علی بن حسن طبرسی
«علی بن حسن بن فضل طبرسی» (متوفای حدود ۶۰۰ ق)، نوه امین‌الاسلام طبرسی و از علما و محدثان شیعه در قرن ششم هجری است. کتاب «مشکاة الأنوار فی غررالاخبار» از معروفترین تألیفات اوست.
| نام کامل | علی بن حسن بن فضل طبرسی |
| وفات | ۶۰۰ قمری |
|
| |
| اساتید |
حسن بن فضل طبرسی، سید جلال‌الدین موسوى،... |
|
| |
| آثار |
مشکاة الأنوار فی غررالاخبار، کنوز النجاح،... |
محتویات
زندگی‌نامه
ابوالفضل علی بن حسن بن فضل طبرسی، فرزند حسن بن فضل طبرسی، صاحب کتاب «مکارم الاخلاق» و نوه امین الاسلام طبرسی، صاحب «مجمع البیان» و از بزرگان قرن ششم هجری بوده است.
در مورد نسبت «طبرسی» و این که ریشه این کلمه چیست و منسوب به کجاست ختلاف است. برخی آن را از طبرستان مازندران می‌دانند ولی نسبت صحیح طبرسی طبرستان نیست، چرا که منسوب به طبرستان را «طبری» گویند و ابوالحسن بیهقی متوفای ۵۶۵ ق. که هم عصر امین‌الاسلام طبرسی بوده و با یکدیگر آشنایی کامل داشته‌اند در تاریخ بیهقی گفته: طبرِس معرب تفرِش یا طبرش است که منطقه‌ای بین اصفهان تا قم بوده است.
خاندان مرحوم طبرسی یکی از خاندان های سراسر افتخار دوران اسلامی است، به طوری که وقتی علامه مجلسی به نام آنان می رسد، می گوید: «خاندان طبرسی از حیث شهرت و علم آن چنان معروفند که چون خورشید در وسط آسمان می درخشند و نیاز به توصیف ندارند».
علی بن حسن از نظر علم و زهد و تقوا از مقام والایی برخوردار بوده است، که این امر از کتاب «مشکاة الانوار» وی کاملاً مشهود می باشد.
علاوه بر پدرش حسن بن فضل، سید جلال‌الدین موسوى را نیز از جمله اساتید و مشایخ ابوالفضل علی طبرسى برشمرده اند.
به تاریخ دقیق درگذشت علی بن حسن طبرسی در هیچ کدام از کتب تراجم و تاریخ اشاره نشده است، ولی تا سال ۶۰۰ ق. زنده بوده و احتمالاً در حدود سال ۶۰۰ ق. به رحمت ایزدی پیوسته است.
آثار و تألیفات
برخی از مهمترین تألیفات علی بن حسن طبرسی عبارت است از:
- مشکاة الأنوار فی غررالاخبار، این کتاب تنها کتابى است که به طور کامل به ما رسیده و از حیث استناد هم مشکلى ندارد. البته خمیر مایۀ این کتاب مربوط به پدر آن بزرگوار بوده که پس از وفات او، فرزندش کتاب را آماده کرده و با اضافات منتشر نموده و در مقدمه آن نیز مطلب را تذکر داده است.
- کنوز النجاح، که سید بن طاووس در مجمع الدعوات و المجتنى از آن نقل کرده و کفعمى نیز در مصباح به آن استناد کرده است. بنابراین در اصل کتاب شک و شبهه‌اى نیست و تنها اشکال در استناد آن است؛ چرا که برخی احتمال داده اند که این کتاب از جدش امین الاسلام طبرسى باشد.
پیوندها
منابع
- حافظ فرزانه، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علميه.
- نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
