عبدالملک بن مروان: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) جز (مهدی موسوی صفحهٔ هلاکت عبدالملک بن مروان اموی را به عبدالملک بن مروان منتقل کرد) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{تقویم|روز= 15 شوال|سال= سال 86 هجری قمری}} | {{تقویم|روز= 15 شوال|سال= سال 86 هجری قمری}} | ||
| − | + | '''«عبدالملك بن مروان»'''، پنجمين خليفه [[بنی امیه|اموي]] و دومين حاكم تيره [[آل مروان|مرواني]] است كه در ماه مبارك [[رمضان]] سال 65 قمري پس از هلاكت پدرش [[مروان بن حکم|مروان بن حكم]]، در [[شام]] به [[خلافت]] رسيد و به مدت 21 سال حكومت كرد.<ref> ر.ك: تاريخ الطبري، ج 5، ص 534؛ تاريخ ابن خلدون (ترجمه عبدالمحمد آيتي)، ص 39.</ref> | |
| − | وي پيش از خلافت پيوسته ملازم [[مسجد]] بود و [[قرآن]] | + | == خلافت عبدالملك == |
| + | وي پيش از خلافت پيوسته ملازم [[مسجد]] بود و [[قرآن مجيد]] را بسيار [[تلاوت قرآن|تلاوت]] مي‌كرد و بدين جهت وي را "حمامة المسجد" مي‌گفتند. اما هنگامي كه به خلافت رسيد، قرآن را بر هم نهاد و گفت: «سلام عليك، هذا فراق بيني و بينك: خداحافظ این آغاز جدایی بین من و توست»!<ref> وقايع الايام (شیخ عباس قمی)، ص 73.</ref> | ||
| − | عبدالملك بن مروان در آغاز خلافت خويش با دو قيامي كه منجر به پيروزي شده و موفق به تشكيل حكومت شده بودند، مواجه بود. نخست [[ | + | عبدالملك بن مروان در آغاز خلافت خويش با دو قيامي كه منجر به پيروزي شده و موفق به تشكيل حكومت شده بودند، مواجه بود. نخست [[عبدالله بن زبیر|عبدالله بن زبير]] بود كه در [[مكه]] معظمه قيام كرد و به پيروزي رسيده بود و علاوه بر [[حجاز]] و [[يمن]]، بسياري از مناطق [[عراق]] و [[شام]] را نيز در اختيار گرفته بود. ديگري [[مختار ثقفی|مختار ثقفي]] بود كه با ياري و همراهي [[شیعه|شيعيان]] در [[كوفه]] قيام كرد و علاوه بر اين شهر، بسياري از بخش‌هاي مياني و شمالي عراق را در استيلاي خود گرفته بود. ولي حكومت مختار ثقفي، چندان دوام نيافت و بدست [[مصعب بن زبیر|مصعب بن زبير]] برادر عبدالله بن زبير از ميان رفت و تمام سرزمين عراق نيز به حكومت آل زبير پيوست. |
| − | از آن زمان پيوسته ميان زبيريان و [[بنی امیه|امويان]] درگيري و جنگ بود و اين وضعيت به مدت نه سال ادامه داشت و سرانجام، [[حجاج|حجاج بن يوسف]] | + | از آن زمان پيوسته ميان زبيريان و [[بنی امیه|امويان]] درگيري و جنگ بود و اين وضعيت به مدت نه سال ادامه داشت و سرانجام، [[حجاج بن یوسف|حجاج بن يوسف ثقفي]] از سوي عبدالملك بن مروان مكه معظمه را سنگباران و آتش‌باران كرد و با تخريب [[خانه خدا]] و كشتار عظيم مردم، عبدالله بن زبير را در سال 73 قمري كشت و به حكومت چندين ساله وي پايان داد و از اين زمان سراسر مناطق اسلامي در تحت سيطره عبدالملك مروان قرار گرفت. |
| − | + | روايت شده وي هنگامي كه به خلافت رسيد، [[وقف|موقوفات]] و صدقات [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله و [[امام علی]] علیه‌السلام را به [[امام زين العابدين]] علیه‌السلام برگردانيد و آن حضرت را متولي آن‌ها نمود.<ref> الارشاد (شیخ مفید)، ص 502.</ref> | |
| − | + | == وفات == | |
| + | عبدالملك بن مروان به مدت 21 سال حكومت كرد و سرانجام در پانزدهم [[شوال]] سال 86 قمري در [[دمشق]]، مقر خلافت امويان به هلاكت رسيد.<ref> تاريخ الطبري، ج 5، ص 210.</ref> درباره تاريخ وفات عبدالملك، برخي چهارم<ref> وقايع الايام، ص 73.</ref> و برخي نيز دهم شوال سال 86 قمري<ref> المحبر (محمد بن حبيب بغدادي)، ص 25.</ref> را ذكر كرده‌اند، ولي اكثر مورخان، همان روز پانزدهم شوال را اختيار كرده‌اند.<ref> تاريخ اليعقوبي، ج 2، ص 283.</ref> | ||
| + | |||
| + | پس از عبدالملك، چهار تن از فرزندان بلاواسطه او و چندين نفر از فرزند زادگانش به خلافت رسيدند. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۷: | سطر ۲۱: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | * مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام. | |
| − | |||
| − | |||
[[رده:وقایع ماه شوال]] | [[رده:وقایع ماه شوال]] | ||
[[رده:سال ۸۶ هجری قمری]] | [[رده:سال ۸۶ هجری قمری]] | ||
نسخهٔ ۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۵
|
تقویم هجری قمری |
| روز واقعه:15 شوال |
| سال 86 هجری قمری |
«عبدالملك بن مروان»، پنجمين خليفه اموي و دومين حاكم تيره مرواني است كه در ماه مبارك رمضان سال 65 قمري پس از هلاكت پدرش مروان بن حكم، در شام به خلافت رسيد و به مدت 21 سال حكومت كرد.[۱]
محتویات
خلافت عبدالملك
وي پيش از خلافت پيوسته ملازم مسجد بود و قرآن مجيد را بسيار تلاوت مي‌كرد و بدين جهت وي را "حمامة المسجد" مي‌گفتند. اما هنگامي كه به خلافت رسيد، قرآن را بر هم نهاد و گفت: «سلام عليك، هذا فراق بيني و بينك: خداحافظ این آغاز جدایی بین من و توست»![۲]
عبدالملك بن مروان در آغاز خلافت خويش با دو قيامي كه منجر به پيروزي شده و موفق به تشكيل حكومت شده بودند، مواجه بود. نخست عبدالله بن زبير بود كه در مكه معظمه قيام كرد و به پيروزي رسيده بود و علاوه بر حجاز و يمن، بسياري از مناطق عراق و شام را نيز در اختيار گرفته بود. ديگري مختار ثقفي بود كه با ياري و همراهي شيعيان در كوفه قيام كرد و علاوه بر اين شهر، بسياري از بخش‌هاي مياني و شمالي عراق را در استيلاي خود گرفته بود. ولي حكومت مختار ثقفي، چندان دوام نيافت و بدست مصعب بن زبير برادر عبدالله بن زبير از ميان رفت و تمام سرزمين عراق نيز به حكومت آل زبير پيوست.
از آن زمان پيوسته ميان زبيريان و امويان درگيري و جنگ بود و اين وضعيت به مدت نه سال ادامه داشت و سرانجام، حجاج بن يوسف ثقفي از سوي عبدالملك بن مروان مكه معظمه را سنگباران و آتش‌باران كرد و با تخريب خانه خدا و كشتار عظيم مردم، عبدالله بن زبير را در سال 73 قمري كشت و به حكومت چندين ساله وي پايان داد و از اين زمان سراسر مناطق اسلامي در تحت سيطره عبدالملك مروان قرار گرفت.
روايت شده وي هنگامي كه به خلافت رسيد، موقوفات و صدقات رسول خدا صلی الله علیه و آله و امام علی علیه‌السلام را به امام زين العابدين علیه‌السلام برگردانيد و آن حضرت را متولي آن‌ها نمود.[۳]
وفات
عبدالملك بن مروان به مدت 21 سال حكومت كرد و سرانجام در پانزدهم شوال سال 86 قمري در دمشق، مقر خلافت امويان به هلاكت رسيد.[۴] درباره تاريخ وفات عبدالملك، برخي چهارم[۵] و برخي نيز دهم شوال سال 86 قمري[۶] را ذكر كرده‌اند، ولي اكثر مورخان، همان روز پانزدهم شوال را اختيار كرده‌اند.[۷]
پس از عبدالملك، چهار تن از فرزندان بلاواسطه او و چندين نفر از فرزند زادگانش به خلافت رسيدند.
پانویس
منابع
- مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
