فلسطین

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۲:۰۹ توسط بهرامی (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای جدید حاوی '{{نیازمند ویرایش فنی}} کشور فلسطین ، کشوری عربی و اسلامی است. فلسطین سرزمین کم وس...' ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

کشور فلسطین ، کشوری عربی و اسلامی است. فلسطین سرزمین کم وسعتی است که در ناحیه خاور میانه و در شرق مدیترانه قرار دارد . این سرزمین همچون پلی سه قاره آسیا ، افریقا و اروپا را به هم متصل می کند و قلب جهان عرب و حلقه اتصال شرق و غرب می باشد و الهام بخش سه دین بزرگ دنیا است . چنین موقع مهم و خصوصیات ویژه ، این کشور را به صورت یکی از مناطق استراتژیک جهان درآورده است اما اشغال آن توسط صهیونیست ها و با حمایت ابرقدرتها و نیز آواره شدن چندین میلیون فلسطینی موجب آن گشته تا قلب های مسلمین جهان محزون و متاثر گردد .

تاریخچه سرزمین فلسطین

3500 سال قبل از میلاد اقوام سامی از قلب عربستان به سوی مصر ، عراق ، سوریه ، لبنان ، و فلسطین کوچ نمودند که 25 قرن ق . م ، یکی از این اقوام که به کنعانیان معروف بودند فلسطین را به عنوان محل سکونت خود برگزیدند . 20 قرن ق . م اولین دولت تحت عنوان کنعانیه در کشور مزبور تاسیس شد .

در سال 1225 ق م ، قوم بنی اسرائیل به رهبری حضرت موسی (ع) در فلسطین سکونت یافتند . حدود هزار سال ق . م ، اقوامی بنام « فلسطین » که از جزایر دریای اژه آمده بودند به این ناحیه راه یافته و جای کنعانیان را گرفتند بنی اسرائیل به سرکردگی داوود نبی و بعد از او به رهبری سلیمان پیامبر در حدود ده قرن ق.م دولت عبرانی را در این کشور بوجود آورده که رقیب دولت اقوام فیلسطین بود . فلسطین در سال 772ق م به تصرف آشور و به سال 539 ق م توسط کوروش اشغال شد . در اواسط نیمه دوم قرن چهارم ق . م اسکندر آن را تصاحب نمود . در سال 395 میلادی فلسطین به عنوان مستعمره روم غربی اداره می شد و از اواسط قرن هفتم تا شانزدهم فرمانروایان عرب بر آن استیلا داشتند . در سال 1517م جزئی از خاک امپراطوری عثمانی بود که به مدت 4 قرن آن را در اختیار خود داشتند و تا سال 1917م بر آن حکومت می کردند .[۱] در سال 1897م اولین کنگره صهیونیزم در شهر بال سوئیس به سرپرستی هرتزل برگزار شد و هدف خود ار این گونه مشخص نمود : « هدف صهیونیسم عبارت است از ایجاد یک وطن قومی برای ملت یهود در سرزمین فلسطین » .

در نوامبر 1917م ، بریتانیا اعلامیه مشهور بالفور را مبنی بر تاسیس وطن قومی برای لت یهود در فلسطین صادر کرد . جنگ جهانی اول پایان نیافته بود که یهودیان وعده تشکیل کشور یهود را از بریتانیا دریافت نمودند و انگلیس با مشارکت شریف حسین حکمران قت حجاز ، دولت عثمانی را از فلسطین بیرون راند و مهاجرت یهودیان به این سرزمین آغاز شد و دولت انگلستان به قیمومیت خود در این کشور پایان داد . [۲]اعراب در خلال قیامها و انقلابهائی ، مخالفت خود را با وعده بالفور اعلام نمودند که این حرکات زمینه ساز انقلاب بزرگ سال 1936م و 1939م بود که برجسته ترین رهبرش شیخ عزالدین قسام است . و بالاخره سازمان ملل متحد قطعنامه شماره 181 را مبنی بر تقسیم فلسطین به دو کشور یهودی و عربی در تاریخ نوامبر 1947م صادر نمود و در سال 1948م سازمان جهانی صهیونیزم برپائی اسرائیل را اعلام داشت . در سال 1948م سکنه یهودی فلسطین اشغالی به 33% کل جمعیت فلسطین رسید که 67/5% اراضی فلسطین را اشغال نموده بودند . گرچه ارتش دول عربی وارد جنگ با متجاوزین اسرائیلی شد ولی پس از رسوائی ها و خیانت ها به آتش بس ها و موافقت هایی تن داده و عقب نشینی نمود و رژیم غاصب به سال 1856م به کانال سوئز حمله کرد . در 28 مه 1964م کنگره عمومی فلسطین در شهر قدس با اعلام تاسیس : سازمان آزادی بخش فلسطین ( ساف ) پیمان ملی فلسطین را تصویب کرد و سپتامبر همین سال ارتش آزادی بخش فلسطین برای مبارزه با غاصبین بوجود آمد . در ژوئن 1967م ، اسرائیل به سه کشور مصر ، سوریه و اردن حمله نمود و کرانه غربی رود اردن ، نوار غزه ، صحرای سینا و بلندی های جولان را متصرف شد . این حرکت موجب آواره شدن تعداد زیادی از مردمان فلسطین به سو کشورهای عربی و خاورمیانه گردید . و بدین گونه متجاوزین که بعد از سال 1948م 78% سرزمین مزبور را تصرف کرده بودند با ضمیمه کردن نواحی متصرف شده ، علاوه بر سرزمین فلسطین به نقاط حساس دول مجاور هم دست یافتند . [۳] آمریکا برای آنکه عربها را به طور کامل در مسیر بیرهه و خیانت باری قرار دهد طرح راجرز را برای متوقف ساختن جنگ علیه اسرائیل ، ارائه نمود که مقدمه ای شد برای تصفیه مقاومت فلسطین توسط رژیم های دست نشانده کشورهای عربی ، که نمونه بارز آن کشتار معروف سپتامبر سیاه در سال 1970 م توسط شاه حسین پادشاه اردن بود که گروهی از مبارزین فلسطینی را به شهادت رسانید. کشتار تل زعتر در سال 1976 م در تعقیب سیاست امریکائی ها به اجرا در آمد . از این پس پایگاه مقاومت مبارزین فلسطینی به لبنان انتقال یافت . در لبنان نیز فالانژهای لبنان نبردهایی را بر علیه رزمندگان فلسطینی ترتیب دادند که این حرکت جنگ داخلی لبنان را بر افروخت . در سال 1987م قوای اسرائیل جنوب لبنان را مورد حملات شدید خود قرار دادند که پس از 3 ماه با استقرار نیروهای سازمان ملل و گرفتن یک نوار ده کیلومتری در مرز لبنان ، عقب نشینی کردند . در همین سال مصر با امضای پیمان کمپ دیوید و به رسمیت شناختن اسرائیل به فلسطینی ها خیانت نمود و به جز سودان تمامی کشورهای عربی با او قطع رابطه نموددند . در دوازدهمین اجلاس اتحادیه عرب که به سال 1981 م در فاس مراکش تشکیل شد ، طرح فهد برای حل و فصل مسئله فلسطین ، موضوع اصلی اجلاس بود . این طرح که شامل 7 بند بود ، بر به رسمیت شناختن اسرائیل تاکید ورزیده بود . لیبی و ایران بر مصوبات این طرح به شدت اعتراض نمودند و جبهه پایداری اعراب آن را مردود اعلام نمود . اخیرا نیز سیاستمداران خائن ، محافظه کار و سازشکار عرب در صدد آنند تا تحت پوشش صلح خاورمیانه ، بدون در نظر گرفتن حقوق واقعی ملت مظلوم فلسطین و در جهت تامین منافع صهیونیسم و استکبار به سازش با دولت غاصب اسرائیل تن دهند . اما جنبش فلسطین به صورت خود جوش و تحت عنوان انتفاضه می کوشد تا از طریق مبارزات گسترده و پی گیر به حقوق واقعی خود دست یابد و گرچه در ای راه شهدای زیادی تقدیم نموده و مصائب زیادی را تحمل کرده اند ولی در مقابل غاصبین سرزمینشان از پای نخواهند نشست و تسلیم طرحهای امریکائی ، و رژیم های وابسته عربی نخواهند گشت .

یکی از اسف بارترین آثار شوم غصب فلسطین ، حادثه ناگوار آوراگی بیش از سه میلیون نفر از مسلمانان مظلومی است که هستی خود را از دست داده و در نواحی مختلف خاورمیانه و حتی سراسر جهان پراکنده اند . پناهندگانی که در سوریه ، مصر ، اردن و لبنان سکونت دارند در شرایط دشواری زندگی می کنند و نیز به عنوان مثال در جریان یورش اسرائیل به اردوگاههای صبرا و شتیلا 4000 نفر که اغلب زن و کودک بودند به شهادت رسیدند گاهی هدایایی زیبا و فریبنده به کودکان فلسطینی هم توسط اسرائیل داده می شود اما این هدایا چیزی جز بمب های رنگارنگ خوشه ای نیستند و به محض آنکه کودکان بر این گوی ها دست می گذارند ، در آغوش آنها منفجر شده و امیدشان را به یاس مبدل می سازد و چه بسا کودکانی با این هدایا ! دست و پای خود را از دسا داده و یا قطعه قطعه می شوند . [۴] آن دو میلیون نفری هم که در سرزمین های اشغال شده به سر می برند که بگین آنان را « سرخ پوستان ما » نامیده بود وضع رقت باری داشته و از هیچ گونه حقوق اجتماعی و سیاسی برخوردار نیستند و هر لحظه مورد تهاجم ، شکنجه و ایذا قرار می گیرند ، خانه و اراضی ایشان نیز مصادره و گاهی محصولاتشان را با مواد شیمیائی نابود می کنند . فاجعه کشتار خونین دیر یاسین در آوریل 1948 که بگین جزئیات آن را در کتاب خود توضیح داده و بدان اعتراف نموده ، از جمله حوادث ناگواری است که برای ملت محروم فلسطین رخداده است . [۵]

وضعیت جغرافیایی فلسطسن

فلسطین به لحاظ جغرافیائی در حال حاضر شامل دو منطقه است : منطقه شمالی که بخش بالای آن را ادامه تپه های جنوب لبنان می پوشاند که زمینهای بلندی بنام « جلیلی » (13)را بوجود می آورد . قسمت جنوبی که شامل جلگه مرتفع بیابانی است و به بیابان نقب(14)موسوم است که نیمی از سرزمین فلسطین را دربر می گیرد . آب و هوای فلسطین در تابستانها گرم و در زمستانها معتدل و بارانی است به غیر از چند رود کوچکی که به دریای مدیترانه می ریزد رود مهمی در این سرزمین جریان ندارد . اکثریت جمعیت 5/6 میلیونی فلسطینی را مسلمانان تشکیل می دهند که اغلب از نژاد سامی بوده و به عربی صحبت می کنند . مرکز فلسطین ، بیت المقدس است که از نظر اسلام ، مسیحیت و یهود مکانی مقدس می باشد این شهر که به قدس و اورشلیم هم مشهور است در 55 کیلومتری غرب رود اردن و 80 کیلومتری شرق مدیترانه بر روی ارتفاعات متوسط قرار گرفته از قدیمی ترین شهرهای مذهبی جهان به شمار می رود . بیت المقدس شامل دو بخش قدیم و جدید می باشد ، قسمت قدیمی تماما داخل قلعه و حصار محکمی است که آخرین بار در زمان عثمانیان بازسازی شد . در جنوب شرقی بخش قدیم محوطه مستطیلی است که مسجد اقصی ، مسجد صخره قبة الصخره در آن قرار گرفته و مجموعا حرم شریف نام دارد و مساحت آن به 15% مساحت بیت المقدس قدیم بالغ می گردد . دروازه شرقی این حرم که دروازه طلایی نام دارد ( در دیوار شرقی قرار گرفته ) حرم را با کو زیتون یا کوه طور ربط می دهد . دروازه جنوبی رو به شهرهای بیت اللحم و الخلیل است ، مسجد الاقصی چون در دامنه کوه ساخته شده شامل دو طبقه ای است که شیب آن در طبقه اول تمام شده و طبقه دوم صاف است . سقف طبقه زیرین بر روی 88 ستون مربعی سنگی در 15 ردیف قرار دارد ، طول مسجد 18/5 متر و عرض آن 5/54 متر است . (15)پیامبر اسلام - ص - پس از آنکه به قدرت خداوند از مسجد الحرام به مسجد الاقصی سیر داده شدند از این مسجد سفر آسمانی ( معراج ) خود را آغاز نمودند . در بخش غربی حرم دیوار ندبه واقع شده که مکان مقدس یهودیان است و در پای آن زانو زده و به تفکر فرو می روند . [۶]سطح سر ستونها و حاشیه محراب آیاتی از قرآن کریم با بهترین خط نسخ عربی و کوفی که گاهی از طلای ناب و برجسته هستند دیده می شود . [۷]

اقتصاد و فرهنگ فلسطین

از وضع اقتصادی مردم فلسطین که حدود 60% آنان در خارج از وطن خود زندگی می کنند به دلیل پراکندگی در سایر کشورها ، آمارهای دقیقی در دست نمی باشد با این حال بر خلاف مصائب زیاد و آواردگی و بی خانمانی بین کودکان و نوجوانان فلسطینی عشق وافری به فراگیری دانش های مورد نیاز جامعه وجود دارد به لحاظ فرهنگی در سایه تلاش و کوشش خود در زمینه های کوناگون علمی ، تخصص های عالی داشته و به مدارج عالی علمی و شغلی دست یافته اند و متخصصان آنان در بخش صنایع کشورهای عربی به ویژه پالایشگاهها و مراکز پتروشیمی مشغول بکارند و برخی در سطح معاونت وزارت در کشورهای خاورمیانه ارتقاء یافته اند . 8 - 12- 13-Galilee 14 - Negeb 15 - تاریخ آلبر ماله .

پانویس

  1. گیتا شناسی کشورها ص 223 .
  2. مسئله فلسطین - راشد الغنوشی ترجمه سید هادی خسروشاهی - تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی - 1370 .
  3. اسرائیل و فلسطین ، علی اکبر هاشمی رفسنجانی و نیز مسئله فلسطین تالیف حسین الهی .
  4. آسمان گریست - تونی کلیفتون - ترجمه کاظم چایچیان تهران امیر کبیر 1364 ص 60 و 61 .
  5. اقلیت های مسلمان در جهان ( مجموعه مقالات ) ترجمه ایرج کرمانی ص 250 .
  6. اورشلیم پایتخت سه مذهب ، مقالات لوموند ترجمه سید خلیل خلیلیان ص 65 تا 67 .
  7. بیت المقدس، ترجمه و تالیف مرتضی اسعدی

منابع

سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره.