نورالدین حمزه آذری طوسی
نورالدین حمزه آذری طوسی
قرن:9
(866 /864-784 ق)
عارف و شاعر، متخلص به آذرى. وى از پیشوایان تصوف كه نسبش به خاندان سربداران مى‌رسید.
آذرى در اسفراین در ماه آذر متولد شد و به همین جهت آذرى تخلص مى‌كرد. او تیمور و پسرش شاهرخ را مدح مى‌گفت. تا آنكه به درك محضر شیخ محیى‌الدین غزالى نایل گردید و سپس به صحبت شاه نعمت‌اللَّه ولى رسید و دوبار پیاده به حج رفت و یكسال مجاور بیت‌اللَّه الحرام شد، و چند بار به هند سفر كرد.
در 832 ق ملازم احمدشاه بهمنى در دكن شد و منصب ملك‌الشعرایى یافت و به خواست او سرودن «بهمن نامه» را آغاز كرد و چون به اسفراین بازگشت پیوسته سروده‌هاى خود را براى اتمام «بهمن نامه» به دكن مى‌فرستاد. سپس انزوا را برگزید و بر در خانه هیچ كس نرفت و تنها به مدح پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و بیان مناقب اهل بیت علیهم السلام پرداخت.
آذرى در اسفراین بقع و رباطها ساخت. مزار وى در اسفرین است. از آثار او: «جواهر الاسرار»، مشتمل بر چند علم؛ «طغراى همایونى»؛ «عجایب الدنیا»؛ مثنوى «سعى الصفا»، در مناسك حج؛ «دیوان» اشعار كه اكثراً قصایدى است در منقبت عترت پیامبر صلی الله علیه و آله.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج1، ص21.
