قوام الدین معمار شیرازی
قرن: ۹ (وفات: ۸۴۴ ق)
معمار. وى رسمى‌ساز و طراح و رسام و معمار دوران شاهرخ تیمورى بود. از آثار ارزنده‌ى وى رسمى‌سازى و طراحى و آرایش تزیینات داخلى و خارجى بناها و مساجد جامع شهرهاى هرات و مشهد، از جمله مسجد گوهرشاد است. این بنا که به امر و هزینه گوهرشاد بیگم به پایان رسیده، از نظر معمارى سبک خاص خراسانى و تزیین و کاشى‌کارى و خطاطى در زمره‌ى دوازده بناى بسیار عالى تاریخى دنیا محسوب است.
تاریخ اتمام بنا ۸۲۱ قمری است و کتیبه زیباى بایسنقر به خط ثلث بر سردر مسجد از این تاریخ حکایت مى‌کند. مدرسه غیاثیه در خرگرد خراسان هم احتمالاً از ساختمانهاى اوست که در تاریخ ۸۴۸ قمری به دستیارى شاگرد خود، استاد غیاث‌الدین شیرازى به اتمام رسانده و گفته‌اند که معمار مسجد تایباد خراسان نیز وى بوده است.
در کتیبه موجود در بنای مدرسه غیاثیه خرگرد به طور دقیق ذکر گردیده که این بنا توسط استاد قوام الدین شروع شده اما به دلیل مرگ در انتها غیاث الدین آن را به اتمام رسانیده است. در کتیبه‌ای در ایوان جنوبی بنا آمده است: «بَنَت هذه المدرسه المبارکه الغیاثیه علی ید العبد المرحوم استاد قوام‌الدین شیرازی و تمت بعمل العبد استاد غیاث الدین شیرازی». در پایان این کتیبه تاریخ آن آمده است: ۸۴۶ قمری. استاد قوام الدین چند سال پیش از این تاریخ درگذشته بود. فصیح خوافی (۷۷۷ـ۸۴۵ ق) به گفته صاحب «حبیب السیر» او در علم نجوم نیز مهارت داشته است.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج1، ص154.
