریا، عرب از بازار صحار سرازیر مى شدند به بازار ریا، و آل جلندى حکمرانان آنجا از آن ها مالیات مى گرفتند.
  • ۵- بازار شحر (در ساحل دریاى هند در خاک یمن در سرزمین مهره) بازار آن جا در سایه کوهى که قبر حضرت هود علیه السلام در آن واقع است، به وسیله اعراب مهره برگزار مى شد.
  • ۶- بازار عدن در روز اول ماه مبارک رمضان برگزار مى گردید، و تجار از آن جا عطر به سایر نقاط مى بردند.
  • ۷- بازار صنعاء در نیمه ماه مبارک رمضان افتتاح مى شد.
  • ۸- بازار رابیه در حضرموت در جنوب یمن برگزار مى گردید. اعراب با محافظ به آن جا مى رفتند. زیرا حضرموت مملکت نبود، و قبیله کنده آن را برگزار مى نمودند و به حفاظت از آمد و رفت مردم برمى خاست.
  • ۹- بازار عکاظ واقع در بالاى سرزمین نجد بود. عرب در ماه ذى القعده در بازار عکاظ اجتماع مى کردند. در این بازار قریش و سایر قبائل عرب گرد مى آمدند، و بیشتر آن ها اعراب مضرى بودند. در بازار عکاظ بود که قبایل عرب اقدام به مفاخرت مى نمودند.
  • ۱۰- بازار ذى المجاز، عرب از بازار عکاظ و ذى المجاز براى شرکت در مراسم به سوى مکه سرازیر مى شدند.[۲]

مشهورترین این بازارها که در تاریخ اسلام از آن سخن رفته است، همان بازار عکاظ بود. چون تمام قبائل پس از شرکت در بازارهاى دیگر در آخر به «سوق عکاظ» مى آمدند و در آن جا بود که به مفاخرت و ایراد شعر و خطابه و شناسائى و شناساندن خود مى پرداختند. پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله نیز در بازار عکاظ حضور یافته بود و از دیدنى هاى خود در این بازار یاد مى کرد.

به طور خلاصه قبائل عرب از شمال و غرب براى شرکت در بازارهاى خود به حرکت درمى آمد و سرانجام بیشتر آن ها (غیر از یهودیان و نصرانى ها و ستاره پرستان) وارد مکه مى شدند، و پس از شرکت در موسم حج و طواف کعبه و زیارت بعضى از بت هاى خود به اوطان خویش بازمى گشتند.

پانویس

  1. اعراب غسانی و بنی کلب که عمال رومی ها بودند، چون همجوار فلسطین و در منطقه ظهور مسیحیت اقامت داشتند، مانند قبیله طی که حاتم طائی از آن ها بود و در نزدیک دومة الجندل سکونت داشتند، اغلب مسیحی بودند. همچنین اعراب حیره که دست نشاندگان ایران ساسانی در مقابل هجوم رومیان به قلمرو آن ها در عراق کنونی، به شمار می رفتند. نیز به مسیحیت گرویده بودند. دومة الجندل واقع در نقطه ای بود که امروز جزو کشور اردن به شمار می رود.
  2. تاریخ یعقوبی، ج ۱ ص ۳۱۴.

منابع

  • تاریخ اسلام از آغاز تا هجرت، علی دوانی، ص ۳۲-۳۶.