شیخ محمود شبستری

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۱۲ توسط Aghajani (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «'''شيخ سعدالدين محمود بن امين‌الدّين عبدالكريم بن يحيى شبسترى تبريزى''' از عر...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

شيخ سعدالدين محمود بن امين‌الدّين عبدالكريم بن يحيى شبسترى تبريزى از عرفا و شعراى نامى قرن هشتم هجرى قمرى است. او در سال 687ق در ايام سلطنت كيخاتون در قصبه‌ى شبستر واقع در هشت فرسخى تبريز متولّد شد و در عهد سلطان خدابنده و ابوسعيد بهادرخان در شهر تبريز مرجع علماء و فضلا بود. شبسترى پس از كسب دانش در تبريز به سفرهاى درازى كه در مصر، شام، حجاز داشته به خدمت مشايخ بزرگ رسيده و از آنان كسب فيض كرده است. او در تصوّف مريد و شاگرد شيخ بهاءالدين يعقوب تبريزى است. وى چندى در کرمان رحل اقامت افكند و در آن جا تأهّل اختيار نمود و اولاد و احفادى از او به وجود آمده است كه جمعى از ايشان اهل قلم و كمال بوده و به خواجگان شهرت يافته‌اند. شبسترى پسرى به نام عبدالله داشته كه جوانى فاضل و كامل و ماهر در علوم مختلف به خصوص رياضى بوده است.

وى از جانب سمرقند به دربار روم رفته و سلطان سليم او را بسيار تعظيم كرده است. شيخ عبدالله مثنوى بنام شمع و پروانه به نام سلطان سليم سروده و نيز رساله‌اى به زبان فارسى در قواعد معمّا به نام سلطان مذكور نوشته است. شبسترى سرانجام به تبريز بازگشته و در سال 720ق در 33 سالگى وفات نموده و در شبستر وسط باغچه‌ى گلشن در جوار مزار استادش بهاءالدين يعقوب تبريزى مدفون شده است.

آثار شبسترى

از شيخ محمود شبسترى چند اثر به نظم و نثر باقى مانده كه مهمّترين آن‌ها گلشن‌راز است. اثر منظوم ديگر شيخ «سعادت نامه» است در سه هزار بيت كه در هشت باب و هر باب مشتمل بر فصول و حكايات و تمثيلاتست. از جمله‌ى آثار منثور او يكى رساله «حق اليقين فى معرفة ربّ العالمين» و ديگرى «مرآت المحققين» است.