جهنم

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«جَهَنَّم» یا «دوزخ»، دار مكافات و كيفر پس از مرگ است. جهنم در استعمال قرآن محل عذاب آخرت و وعده گاه كفار و منافقان و ستمگران است.

اين كلمه 77 بار در آيات مختلف تكرار شده است. مانند:

  • «ولكن حق القول منّى لأملأنّ جهنم من الجنة والناس اجمعين». (سوره سجده:13)
  • «ان الله جامع المنافقين والكافرين فى جهنم جميعا». (سوره نساء:140)
  • «و من يقتل مؤمناً متعمداً فجزاؤه جهنم خالداً فيها». (سوره نساء:93)
  • «و انّ جهنم لموعدهم اجمعين». (سوره حجر:43)

جهنم دارای هفت در است كه هر گروه از آنها را دربى خاص باشد. از اميرالمؤمنين علیه السلام روايت شده كه فرمود: دوزخ را هفت در باشد، و آن طبقاتى است، هر طبقه بر زير طبقه ديگر و حضرت يك دست خويش بر دست ديگر خود نهاد و فرمود: اين چنين و فرمود: خداوند طبقات بهشت را در كنار هم قرار داد ولى طبقات دوزخ را برخى بر روی برخى دیگر، كه زيرين همه «جهنم» و بالاى آن لظّى و فوق آن حُطَمه و فوق آن سَقَر و فوق آن جحيم و فوق آن سعير و فوق سعير هاويه است. (مجمع البيان)

در نامه اى كه آن حضرت به محمد بن ابى بكر برای مردم مصر نوشت چنين آمده: جهنم ژرفايش عميق، حرارتش شديد، نوشابه اش چرك و خون، عذابش نوين، پتك هايش آهنين، سكنه آن هرگز نميرند. عذابش كاسته نگردد، سرائى است كه رحمت در آن راه نيافته و ناله اهلش به گوش كسى نرسد ...

از امام صادق علیه السلام نقل است كه فرمود: اين آتش شما يك هفتادم آتش جهنم است و اگر چنين نمى بود امكان بهره بردارى از آن نبود و چون روز قيامت فرا رسد حرارت همين آتش نيز بر آن افزوده شود كه در آن هنگام جهنم چنان صيحه بكشد كه هر ملك مقرب و هر پيامبر مرسل از هول آن صيحه به زانو درآيد. (بحارالانوار:8/286)

نامهای جهنم

در قرآن نامهايي براي جهنّم گفته شده است از جمله: سَقَر، سَعير، حَجيم، حُطَمة، هاوِيه، لظي، أثام، سجّين.

منابع

  • سید مصطفی حسینی دشتی، فرهنگ «معارف و معاریف».
  • جهنم، کاظم احمدزاده، سایت پژوهه.