آیه 18 سوره انعام

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از آیه 18 انعام)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ ۚ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ

مشاهده آیه در سوره


<<17 آیه 18 سوره انعام 19>>
سوره : سوره انعام (6)
جزء : 7
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

بگو: خداست که کمال اقتدار و توانایی را بر بندگان دارد و اوست که درستکار و آگاه است.

اوست که بر بندگانش چیره و غالب است، و او حکیم و آگاه است.

و اوست كه بر بندگان خويش چيره است، و اوست حكيم آگاه.

و اوست قاهرى بالاتر از همه بندگان خويش و دانا و آگاه است.

اوست که بر بندگان خود، قاهر و مسلّط است؛ و اوست حکیم آگاه!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And He is the All-dominant over His servants, and He is the All-wise, the All-aware.

And He is the Supreme, above His servants; and He is the Wise, the Aware.

He is the Omnipotent over His slaves, and He is the Wise, the Knower.

"He is the irresistible, (watching) from above over His worshippers; and He is the Wise, acquainted with all things."

معانی کلمات آیه

القاهر: قهر: غلبه و ذليل كردن. «قهره قهرا: غلبه» قاهر: غالب.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ «18»

اوست كه بر بندگان خود قاهر و مسلط است و اوست حكيم آگاه.

نکته ها

كلمه‌ى «قهر»، به آن نوع غلبه‌اى گفته مى‌شود كه مقهور، ذليلِ قاهر باشد.

در آيه‌ى 14، ولايت و رزّاقيّت خدا مطرح بود: وَلِيًّا ... وَ هُوَ يُطْعِمُ‌ در آيه‌ى 15، قهر و قيامت الهى: إِنِّي أَخافُ‌ ... عَذابَ‌ در آيه‌ى 16، نجات و رحمت خدايى: ... فَقَدْ رَحِمَهُ‌ در آيه‌ى 17، حلّ مشكلات و رسيدن به خيرات: «فَلا كاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ» و در اين آيه، قدرت مطلقه‌ى خدا مطرح است: «وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ»

پیام ها

1- از ديگران هراسى نداشته باشيم كه قدرت خدا فوق همه‌ى قدرت‌هاست. «وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ»

2- قدرت و قهاريّت خدا، همراه با حكمت و علم اوست. «الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ»

3- نفع و ضرر رساندن خداوند، بر اساس حكمت و آگاهى اوست. يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ ... يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ ... وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ «18»

وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ‌: و ذات قهار اوست قهر كننده، و غلبه نماينده فوق بندگان خود، يعنى او سبحانه استعلا و غالبيت دارد به قدرت و قهر بر همه مخلوقات‌ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ: و اوست فاعل آنچه بر وفق مصلحت و مقتضاى حكمت باشد، دانا و آگاه به حقايق احوال بندگان و مصالح امور ايشان از خير و شر و نفع و ضرر و مرض و صحت و ضيق و وسعت، پس قهاريت و غلبيت و استيلاى او به تعدى و ظلم نباشد، بلكه محض عدل و عدل محض است؛ با وجود فرط قهاريت، اراده امرى نفرمايد مگر آنكه موافق حكمت و مقتضاى مصلحت عباد باشد.

حضرت امير المؤمنين عليه السّلام فرمايد: بتحقيق خداوند متعال داناست به پنهانيها، و آگاه است از ضميرها. ذات سبحانى راست احاطه از حيث علم و قدرت به همه چيز از كليات و جزئيات، و او راست غلبه و تسلط به هر چيز از كائنات، و قدرت بر هر شى‌ء از مكوّنات، و چون ذات واجب الوجود بر سرائر و ضمائر شما آگاه و علم او احاطه دارد به همه احوال شما، پس بايد عمل كند عامل از شما در ايام مهلت خود، يعنى عمر، پيش از سرعت لحوق اجل او. و در زمان فراغت و حضور قبل از زمان مشغولى به اهوال قبور و نشور، و در زمان تنفس او قبل از آنكه گرفته شود راه نفس او. «1»

«1» نهج البلاغه، خطبه 86.

تفسير اثنا عشرى، ج‌3، ص: 238


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


وَ هُوَ الْقاهِرُ فَوْقَ عِبادِهِ وَ هُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ «18»

ترجمه‌

و او است غالب فوق بندگانش و او است درست كردار آگاه.

تفسير

تصوير غلبه بقدرت غير متناهيه است كه در آيه سابقه بآن اشاره شد بعلاوه بيان حكمت كامله خداوند در تدبير امور بندگان و احاطه علميه الهيه بجزئيات احوال عباد و سرائر آنها شده است تا مبرهن شود كه سزاوار است بنده در تمام امور اعتماد و اتّكال بحق نمايد و تفويض امور خويش را باو كند تا از همّ و غم فارغ و از خلق بى‌نياز شود و امور او بر وفق حكمت و صلاح منظم گردد و بخير دنيا و آخرت برسد ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


وَ هُوَ القاهِرُ فَوق‌َ عِبادِه‌ِ وَ هُوَ الحَكِيم‌ُ الخَبِيرُ «18»

و خداوند قاهر ‌است‌ ‌بر‌ سر تمام‌ بنده‌گان‌ ‌خود‌ و ‌او‌ ‌است‌ عالم‌ بجميع‌ حكم‌ و مصالح‌ و دانا ‌است‌ بجميع‌ جزئيات‌ و خصوصيات‌.

وَ هُوَ القاهِرُ قاهريت‌ ‌از‌ صفات‌ ذاتيه‌ ‌است‌ و صفات‌ كماليه‌ عين‌ ذات‌ حق‌ ‌است‌، و توهّم‌ اينكه‌ ‌از‌ صفات‌ فعليه‌ ‌است‌ چون‌ مقهوري‌ بايد ‌باشد‌ ‌تا‌ خداوند ‌بر‌ ‌او‌ قاهر ‌باشد‌ مثل‌ خالقية و رازقيت‌ فاسد ‌است‌.

توضيح‌ كلام‌ اينكه‌ صفات‌ ذاتيه‌ دو قسم‌ ‌است‌: صفات‌ صرفه‌ مثل‌ حي‌ّ، ازليت‌، ابديت‌، سرمديت‌. و صفات‌ ذات‌ اضافه‌ مثل‌ قادريت‌، عالميت‌. قادر اذ ‌لا‌ مقدور و عالم‌ اذ ‌لا‌ معلوم‌ ‌پس‌ قاهر اذ ‌لا‌ مقهور. و معناي‌ قاهريت‌ ‌يعني‌ تمام‌ اشياء مقهور تحت‌ قدرت‌ ‌او‌ ‌است‌ و ‌با‌ قادر قريب‌ المعني‌ ‌است‌.

فَوق‌َ عِبادِه‌ِ فوقيت‌ بمعني‌ علو و ارتفاع‌ و احاطه‌ ‌است‌ مثل‌ يَدُ اللّه‌ِ فَوق‌َ أَيدِيهِم‌ فتح‌ ‌آيه‌ 10.

وَ هُوَ الحَكِيم‌ُ ‌با‌ اينكه‌ قدرت‌ و غلبه‌ و قهر ‌او‌ ‌بر‌ جميع‌ بالذات‌ ‌باشد‌ و ‌هر‌ چه‌ بخواهد بكند ميتواند لكن‌ عالم‌ بجميع‌ حكم‌ و مصالح‌ ‌است‌ و ‌بر‌ خلاف‌ حكمت‌ و مصلحت‌ فعلي‌ ‌از‌ ‌او‌ صادر نخواهد شد زيرا ‌بر‌ خلاف‌ حكمت‌ ‌ يا ‌ قبيح‌ ‌است‌ ‌اگر‌ ذي‌ مفسده‌ ‌باشد‌ ‌ يا ‌ لغو ‌است‌ ‌اگر‌ بلا مصلحت‌ ‌باشد‌ و ‌هر‌ دو محال‌ ‌است‌ ‌از‌ ‌او‌ صادر شود و همين‌ ‌است‌ معني‌ عدل‌ ‌که‌ يكي‌ ‌از‌ اصول‌ مذهب‌ شيعه‌ ‌است‌ الخبير خبير عالم‌ بجزئيات‌ ‌است‌ ‌از‌ ظاهر و باطن‌، ‌از‌ سري‌ ‌تا‌ ثريّا، ‌از‌ مجردات‌ و ماديات‌، نباتات‌ جمادات‌، جن‌ّ، انس‌، ملك‌، حيوانات‌ برّي‌ و بحري‌ ‌با‌ خبر ‌است‌.

28

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 18)

در این آیه برای تکمیل بحث فوق می گوید: «اوست که بر تمام بندگان قاهر و مسلط است» (وَ هُوَ القاهِرُ فَوقَ عِبادِهِ).

اما برای این که این توهم پیش نیاید که خداوند مانند بعضی از صاحبان قدرت ممکن است کمترین سوء استفاده ای از قدرت نامحدود خود کند در پایان آیه می فرماید: «و با این حال او حکیم است و همه کارش روی حساب، و خبیر و آگاه است و کمترین اشتباه و خطا در اعمال قدرت ندارد» (وَ هُوَ الحَکیمُ الخَبِیرُ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع