شورش اهالی بغداد بر ضد حکومت عباسیان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 1 صفر|سال= سال 249 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 1 صفر|سال= سال ۲۴۹ هجری قمری}}  
پس از درگذشت منتصر باللّه (يازدهمين خليفه عباسى)، مستعين  باللّه به خلافت رسيد. وليكن عده اى از نظاميان حكومتى، خلافت وى را به رسميت نشناخته و خواهان خلافت معتز فرزند متوكل  عباسى شدند.
 
  
در [[بغداد]] ميان هواداران مستعين و هواداران معتز، چندين روز درگيرى و نبرد شديد برقرار بود. تعدادى از طرفين كشته و زخمى گرديدند و اماكن فراوانى دست خوش غارت و تخريب گرديد و بر اين شهر كه [[دارالخلافه]] مسلمانان بود، هرج و مرج و بى نظمى حاكم گرديد. ولى سرانجام، هواداران مستعين پيروز شده و حكومت را بدست گرفتند.
+
پس از درگذشت [[منتصر|منتصر باللّه]] (یازدهمین خلیفه عباسى)، [[مستعین|مستعین باللّه]] به [[خلافت]] رسید. ولیکن عده اى از نظامیان حکومتى، خلافت وى را به رسمیت نشناخته و خواهان خلافت [[معتز]] فرزند [[متوکل|متوکل عباسى]] شدند. در [[بغداد]] میان هواداران مستعین و هواداران معتز، چندین روز درگیرى و نبرد شدید برقرار بود. تعدادى از طرفین کشته و زخمى گردیدند و اماکن فراوانى دست‌خوش غارت و تخریب گردید و بر این شهر که دارالخلافه مسلمانان بود، هرج و مرج و بى نظمى حاکم گردید. ولى سرانجام، هواداران مستعین پیروز شده و حکومت را بدست گرفتند.
  
روميان كه از اختلاف و پراكندگى مسلمانان، به ويژه درگيرى‌ هاى دارالخلافه بغداد باخبر شده بودند، به مرزهاى مسلمانان هجوم آوردند. در نزديكى شهر "ملطيه" ميان سپاهيان روم و مدافعان مسلمان، نبرد شديدى درگرفت و از طرفين تعداد زيادى كشته، زخمى و اسير گرديدند.
+
رومیان که از اختلاف و پراکندگى مسلمانان، به ویژه درگیرى‌ هاى دارالخلافه بغداد باخبر شده بودند، به مرزهاى مسلمانان هجوم آوردند. در نزدیکى شهر "[[ملطیه]]" میان سپاهیان روم و مدافعان مسلمان، نبرد شدیدى درگرفت و از طرفین تعداد زیادى کشته، زخمى و اسیر گردیدند. در این جنگ بى‌ امان، عمر بن عبیدالله بن اقطع، فرمانده کل مسلمانان و على بن یحیى ارمنى، از فرماندهان سپاه و حدود دو هزار نفر از سربازان مسلمان کشته شدند.  
  
در اين جنگ بى‌ امان، عمر بن  عبيدالله  بن  اقطع، فرمانده كل مسلمانان و على  بن  يحيى  ارمنى، از فرماندهان سپاه و حدود دو هزار نفر از سربازان مسلمان كشته شدند. مردم بغداد كه از اختلافات داخلى [[عباسیان]] و كشته شدن مسلمانان در نبرد با روميان، ناراحت و نگران بودند در اول [[صفر]] سال 249 قمرى به طور خودجوش صداى اعتراض خويش را نسبت به ضعف و سستى دست‌اندركاران حكومتى بلند نمودند.
+
مردم بغداد که از اختلافات داخلى [[عباسیان]] و کشته شدن مسلمانان در نبرد با رومیان، ناراحت و نگران بودند، در اول ماه [[صفر]] سال ۲۴۹ قمرى به طور خودجوش صداى اعتراض خویش را نسبت به ضعف و سستى دست‌اندرکاران حکومتى بلند نمودند. اعتراضات آنان، پیوسته فراگیرتر مى‌ شد و جمعیت فراوانى را به خود جذب مى‌ کرد. مردم خشمگین بغداد، زندان حکومتى را مورد هجوم قرار داده و آن را از دست مأموران بیرون آوردند و زندانیان را آزاد کردند. آنان به خاطر اعتراض به دست‌ اندرکاران حکومت، یکى از پل‌‌ هاى بغداد را بریده و دیگرى را به آتش کشیدند و انبارهاى دولتى و سرمایه‌ داران را مصادره کرده و براى تقویت سربازان مبارز، به سوى جبهه هاى جنگ ارسال کردند.  
  
اعتراضات آنان، پيوسته فراگيرتر مى‌ شد و جمعيت فراوانى را به خود جذب مى‌ كرد. مردم خشمگين بغداد، زندان حكومتى را مورد هجوم قرار داده و آن را از دست مأموران بيرون آوردند و زندانيان را آزاد كردند.
+
دیگر شهرنشینان بلاد اسلامى نیز از رفتار و کردار حاکمان و متصدیان امور ناراحت و متنفر بودند. در [[سامرا]]، شورشیان این شهر به تقلید از شورشیان بغداد به زندان ها هجوم آورده و زندانیان را آزاد کردند. اهالى اهواز، فارس و جبال (مناطق کوهستانى سلسله جبال زاگرس و بخش‌های میانی [[ایران|ایران]]) جوانان خود را تجهیز کرده و براى پشتیبانى از مدافعان مسلمان به سوى سرحدات اعزام کردند.  
 
 
آنان به خاطر اعتراض به دست‌ اندركاران حكومت، يكى از پل‌‌ هاى بغداد را بريده و ديگرى را به آتش كشيدند و انبارهاى دولتى و سرمايه‌ داران را مصادره كرده و براى تقويت سربازان مبارز، به سوى جبهه هاى جنگ ارسال كردند. ديگر شهرنشينان بلاد اسلامى نيز از رفتار و كردار حاكمان و متصديان امور ناراحت و متنفر بودند. در [[سامرا]]، شورشيان اين شهر به تقليد از شورشيان بغداد به زندان ها هجوم آورده و زندانيان را آزاد كردند.
 
 
 
اهالى اهواز، فارس و جبال (مناطق كوهستانى سلسله جبال زاگرس و بخش‌هاي مياني ايران) جوانان خود را تجهيز كرده و براى پشتيبانى از مدافعان مسلمان به سوى سرحدات اعزام كردند. شورش مسلمانان كه مى ‌رفت از بغداد به همه بلاد اسلامى گسترش پيدا كند، از سوى زمامداران وقت سركوب شد.
 
 
 
وُصيف، بُغاى  صغير و عموم سپاهيان ترك‌ نژاد بغداد به دستور خليفه عباسى به سركوبى شورشيان پرداختند و تعداد فراوانى از شورش‌ گران و بى‌ گناهان را از هستى ساقط كرده و آشوب آنان را از اين طريق خاتمه دادند.<ref> البداية والنهاية ([[ابن كثير]])، ج 11-12، ص 5.</ref>
 
  
 +
اما سرانجام، شورش مسلمانان که مى ‌رفت از بغداد به همه بلاد اسلامى گسترش پیدا کند، از سوى زمامداران وقت سرکوب شد. وُصیف، بُغاى صغیر و عموم سپاهیان ترک‌ نژاد بغداد به دستور [[خلیفه]] عباسى به سرکوبى شورشیان پرداختند و تعداد فراوانى از شورشگران و بى‌ گناهان را از هستى ساقط کرده و آشوب آنان را از این طریق خاتمه دادند.<ref> البدایة والنهایة (ابن کثیر)، ج ۱۱-۱۲، ص ۵.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
* سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد دوم، ماه صفر.
سيد تقى واردى، روز شمار تاريخ اسلام، جلد دوم، ماه صفر
 
 
 
 
[[رده:وقایع ماه صفر]]
 
[[رده:وقایع ماه صفر]]
 
[[رده:سال ۲۴۹ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۲۴۹ هجری قمری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۶

تقویم هجری قمری

روز واقعه:1 صفر
سال ۲۴۹ هجری قمری


پس از درگذشت منتصر باللّه (یازدهمین خلیفه عباسى)، مستعین باللّه به خلافت رسید. ولیکن عده اى از نظامیان حکومتى، خلافت وى را به رسمیت نشناخته و خواهان خلافت معتز فرزند متوکل عباسى شدند. در بغداد میان هواداران مستعین و هواداران معتز، چندین روز درگیرى و نبرد شدید برقرار بود. تعدادى از طرفین کشته و زخمى گردیدند و اماکن فراوانى دست‌خوش غارت و تخریب گردید و بر این شهر که دارالخلافه مسلمانان بود، هرج و مرج و بى نظمى حاکم گردید. ولى سرانجام، هواداران مستعین پیروز شده و حکومت را بدست گرفتند.

رومیان که از اختلاف و پراکندگى مسلمانان، به ویژه درگیرى‌ هاى دارالخلافه بغداد باخبر شده بودند، به مرزهاى مسلمانان هجوم آوردند. در نزدیکى شهر "ملطیه" میان سپاهیان روم و مدافعان مسلمان، نبرد شدیدى درگرفت و از طرفین تعداد زیادى کشته، زخمى و اسیر گردیدند. در این جنگ بى‌ امان، عمر بن عبیدالله بن اقطع، فرمانده کل مسلمانان و على بن یحیى ارمنى، از فرماندهان سپاه و حدود دو هزار نفر از سربازان مسلمان کشته شدند.

مردم بغداد که از اختلافات داخلى عباسیان و کشته شدن مسلمانان در نبرد با رومیان، ناراحت و نگران بودند، در اول ماه صفر سال ۲۴۹ قمرى به طور خودجوش صداى اعتراض خویش را نسبت به ضعف و سستى دست‌اندرکاران حکومتى بلند نمودند. اعتراضات آنان، پیوسته فراگیرتر مى‌ شد و جمعیت فراوانى را به خود جذب مى‌ کرد. مردم خشمگین بغداد، زندان حکومتى را مورد هجوم قرار داده و آن را از دست مأموران بیرون آوردند و زندانیان را آزاد کردند. آنان به خاطر اعتراض به دست‌ اندرکاران حکومت، یکى از پل‌‌ هاى بغداد را بریده و دیگرى را به آتش کشیدند و انبارهاى دولتى و سرمایه‌ داران را مصادره کرده و براى تقویت سربازان مبارز، به سوى جبهه هاى جنگ ارسال کردند.

دیگر شهرنشینان بلاد اسلامى نیز از رفتار و کردار حاکمان و متصدیان امور ناراحت و متنفر بودند. در سامرا، شورشیان این شهر به تقلید از شورشیان بغداد به زندان ها هجوم آورده و زندانیان را آزاد کردند. اهالى اهواز، فارس و جبال (مناطق کوهستانى سلسله جبال زاگرس و بخش‌های میانی ایران) جوانان خود را تجهیز کرده و براى پشتیبانى از مدافعان مسلمان به سوى سرحدات اعزام کردند.

اما سرانجام، شورش مسلمانان که مى ‌رفت از بغداد به همه بلاد اسلامى گسترش پیدا کند، از سوى زمامداران وقت سرکوب شد. وُصیف، بُغاى صغیر و عموم سپاهیان ترک‌ نژاد بغداد به دستور خلیفه عباسى به سرکوبى شورشیان پرداختند و تعداد فراوانى از شورشگران و بى‌ گناهان را از هستى ساقط کرده و آشوب آنان را از این طریق خاتمه دادند.[۱]

پانویس

  1. البدایة والنهایة (ابن کثیر)، ج ۱۱-۱۲، ص ۵.

منابع

  • سید تقى واردى، روز شمار تاریخ اسلام، جلد دوم، ماه صفر.