محمد بن علی هادی (سید محمد)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ابوجعفر، سید محمد فرزند امام هادی - علیه السلام - نمونه زیبایی از امامان اهل بیت و جلوه ی تابناک افکار و دیدگاه های آنان بود.

ویژگی ها

تیزهوشی، اخلاق والا، گستردگی علوم و ادب بسیار برجسته، او را از دیگران متمایز می ساخت تا آنجا که بسیاری از شیعیان بر آن باور بودند که پس از امام هادی منصب امامت به او می رسد. عارف بزرگ «الکلانی» درباره ی وقار و اخلاق نیکوی او چنین می گوید: خدمت ابوجعفر، محمدبن علی الرضا (لقب امام هادی) در آغاز شکوفایی و سن کم رسیدم و از او با وقارتر، بزرگوارتر، جلیل تر و پاکیزه تر ندیدم.

در خدمت برادر

در آن هنگام امام حسن عسکری - در حجاز - کودک بود و ابوجعفر او را بسیار می ستود.[۱] ابوجعفر همواره ملازم برادرش امام حسن عسکری بود و از او جدا نمی شد.[۲] حضرت نیز آموزش و تربیت او را به عهده گرفته از علوم، معارف و آداب خویش او را بهره مند می ساخت.

مرگ مشکوک ایشان

ابوجعفر بسختی بیمار شد و در بستر افتاد. سبب بیماری ایشان معلوم نیست و نمی دانیم آیا عباسیان کینه توز و حسود نتوانستند وجود مبارک ایشان را تحمل کنند زیرا همگان ایشان را ارج می نهادند و به ناچار ایشان را مسموم کردند، یا آنکه بیماری و مرگ ایشان طبیعی بود. به هر حال مرض در تن ایشان پیشرفت و جوانی ابوجعفر پژمرده گشت. امام حسن عسکری - علیه السلام - همواره ملازم برادر بود و او را تنها نمی گذاشت. حضرت برادر را از جان خود عزیزتر می داشت و بیماری او برایشان گران بود. حال ابوجعفر بسیار بد شد و در آخرین لحظات به تلاوت آیاتی از قرآن مشغول شدند و به تمجید و تعظیم خدا پرداختند که روح مطهرشان به سوی خالقش پرواز کرد و مانند ارواح انبیا و اوصیا مورد استقبال ملائکه قرار گرفت. قلب برادر پاره پاره شد زیرا عزیزترین برادر خود را از دست داده بود. کسی که او را از زندگی ارزشمندتر می دانست. رنج و غم، ایشان را احاطه کرده با گریه و مویه خارج شدند و گریبان چاک کردند. این صحنه ی رقت بار همگان را در سکوتی اندوهبار فروبرد و خاموشی همه را فراگرفت و کم کم گریه و ناله ی همگان برخاست. تمامی مردم با امام همدرد بودند و به شدت می گریستند. قلبها مالامال از اندوه بود.

آرامگاه سید محمّد

امام هادی - علیه السلام - فرزندش ابوجعفر را غسل داد و کفن نمود و بر او نماز خواند. سپس پیکر مطهر او را انبوه تشییع کنندگان در میان هاله ای از تکبیر و ابراز تأسف از فقدان بزرگواری که مسلمانان از او بهره ها می بردند به آخرین منزل رساندند و او را به خاک سپردند و در آنجا مرقدی به وجود آوردند که از گرامی ترین مراقد در جهان اسلام به شمار می رود و لحظه ای از زائرین خالی نمی ماند و پناهگاهی برای حاجتمندان است، همگان - علی رغم اختلاف عقیده و نظر - بر این باورند که هر کس در آن مکان مقدس مخلصانه به خداوند متوسل شود و این امامزاده را شفیع قرار دهد، دعایش به اجابت می رسد و به مقصود خود نائل می گردد... متبرک باد آرامگاهت ای اباجعفر و برکات خداوندی شب و روز بر تو سرازیر باد که زندگی و مرگت برای مسلمانان چه بسیار پربار و مفید بوده است.

شبهه بداء

برخی روایات تصریح می کنند که امام هادی - علیه السلام - مرگ ابوجعفر را به امام حسن عسکری - علیه السلام - تسلیت گفت. در این روایات عباراتی به کار رفته که «شبهه بداء» را برای عده ای پیش آورده است.[۳]

پانویس

  1. المجدي فی النسب (نسخه خطی).
  2. المجدي فی النسب (نسخه خطی).
  3. رجوع شود: زندگانی امام حسن عسکري علیه السلام، باقرشریف قرشی؛ 1 ص 20.

منبع

زندگانی امام حسن عسکری علیه السلام/ باقرشریف قرشی؛ مترجم حسن اسلامی، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی