ادبیات دانشنامه ای رعایت نشده
شناسه ناقص است
عنوان بندی متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سید محمود حسینی شاهرودی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(←‏آرشیو عکس و تصویر)
 
(۱۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
مجتهد و فقیه و روحانی مبارز آيت الله سید محمود شاهرودی از مراجع تقلید جهان اسلام و علمای معاصر بودند.
+
{{خوب}}
 +
'''آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی''' (۱۳۰۱ - ۱۳۹۴ ق)، از مراجع تقلید و فقهای مجاهد [[شیعه]] در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]] بود. آیت الله شاهرودی پس از آغاز نهضت اسلامی به رهبری [[امام خمینی]]، به جانبداری از این حرکت پرداخت. ایشان مؤسس اولین بعثه [[حج]] در [[مکه]] و [[مدینه]] و همچنین احیاگر سنت پیاده روی به [[کربلا]] است. [[سید محمد حسینی شاهرودی|آیت الله العظمی سید محمد شاهرودی]] فرزند ایشان است.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = سید محمود حسینی شاهرودی
 +
||تصویر= [[پرونده:حسینی شاهرودی.jpg|۲۳۰px]]
 +
||زادروز =  ۱۳۰۱ قمری
 +
|زادگاه = شاهرود
 +
|وفات =  ۱۳۹۴ قمری
 +
|مدفن = [[نجف]]، [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امام علی علیه السلام]]
 +
|اساتید =  [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]]، [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]]، [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]]،...
 +
|شاگردان = [[سید محمد حسینی شاهرودی]]، [[سید محمدجعفر مروج جزائری]]، [[شیخ محمدجواد خراسانی|محمدجواد خراسانی]] و [[آیت الله ناصری]]
 +
|آثار = حاشیه بر وسیلة النجاة، حاشیه بر [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، ذخیرة المؤمنین، نتائج الافکار فى الاصول،...
 +
}}
 +
==تحصیل و استادان==
 +
سید محمود حسینی شاهرودى فرزند سید على، در سال ۱۳۰۱ قمری، در یکى از روستاهاى شاهرود دیده به جهان گشود. وى، پس از طى تحصیلات اولیه و دوره‌ى مقدمات در شهر بسطام، عازم حوزه علمیه [[مشهد]] مقدس شد و در دروس سطح و خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] اساتید و فقهاى آن زمان حاضر گردید، سپس در سال ۱۳۲۸ق، عازم حوزه‌ى علمیه‌ى [[نجف]] اشرف شد.
  
−
==ولادت و دوران کودکی==
+
سید محمود شاهرودى، از محضر درس مرحوم آقاى [[آخوند خراسانی|آخوند خراسانى]] صاحب «[[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]]» به مدت یک سال و نیم استفاده نمود. پس از فوت استاد، به مجلس درس [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینی]] و [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاءالدین عراقى]] حاضر شد و از آن دو بهره‌ى وافى برد.
  
−
1301 ق. برای قلعه آقا عبدالله سالی فراموش ناشدنی بود. ستاره بخت این قلعه از یاد رفته، از خانه گلین سید علی، كشاورز پاك نهاد آبادی، برآمد<ref> الامام الشاهرودی، سید احمد خمینی، ص 20ـ24.</ref> و آرام آرام سمت مركز آسمان دانش و پرهیزكاری روان شد. مردمی كه به یاد آقا عبدالله، پیر پارسا و دانشور دهكده، به خانه فرزندش سید علی می‎شتافتند<ref> الامام الشاهرودی، سید احمد خمینی، ص 20ـ24.</ref> آثار بزرگی را در سیمای پور پاك سرشت آبادی مشاهده می‎كردند. پدر كه هوای كامیابی فرزند در سر می‎پروراند سید محمد را به آموختن [[قرآن]] فراخواند و اندكی بعد وی را روانه بسطام ساخت تا در خدمت استاد كهنسال آن منطقه اندوخته‎هایش را فزون بخشد.
+
پس از فوت مرحوم نایینى، تدریس خارج آیت‌الله شاهرودى شروع گشت و مورد توجه فضلا و طلاب قرار گرفت. ایشان، حیات خود را همواره در تربیت فضلا و علما و رسیدگى به امور حوزه و تدریس و تألیف سپرى کرد.
  
−
استاد بسطامی مهربان و نیك‌اندیش بود و شاگردانش را به سفره قناعت خویش فرامی‎خواند. هر چند این كار وی [[روح]] صمیمیت در فضای دل كودكان می‎پراكند ولی دشواری‌هایی نیز در پی داشت؛ او به سبب كهولت پس از صرف غذایی اندك، خدای را سپاس می‎گفت و دست از خوردن می‎كشید، سید محمود و دوستش نیز به احترام استاد گرسنه خوان را ترك می‎گفتند. ادامه این روند زندگی در بسطام را دشوار ساخت و شاگردان را به چاره جویی فراخواند.
+
==فعالیتهای اجتماعی و سیاسی==
 +
با رحلت آیت‌الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، رساله‌ى عملیه‌ى سید محمود شاهرودى در دسترس مقلدین در کشورهاى [[عراق]] و [[ایران]] و [[لبنان]] و هند و [[پاکستان]] قرار گرفت و با درگذشت [[آیت الله بروجردی|آیت‌الله بروجردى]]، [[مرجعیت|مرجعیت]] وى در اماکن یادشده، به‌خصوص ایران و عراق و خلیج، شهرت و توسعه‌ى بیشترى حاصل نمود و حوزه‌ى بحث [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] ایشان در نجف، فضلا و علماى بى‌شمارى را در بر داشت.
  
−
آری سرانجام گرسنگی توان ایستادگی در بسطام را از نوباوگان قلعه آقا عبدالله ستاند و آن ها به شوق غذا فاصله دو فرسنگی بسطام تا آبادی را یك نفس دویدند و یك سره به ظرف نان یورش بردند.<ref> مصاحبه با حضرت آیت الله سید محمد شاهرودی، فرزند معظم له.</ref>
+
هر چند مرجعیت، سیل وجوه شرعی و هدایای مردمی را سمت خانه آیت‌الله شاهرودى سرازیر کرد، ولی شدت پارسایی آن مرجع پاک دل به اندازه ‎ای بود که حتی گاه از تصرف در هدایا نیز چشم می ‎پوشید و بسی دشوارتر از طبقات پایین جامعه روزگار می‎ گذرانید.  
  
−
سال‌های آغازین دانش اندوزی با همین دشواری‌ها شتابان گذشت و فرزند پاك دل سید علی در این مدت با الفبای جاودانگی و كمال آشنا شد. پای بندی نوباوه آسمان تبار قلعه آقا عبدالله به آیین [[وحی]] در این سال‌ها روستاییان سخت كوش را شگفت زده ساخت.
+
نماز جماعت [[مسجد هندی|مسجد هندى]] که او در آن اقامه [[نماز]] مى‌کرد، بیشترین نمازگزار را داشت. تأمین هزینه‌هاى درمانى طلاب در [[نجف]] و هم‌چنین شهریه و تأمین نان طلاب حوزه‌هاى علمیه نجف و [[کربلا|کربلا]] و [[سامرا]] و [[مشهد]] مقدس به عهده وى بود.
  
−
نگاهی گذرا به دو رخداد آن روزگار می‎تواند ما را با اندیشه آسمانی كودك فرزانه شاهرود آشنا سازد:
+
اولین بار در تاریخ مرجعیت و حوزه، از طرف آیت‌الله شاهرودى، گروهى به‌عنوان بعثه دینیه [[حج]] در سال ۱۳۸۷ قمری (برابر با ۱۳۴۶ ش)، به امر وى و به سرپرستى آقازاده‌ى بزرگش اعزام شدند که بسیار مورد استقبال حجاج قرار گرفتند. هم‌چنین وى، نخستین شهرک مسکونى طلاب به نام «حى الامام الشاهرودى» را در نجف اشرف تأسیس نمود.
  
−
* 1. روزی سید محمود گوسفندان را به چرا برد. در دشت مردی از وی پرسید: این دام‌ها از كیست؟ كودك پاسخ داد: سید علی. مرد پرسید: می‎دانی در چه مكانی می‎چرند؟ سید محمود گفت: آری، دشت خداست. مرد گفت: نه، این مرتعِ ماست و راضی نیستیم دیگران در آن گوسفند بچرانند. كودك شتابان دام‌ها را سمت خانه حركت داد، یكسره نزد برادر بزرگترش رفت و گفت: این شما و این گوسفندان، دیگر هرگز آن‌ها را به چرا نخواهم برد، برخی از مراتع مالك دارند و ما ندانسته در مال مردم تصرف می‎كنیم، این كار [[حرام]] است و آثاری زیانبار در پی دارد.<ref> مصاحبه با حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای اشرفی شاهرودی.</ref>
+
سال ۱۳۴۲ شمسی، سال آشکارشدن چهره واقعی دستگاه ستم پیشه پهلوی بود. عوامل شاه در این سال [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] را آماج یورش‌های سنگین خود قرار داده، امت را در سوگ فروبردند. آیت‌الله شاهرودى جنایت خونبار درباریان را محکوم ساخت و با فرستادن تلگراف‌های متعدد به [[ایران]] رهنمودهای لازم را به مردم و دانشوران ارائه کرد.
  
−
* 2. كشاورزان منطقه دو سال پیاپی در بند ملخ‌ها گرفتار بودند. آشكارشدن آثار این آفت در ماه‌های آغازین سال سوم آن‌ها را در نگرانی فروبرد. سران آبادی در سرای سید علی گرد آمدند تا راههای مبارزه با ملخ را بررسی كنند. هر یك از آن‌ها به فراخور تجربه خویش راهی پیشنهاد كرده، درباره كارآیی آن سخن می‎گفت. چون گفتگوها به بن‌بست رسید، سید محمود یكباره برخاست و گفت: همه به خداوند روی آورید و بر پرداخت [[زكات]] مالتان پیمان ببندید تا پروردگار آفت از كشتگاهتان دور سازد و باران رحمت خویش را بر شما فروریزد.
+
آیت الله شاهرودی پس از آغاز نهضت اسلامی به رهبری [[امام خمینی]]، به جانبداری از این حرکت پرداخت و در دوران اقامت رهبر کبیر انقلاب در نجف، با ایشان روابطی صمیمانه داشت.
  
−
این سخن بزرگ، كه از كودكی خردسال بعید می‎نمود، كشاورزان نگران را به خود آورد؛ بنابراین همه پیمان بستند كه اگر آفت از كشتزارشان دور شد، كشته‌هایشان به بار نشست و انبارهاشان از گندم آكنده شد. نیكبختان بر پیمان خویش استوار ماندند و زكات پرداختند ولی برخی از خیره سران زكات را زیان پنداشته، گفتند: هر چیزی پایانی دارد. چگونه ممكن است پایان آفت به گفتار خردسالی وابسته باشد، نادانسته پیمانی بستیم و نیازی به انجام دادن عهد روزهای ناكامی نیست. آن‌ها با این اندیشه انبوه گندم‌هایشان را در انبار جای دادند ولی بزودی در بند كردار خویش گرفتار آمدند و انبارشان هدف آفت‌ها قرار گرفت.<ref> الامام الشاهرودی، ص 26ـ27.</ref>
+
==آثار و تألیفات==
 +
آیت‌الله شاهرودى بسیار اندک می‎ نگاشت؛ بحث‌های علمی و رسیدگی به امور مؤمنان وی را از پرداختن قلم بازمی‎ داشت، ولی اندک کتاب‌های بازمانده از آن [[فقیه]] فرزانه نیز می‎ تواند نشانه روشن توان علمی‎ اش باشد. برخی از آثار ایشان عبارت است از:
 +
[[پرونده:Shahrudy.jpg|thumb|left|از آثار آیت الله العظمی شاهرودی که توسط شاگردان ایشان تالیف شده است]]
  
−
==تحصیل با مشكلات==
+
#تقریرات [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول فقه]] آیت‌الله [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزا محمدحسین نایینى]]؛
−
 
+
#تقریرات بحث‌هاى آیت‌الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاء‌الدین عراقى]]؛
−
هر چند دانشجوی كوشای شاهرود بزودی در شمار دانشوران جای گرفت و نزد مراجع روزگار از اعتباری بایسته برخوردار شد ولی چرخ بخت به مراد وی نمی‎گذشت و ناداری او را رها نمی‎ساخت. بنابراین ناگزیر بارها هوای بازگشت به وطن در سر پروراند. شاید گشایشی در زندگی‎اش پدید آید و خانواده‎اش از رنج تهیدستی نجات یابد ولی استاد گوهر شناس نایینی وی را از این كار بازداشت.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
+
#حاشیه بر کتاب شریف «[[وسیلة النجاة (کتاب)|وسیلة النجاة]]» اثر آیت‌الله [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]؛
−
 
+
#حاشیه بر کتاب گران‌قدر «[[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]»؛
−
البته مرجع [[شیعه]] در این گفتار تنها نبوده بلكه همسر فداكار فقیه شاهرودی نیز در شمار بازدارندگان سید از سفر به ایران جای داشت. او، كه ارج دانش می‎دانست، چون از هدف همسر گرانقدرش آگاه شد، گفت: ما با نان خشك روزگار می‎گذرانیم، شما دانش را به خاطر بهبودی زندگی ما رها نكنید.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
+
#ذخیرة المؤمنین؛
−
 
+
#کتاب الاجارة؛
−
بدین ترتیب ستاره تابناك قلعه آقا عبدالله همچنان با زندگی دشوار [[نجف]] ادامه داد. فرزند برومندش آن روزهای سخت را چنین به خاطر می‎آورد: شخصی در حضور آقا وصیتنامه‎ای به زبان دامادش تنظیم كرد و به امضای آقا رساند داماد، كه نزدیك خانه ما مغازه داشت، پس از درگذشت پدر همسرش از آقا خواست كه وصیتنامه را باطل كند ولی آقا سرباز زد. مغازه‎دار برای رسیدن به مراد خویش حتی به تهدید نیز دست یازید ولی آقا تسلیم نشد. این امر بذرهای دشمنی را در مغازه‎دار بارور ساخته، او را در شمار دشمنان آقا جای داد.
+
#کتاب الحج؛
−
 
+
#نتائج الافکار فى الاصول.
−
مدتی ادامه یافت ولی سرانجام آب‌ها از آسیاب افتاد، مرد در كردار آقا اندیشه كرد. شیفته [[ایمان]] و پرهیزكاری وی شد و گفت: آقا، شما هر روز از بازار نسیه می‎خرید و چون پول ندارید ناچار هر جنسی كه به شما دهند به خانه می‎برید. اجازه دهید از این پس هر روز مقداری پول نقد به شما قرض دهم تا با دست پر به بازار رفته، كالای خوب تهیه كنید. از آن روز به بعد هر بامداد پنجاه فلس معادل یك تومان از او قرض كرده، جنس می‎خریدیم. البته آن مغازه‌دار بر گفتارش پایدار نماند. چون روزگار قرض به درازا می‎كشید، اندك اندك میزان وام را كاهش داد و... سرانجام قطع می‎كرد.
 
−
 
 
−
ما ناچار به مغازه‎ای كه ماست و خرما می‎فروخت روی آورده، با ماست و خرمای نسیه روزگار می‎گذراندیم. درست یادم هست یك بار هفته‎ای گذشت و ما جز نان و خرما، كه ارزانترین غذا بود. نخوردیم... گاه اجاره بهای منزل ماهها به تأخیر می‎افتاد... هرگاه دشواری از حد می‎گذشت و فشارها فزونی می‎یافت، آقا می‎فرمود: محمد، برو [[زیارت عاشورا]] بخوان، [[دعا]] كن. من بر بام خانه فراز آمده، زیارت عاشورا می‎خواندم، در پی این دعا دو دینار می‎رسید و گشایش فراوان در زندگی پدید می‎آمد...<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
تنگدستی سید فقیهان شاهرود چنان بود كه هر بیننده‎ای را تحت تأثیر قرار می‎داد. روزی یكی از آشنایان به وی گفت: میرزای نایینی و سید ابوالحسن درباره شما بی‌انصافی می‎كنند. شما با فضل و دانشی كه دارید هرگز نباید چنین تنگدست باشید.
 
−
 
 
−
سید محمود، كه توهین به مراجع را روا نمی‎دانست، پاسخ داد: هیچ یك از آن‌ها بی‌انصاف نیستند؛ سید، كه هر روز به دانشجویان نان می‎دهد، چنان می‎اندیشید كه میرزا شاگردانش را اداره می‎كند و میرزا نیز معذور است زیرا روزی یكی از مؤمنان بسطام نزد وی گفت: اجازه دهید وجوهاتم را به سید محمود دهم. آن بزرگوار نیز پذیرفت ولی آن مؤمن هرگز چیزی نفرستاد. اینك میرزا چنین می‎اندیشد كه مرد بسطامی بر سخن خویش پایدار مانده زندگی‎ام را اداره می‎كند. او چنان بر این پندار خویش استوار است كه حتی انتظار دارد من دانشجویان تهیدست را یاری دهم.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
'''مراد پارسایان'''
 
−
 
 
−
هر چند فقیه فرزانه شاهرود هرگز در اندیشه شهرت نبود و آن را مایه بازماندن از پژوهش های ژرف می‎دانست ولی دانش فراوان و پرهیزگاری بسیار سرانجام وی را بلند آوازه ساخت. او كه به هیچ چیز جز خشنودی پروردگار نمی‎اندیشید، گاه برای دست یابی بدین هدف بهایی سنگین می‎پرداخت، برای مثال وقتی حاج احمد معین بوشهری، بنیانگذار آب لوله كشی شده نجف، ناخشنودی‎اش را از دست نهادن دولت بر آب لوله‌كشی شده آشكار ساخت و مردم را از مصرف آن بازداشت، فقیه پارسای قلعه آقا عبدالله هر بامداد پس از پایان تدریس ظرف برمی‎داشت همراه فرزندانش سمت نهر ویژه آبیاری نخلستان‌ها، كه در سه كیلومتری غرب شهر جای داشت، می‎شتافت و آب مصرفی خانه را به [[نجف]] می‎آورد، این كردار دشوار چهل روز ادامه یافت.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
پارسایی كم نظیر سید فقیهان شاهرود كه گاه در اقدامهایی چنین دشوار آشكار می‎شد. دانشجویان وارسته حوزه نجف را تحت تأثیر قرار داده، سمت آستان [[اخلاص]] و تقوای آن مجتهد پاك رأی می‎كشاند. حضرت آیت الله حاج شیخ محمد كوهستانی، عارف شهره مازندران، در شمار دوستداران شخصیت الهی سید محمود جای داشت. آن بزرگمرد چنان به پژوهشگر نستوه شاهرود ارادت داشت كه هرگاه به نجف سفر می‎كرد در خانه آن دانشمند پارسا اقامت می‎گزید.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
==در وادی سیاست==
 
−
 
 
−
1342 سال آشكارشدن چهره واقعی دستگاه ستم پیشه پهلوی بود. عوامل شاه در این سال [[حوزه علمیه]] [[قم]] را آماج یورش‌های سنگین خود قرار داده، امت را در سوگ فروبردند. خورشید فروزان آسمان مرجعیت چون پدری سوگمند جنایت خونبار درباریان را محكوم ساخت و با فرستادن تلگراف‌های متعدد به ایران رهنمودهای لازم را به مردم و دانشوران ارائه كرد.<ref> اسناد انقلاب اسلامی، مركز اسناد انقلاب اسلامی، ج 1، ص 61ـ61 و 101.</ref>
 
−
 
 
−
'''سفر سبز'''
 
−
 
 
−
هر چند مرجعیت سیل وجوه شرعی و هدایای مردمی را سمت خانه فقیه بزرگ نجف سرازیر كرد ولی شدت پارسایی آن مرجع پاك دل به اندازه‎ای بود كه حتی گاه از تصرف در هدایا نیز چشم می‎پوشید و بسی دشوارتر از طبقات پایین جامعه روزگار می‎گذرانید. چنین فردی هرگز در گروه مستطیعان و توانگران جای نداشت و به جای آوردن [[حج]] بر وی واجب نبود تا آن كه نیك مردی كویتی هزینه این سفر الهی را پرداخت و مرجع شیعه را در شمار حاجیان جای داد.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
==سال‌های سیاه==
 
−
 
 
−
سالهای پایانی دهه چهل و آغاز دهه پنجاه را باید روزهای ماتم مرجع وارسته شاهرودی دانست. در این روزگار كینه‎های دیرین بعثیان به حوزه [[نجف]] دیگر بار آشكار شد و فرمان اخراج غیرانسانی ایرانیان مقیم [[عراق]] مرجعیت شیعه را در نگرانی فروبرد. استاد فقیهان نجف ضمن رد فرستادن رژیم عراق، كه حساب وی را از دیگر ایرانیان جدا می‎خواندند، فرمود: ما نیز به حریم حضرت علی بن موسی علیه السلام خواهیم شتافت.<ref> مصاحبه با حضرت حجت الاسلام والمسلمین اشرفی شاهرودی.</ref>
 
−
 
 
−
با این سخن بستگان و دانشوران بسیار بار سفر بستند ولی بامداد روز موعود تصمیم نوین مرجعیت همه را شگفت زده ساخت. او چنان اندیشیده بود كه باید همه دشوار‌ی‌ها در [[نجف]] بماند و پاسدار میراث هزار ساله فقیهان شیعه شود. بنابراین از راههای گوناگون به یاری شیعیان و دانش پژوهان پرداخت.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
بعثیان، كه در پی از میان بردن قدرت مرجعیت بودند، با پخش شایعات گوناگون وی را آزرده خاطر ساختند و بر آن شدند كه با دادگاهی فرمایش فقیه پاك رأی شیعه را به جرم همكاری با سفارت ایران محاكمه و تحقیر كنند.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref> هر چند این نقشه كاخ نشینان [[بغداد]] در سایه ایستادگیِ قدرتمندانه استاد بزرگ حوزه نجف با شكست روبرو شد ولی تلاش های آن ها در آزردن خاطر مرجع كهنسال اسلام پایان نپذیرفت. تلاش‌های پلیدی كه سرانجام به بار نشست و آن عارف پاك دل را در بستر بیماری فروافكند.<ref> مصاحبه با فرزند معظم له.</ref>
 
−
 
 
−
==آثار آفتاب==
 
−
 
 
−
مرجع زاهد نجف بسیار اندك می‎نگاشت. بحث‌های علمی، عبارت‌های پیوسته و رسیدگی به امور مؤمنان وی را از پرداختن قلم بازمی‎داشت ولی اندك كتاب‌های بازمانده از آن فقیه فرزانه نیز می‎تواند نشانه روشن توان علمی‎اش باشد. فهرست نگاشته‎های آن رادمرد چنین است:
 
−
 
 
−
# تقریرات بحث‌های آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی
 
−
# تقریرات اصول فقه آیت الله میرزا حسین نایینی
 
−
# حاشیه بر كتاب گرانقدر عروه الوثقی
 
−
# حاشیه بر كتاب شریف وسیله النجاه
 
−
# ذخیره المؤمنین
 
−
# رساله‎هایی در موضوعات گوناگون فقهی، اصولی، ادبی و رجالی.<ref>همان، ص70ـ72.</ref>
 
−
 
 
−
علاوه بر این دانشوران بسیار در مكتب آفتاب شاهرود بالیده‎اند. دانشمندانی كه پس از استاد نور دانش و پرهیزگاری در گیتی می‎پراكنند و از میراث نورانی آن پیشوای پارسا پاسداری می‎كنند.
 
  
 
==وفات==
 
==وفات==
 +
مرحوم آیت‌الله شاهرودى، سرانجام در ۱۷ [[ماه شعبان|شعبان]] المعظم سال ۱۳۹۴ قمری (شهریور ۱۳۵۳ ش)، دار فانى را وداع گفت و پیکر پاکش در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم مطهر امیرمؤمنان على]] (علیه السلام) به خاک سپرده شد.
 +
==منابع==
  
−
بیماری در شهریور 1353 ش به اوج رسید و پانزدهم این ماه را فرجام زندگی خاكی آن آفتاب فروزان ساخت.<ref>مجله نور علم، ص77.</ref>
+
*عباس عبیری، [[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد ۲، صفحه ۷۵۳.
−
 
+
*فرهنگنامه روحانیون معاصر، "آیت‌ الله‌ سید محمود شاهرودی‌"، بازیابی: ۱ خرداد ۱۳۹۳.
−
مؤمنان پیكر پاك مرجع خویش را دربرگرفتند، در حرم [[امام حسین]] علیه السلام و برادر گرانقدرش، حضرت عباس علیه السلام [[طواف]] دادند و با دیده‎ای خونین در صحن آسمانی حضرت [[امام علی]] علیه السلام به خاك سپردند.<ref>مجله نور علم، ص77.</ref>
+
*ویکی نور.
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= متوسط
 +
|عنوان بندی مناسب= متوسط
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= ضعیف
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
  
−
==پانویس==
+
==آرشیو عکس و تصویر==
−
<references/>
+
<gallery mode="packed" heights="170">
−
 
+
پرونده:محمودشاهرودی (4).jpg|سید محمود حسینی شاهرودی
−
==منابع==
+
پرونده:سید علی حسینی سیستانی (5).jpg|alt=آیت الله العظمی شاهرودی و آیت الله العظمی سیستانی درنجف|نشسته از راست: سید رضا زابلی، [[سید محمود حسینی شاهرودی]] و [[سید علی حسینی سیستانی]] - ایستاده از راست: ناشناس و سید مهدی حسینی شاهرودی
−
* عباس عبيري، تلخيص از كتاب گلشن ابرار، جلد 2، صفحه 753.
+
پرونده:محمودشاهرودی (1).jpg|سید محمود حسینی شاهرودی در پیاده روی [[اربعین حسینی|اربعین]] به سوی [[کربلا]]
−
* آیت‌ الله‌ سید محمود شاهرودی‌، فرهنگنامه روحانیون معاصر امام، [http://daneshnameh.irdc.ir/?p=2115 دانشنامه های انقلاب اسلامی و تاریخ ایران]، بازیابی: 1 خرداد 1393.
+
پرونده:محمودشاهرودی (2).jpg|alt=آیت الله العظمی شاهرودی و امام خمینی درنجف|سید محمود حسینی شاهرودی و [[امام خمینی|سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی]]
 +
پرونده:محمودشاهرودی (5).jpg|سید محمود حسینی شاهرودی در سرزمین وحی و در لباس احرام
 +
پرونده:ح شاهرودی (6).jpg|alt=آیت الله العظمی شاهرودی و فرزندش|سید محمود حسینی شاهرودی و [[سید محمد حسینی شاهرودی]]
 +
پرونده:محمودشاهرودی (3).jpg|تشییع پیکر سید محمود حسینی شاهرودی در [[نجف]]
 +
پرونده:محمودشاهرودی (6).jpg|یکی از آثار سید محمود حسینی شاهرودی
 +
</gallery>
  
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
[[رده:علمای قرن چهاردهم|شاهرودی،سید محمود]]
−
[[رده:مجتهدین]]
 
 
[[رده:مراجع تقلید]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
 
[[رده:فقیهان]]
 
[[رده:فقیهان]]
 
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
 
[[رده:مبارزان علیه پهلوی]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم امام علی علیه السلام]]
 +
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۹ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۰۶

Confirm3.jpg

آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی (۱۳۰۱ - ۱۳۹۴ ق)، از مراجع تقلید و فقهای مجاهد شیعه در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان میرزای نائینی بود. آیت الله شاهرودی پس از آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، به جانبداری از این حرکت پرداخت. ایشان مؤسس اولین بعثه حج در مکه و مدینه و همچنین احیاگر سنت پیاده روی به کربلا است. آیت الله العظمی سید محمد شاهرودی فرزند ایشان است.

۲۳۰px
نام کامل سید محمود حسینی شاهرودی
زادروز ۱۳۰۱ قمری
زادگاه شاهرود
وفات ۱۳۹۴ قمری
مدفن نجف، حرم امام علی علیه السلام

Line.png

اساتید

آخوند خراسانى، میرزای نائینی، آقا ضیاءالدین عراقى،...

شاگردان

سید محمد حسینی شاهرودی، سید محمدجعفر مروج جزائری، محمدجواد خراسانی و آیت الله ناصری

آثار

حاشیه بر وسیلة النجاة، حاشیه بر العروة الوثقی، ذخیرة المؤمنین، نتائج الافکار فى الاصول،...

تحصیل و استادان

سید محمود حسینی شاهرودى فرزند سید على، در سال ۱۳۰۱ قمری، در یکى از روستاهاى شاهرود دیده به جهان گشود. وى، پس از طى تحصیلات اولیه و دوره‌ى مقدمات در شهر بسطام، عازم حوزه علمیه مشهد مقدس شد و در دروس سطح و خارج فقه و اصول اساتید و فقهاى آن زمان حاضر گردید، سپس در سال ۱۳۲۸ق، عازم حوزه‌ى علمیه‌ى نجف اشرف شد.

سید محمود شاهرودى، از محضر درس مرحوم آقاى آخوند خراسانى صاحب «کفایه» به مدت یک سال و نیم استفاده نمود. پس از فوت استاد، به مجلس درس میرزای نائینی و آقا ضیاءالدین عراقى حاضر شد و از آن دو بهره‌ى وافى برد.

پس از فوت مرحوم نایینى، تدریس خارج آیت‌الله شاهرودى شروع گشت و مورد توجه فضلا و طلاب قرار گرفت. ایشان، حیات خود را همواره در تربیت فضلا و علما و رسیدگى به امور حوزه و تدریس و تألیف سپرى کرد.

فعالیتهای اجتماعی و سیاسی

با رحلت آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانى، رساله‌ى عملیه‌ى سید محمود شاهرودى در دسترس مقلدین در کشورهاى عراق و ایران و لبنان و هند و پاکستان قرار گرفت و با درگذشت آیت‌الله بروجردى، مرجعیت وى در اماکن یادشده، به‌خصوص ایران و عراق و خلیج، شهرت و توسعه‌ى بیشترى حاصل نمود و حوزه‌ى بحث فقه و اصول ایشان در نجف، فضلا و علماى بى‌شمارى را در بر داشت.

هر چند مرجعیت، سیل وجوه شرعی و هدایای مردمی را سمت خانه آیت‌الله شاهرودى سرازیر کرد، ولی شدت پارسایی آن مرجع پاک دل به اندازه ‎ای بود که حتی گاه از تصرف در هدایا نیز چشم می ‎پوشید و بسی دشوارتر از طبقات پایین جامعه روزگار می‎ گذرانید.

نماز جماعت مسجد هندى که او در آن اقامه نماز مى‌کرد، بیشترین نمازگزار را داشت. تأمین هزینه‌هاى درمانى طلاب در نجف و هم‌چنین شهریه و تأمین نان طلاب حوزه‌هاى علمیه نجف و کربلا و سامرا و مشهد مقدس به عهده وى بود.

اولین بار در تاریخ مرجعیت و حوزه، از طرف آیت‌الله شاهرودى، گروهى به‌عنوان بعثه دینیه حج در سال ۱۳۸۷ قمری (برابر با ۱۳۴۶ ش)، به امر وى و به سرپرستى آقازاده‌ى بزرگش اعزام شدند که بسیار مورد استقبال حجاج قرار گرفتند. هم‌چنین وى، نخستین شهرک مسکونى طلاب به نام «حى الامام الشاهرودى» را در نجف اشرف تأسیس نمود.

سال ۱۳۴۲ شمسی، سال آشکارشدن چهره واقعی دستگاه ستم پیشه پهلوی بود. عوامل شاه در این سال حوزه علمیه قم را آماج یورش‌های سنگین خود قرار داده، امت را در سوگ فروبردند. آیت‌الله شاهرودى جنایت خونبار درباریان را محکوم ساخت و با فرستادن تلگراف‌های متعدد به ایران رهنمودهای لازم را به مردم و دانشوران ارائه کرد.

آیت الله شاهرودی پس از آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، به جانبداری از این حرکت پرداخت و در دوران اقامت رهبر کبیر انقلاب در نجف، با ایشان روابطی صمیمانه داشت.

آثار و تألیفات

آیت‌الله شاهرودى بسیار اندک می‎ نگاشت؛ بحث‌های علمی و رسیدگی به امور مؤمنان وی را از پرداختن قلم بازمی‎ داشت، ولی اندک کتاب‌های بازمانده از آن فقیه فرزانه نیز می‎ تواند نشانه روشن توان علمی‎ اش باشد. برخی از آثار ایشان عبارت است از:

از آثار آیت الله العظمی شاهرودی که توسط شاگردان ایشان تالیف شده است
  1. تقریرات اصول فقه آیت‌الله میرزا محمدحسین نایینى؛
  2. تقریرات بحث‌هاى آیت‌الله آقا ضیاء‌الدین عراقى؛
  3. حاشیه بر کتاب شریف «وسیلة النجاة» اثر آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانى؛
  4. حاشیه بر کتاب گران‌قدر «العروة الوثقی»؛
  5. ذخیرة المؤمنین؛
  6. کتاب الاجارة؛
  7. کتاب الحج؛
  8. نتائج الافکار فى الاصول.

وفات

مرحوم آیت‌الله شاهرودى، سرانجام در ۱۷ شعبان المعظم سال ۱۳۹۴ قمری (شهریور ۱۳۵۳ ش)، دار فانى را وداع گفت و پیکر پاکش در حرم مطهر امیرمؤمنان على (علیه السلام) به خاک سپرده شد.

منابع

  • عباس عبیری، گلشن ابرار، جلد ۲، صفحه ۷۵۳.
  • فرهنگنامه روحانیون معاصر، "آیت‌ الله‌ سید محمود شاهرودی‌"، بازیابی: ۱ خرداد ۱۳۹۳.
  • ویکی نور.



آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_محمود_حسینی_شاهرودی&oldid=146580»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا