حسین تقوی اشتهاردی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تدريس و شاگردپرورى)
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
محقق وارسته و استاد معظم، آيت  الله حسين تقوى اشتهاردى (1304 - 1379 ش)، نویسنده مبرز و استاد موفق حوزه قم، از کتاب‌های مشهور او تقريرات دوره كامل درس اصول حضرت [[امام خمينى]] به نام تنقيح الأصول است. ایشان روز چهارشنبه، ششم [[رجب]] سال 1421 قمری در [[قم]] وفات یافت و در قبرستان باغ بهشت این شهر به خاک سپرده شد.
+
'''آیت الله حسین تقوى اشتهاردى''' (۱۳۰۴-۱۳۷۹ ش)، محقق، نویسنده و استاد [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] و از شاگردان [[آیت الله بروجردی|آیت  الله بروجردى]] و [[امام خمینى]] بود. از کتاب‌های مشهور او تقریرات دوره کامل درس [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] امام خمینی به نام «تنقیح الأصول» است.  
  
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
 
||نام کامل = حسین تقوی اشتهاردی
 
||نام کامل = حسین تقوی اشتهاردی
||تصویر=[[پرونده:Taqavi.jpg|۲2۰px|center]]
+
||تصویر=[[پرونده:Taqavi.jpg|۲۲۰px|center]]
||زادروز = 1304 شمسی  
+
||زادروز = ۱۳۰۴ شمسی  
|زادگاه = اشتهارد - البرز
+
|زادگاه = اشتهارد، البرز
|وفات = 1379 شمسی
+
|وفات = ۱۳۷۹ شمسی
 
|مدفن =  [[قم]]، باغ بهشت
 
|مدفن =  [[قم]]، باغ بهشت
|اساتید =  [[امام خمینی]]، [[شهید صدوقی]]، [[شهید مطهری]] و [[گلپایگانی، محمدرضا|آیت الله گلپایگانی]]
+
|اساتید =  [[آیت الله بروجردی|آیت  الله بروجردى]]، [[امام خمینی]]، [[سید محمد حجت کوه کمری]]، [[شهید مطهری]]، [[سید محمدرضا گلپایگانی]]،...
|شاگردان = محمدرضا آدينه وند، کاظم صدیقی، علی رازینی و
+
|شاگردان = محمدرضا آدینه وند، کاظم صدیقی، علی رازینی،...
|آثار = تقریرات دوره کامل درس اصول حضرت امام خمینى (ره) به نام تنقیح الاصول در 4 جلد، فروع المذهب (مخطوط) و معاشرت از دیدگاه وحى
+
|آثار = تنقیح الاصول، تقریرات درس فقه، اصول المذهب، معاشرت از دیدگاه وحى،...
 
}}
 
}}
  
==سرآغاز زندگى==
+
==ولادت==
 +
حسین تقوى اشتهاردى به سال ۱۳۰۴ ش، در شهر اشتهارد (۵۲ کیلومترى جنوب غربى شهرستان کرج) چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار ایشان، آیت اللّه شیخ یحیى تقوى (م، ۱۳۳۸ ش) از علماى برجسته، مخلص و خدمتگذار اشتهارد بود. این عالم ربانى، در صفات و ارزش هاى اخلاقى، عرفانى و شاگردپرورى، در سطح بالایى قرار داشت.
  
حسین تقوى اشتهاردى ، به سال ۱۳۰۴ ش، در یک خانواده روحانى و متدین در اشتهارد چشم به جهان گشود. در پنج يا شش سالگى نزد پدر، تحصيل را آغاز كرد. نخست به يادگرفتن تلاوت آيات [[قرآن]] پرداخت. پس از آن، به تحصيل درس فارسى، كه كتاب «معراج السعادة»، تأليف مرحوم آيت الله [[ملا احمد نراقی|ملا احمد نراقى]]؛ بود، پرداخت. قدرى رياضى نيز در محضر پدر آموخت.  
+
حسین تقوی در پنج یا شش سالگى نزد پدر عالمش، تحصیل را آغاز کرد. نخست به یادگرفتن [[تلاوت قرآن]] پرداخت. پس از آن، به تحصیل درس فارسى، که کتاب «[[معراج السعاده (کتاب)|معراج السعادة]]»، تألیف مرحوم آیت الله [[ملا احمد نراقی|ملا احمد نراقى]] بود، پرداخت. قدرى [[ریاضی|ریاضى]] نیز در محضر پدر آموخت.
  
==تحصیلات==
+
==تحصیل و اساتید==
در دوازده سالگى به خواندن «جامع المقدمات» كه اولين كتاب درسى حوزه است، مشغول شد. شيخ حسين تقوى، در آن جا همراه بعضى از دوستان، دروس سطح مانند: «لمعه» و «قوانين» را نزد پدر فراگرفت و در كنار درس، براى تأمين زندگى به كار و كسب نيز اشتغال داشت».
+
شیخ حسین تقوى اشتهاردى در دوازده سالگى به خواندن «[[جامع المقدمات (کتاب)|جامع المقدمات]]» که اولین کتاب درسى حوزه است، مشغول شد. وى در آنجا همراه بعضى از دوستان، دروس سطح مانند: «[[اللمعة الدمشقیة (کتاب)|لمعه]]» و «[[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]]» را نزد پدر فراگرفت و در کنار درس، براى تأمین زندگى به کار و کسب نیز اشتغال داشت.
  
ایشان در اوایل طلبگی صبح ها مشغول خريد و فروش و تأمين معاش و رسيدگى به امور خانه بود و تنها بعدازظهرها درس مى خواند. وی علاقه فراوان به تحصيل داشت و مى خواست تمام وقت مشغول تحصيل باشد، از اين رو در سال 1325 شمسى به [[قم]] سفر كرد. در مدرسه فيضيه در يكى از حجره ها سكونت نموده و مدت هفت سال در آن حجره بود.
+
وی علاقه فراوان به تحصیل داشت و مى خواست تمام وقت مشغول تحصیل باشد، از این رو در سال ۱۳۲۵ شمسى به [[قم]] سفر کرد. در [[مدرسه فیضیه|مدرسه فیضیه]] در یکى از حجره ها سکونت نموده و مدت هفت سال در آن حجره بود.
  
==اساتيد==
+
برخی از اساتید دروس سطح ایشان در حوزه قم عبارتند از:
  
اساتيد دروس سطح ايشان در حوزه قم عبارتند از:
+
*شهید [[شهید صدوقی|آیت  الله صدوقى یزدى]]؛
  
* شهيد [[شهید صدوقی|آيت  الله صدوقى يزدى]]؛
+
*شهید علامه [[شهید مطهری|مرتضى مطهرى]]؛
  
* شهيد علامه [[شهید مطهری|مرتضى مطهرى]]؛
+
*آیت  الله علامه میرزا على‌اصغر تهرانى؛
  
* آيت الله مجاهدى تبريزى؛
+
آیت الله تقوى در درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] مراجع و علماى محقق وقت، شرکت مى کرد که مى توان به افراد ذیل اشاره داشت:
  
* آيت  الله عبدالجواد اصفهانى؛
+
*آیت الله [[بروجردی، حسین|سید حسین بروجردی]]؛
  
* آيت الله آقا جواد خندق‌آبادى؛
+
*آیت الله [[امام خمینى|سید روح الله خمینى]]؛
  
* آيت الله آقا ميرزا على‌اصغر علامه تهرانى؛
+
*آیت الله [[سید محمدرضا گلپایگانی]]؛
  
* آيت الله باقر سلطانى
+
*آیت الله [[سید محمد حجت کوه کمری|سید محمد حجت]]؛
 +
*آیت  الله [[علامه طباطبایى]].
  
===استادان درس خارج===
+
البته در میان این بزرگواران بیشتر از درس آیت  الله بروجردى و امام خمینى استفاده کرده است. ایشان حدود شش سال در درس آیت  الله العظمى بروجردى حاضر شد و از علم وافر او بهره مند گردید و تقریرات درس فقه ایشان را در سه جلد به رشته تحریر درآورده که هم اکنون موجود مى باشد و هنوز به چاپ نرسیده است. همچنین در دوره اصول درس خارج امام خمینى از آغاز تا پایان شرکت و آن را به طور کامل تقریر کرده است. این تقریرات با عنوان «تنقیح الاصول» در چهار جلد، چاپ و منتشر شده است. این تقریرات، دلیلى آشکار بر مجتهد بودن مرحوم تقوى در سطح بالا مى باشد.
  
آيت  الله تقوى در درس خارج [[فقه]] و [[اصول]] مراجع و علماى محقق وقت، شركت مى كرد كه مى توان به افراد ذيل اشاره داشت:
+
==تدریس و شاگردان==
  
* آیت الله العظمی [[بروجردی، حسین|بروجردی]]
+
یکى از اشتغالات مهم آیت الله تقوى در [[حوزه علمیه قم]]، تدریس و تربیت شاگرد بود و در این جهت مهارت و پشتکار چشمگیرى از خود نشان مى داد. حدود پانزده سال در مدرسه حقانى و مدرسه آیت  الله گلپایگانى، کتاب هاى «[[شرح لمعه]]»، «[[مکاسب (کتاب)|مکاسب]]»، «[[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]]» و «[[کفایة الاصول (کتاب)|کفایه]]» را تدریس کرد.
  
* آيت  الله العظمى [[امام خمينى]].
+
استاد تقوى، مدت ها در مدرسه علمیه حاج ملاصادق [[قم]] تدریس مى کرد و شب ها در همان جا [[نماز جماعت]] را اقامه مى نمود و روزهاى پنجشنبه براى خواهران طلبه [[تفسیر قرآن|تفسیر]] مى گفت.
 +
برخی از شاگردان ایشان عبارتند از: محمدرضا آدینه وند، کاظم صدیقى، علی رازینى، فلاحیان، عباسى فرد و محمدى عراقى.  
 +
==آثار و تألیفات==
  
* آيت  الله العظمى [[سيد محمدرضا گلپايگانى]]؛
+
برخى از کتاب هاى چاپ شده و چاپ نشده ایشان عبارتند از:
  
* آيت  الله العظمى [[سید محمد حجت کوه کمری|سيد محمد حجت]].
+
*تقریرات دوره کامل درس [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] [[امام خمینى]] به نام «تنقیح الاصول» (که در چهار جلد چاپ شده است).
  
و مقدارى از درس خارج [[فقه]] و [[فلسفه]] را در محضر [[علامه طباطبايى]] فراگرفت. البته در ميان اين بزرگواران بيشتر از درس آيت  الله العظمى بروجردى؛ و امام خمينى استفاده كرده است. ايشان حدود شش سال در درس آيت  الله العظمى بروجردى؛ حاضر شد و از علم وافر او بهره مند گرديد و تقريرات درس فقه ايشان را در سه جلد به رشته تحرير درآورده كه هم اكنون موجود مى باشد و هنوز به چاپ نرسيده است. همچنين در دوره اصول درس خارج امام خمينى از آغاز تا پايان شركت و آن را به طور كامل تقرير كرده است. اين تقريرات با عنوان «تنقيح الاصول» در چهار جلد، چاپ و منتشر شده است. اين تقريرات، دليلى آشكار بر مجتهد بودن مرحوم تقوى در سطح بالا مى باشد.
+
*تقریرات درس فقه [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] مرحوم امام تا شرایط متعاقدین (آماده براى چاپ).
  
==تدريس و شاگردپرورى==
+
*تقریرات درس فقه [[آیت الله بروجردی|آیت  الله بروجردى]] (مخطوط).
  
يكى از اشتغالات مهم آيت  الله تقوى در [[حوزه علميه]] [[قم]]، تدريس و تربيت شاگرد بود و در اين جهت مهارت و پشتكار چشمگيرى از خود نشان مى داد. حدود پانزده سال در مدرسه حقانى و مدرسه آيت  الله گلپايگانى، كتاب هاى «شرح لمعه»، «مكاسب»، «رسائل» و «كفايه» را تدريس كرد.
+
*اصول المذهب، به زبان عربى (مخطوط).
  
استاد تقوى، مدت ها در مدرسه علميه حاج ملا صادق قم تدريس مى كرد و شب ها در همان جا [[نماز جماعت]] را اقامه مى نمود و روزهاى پنجشنبه براى خواهران طلبه تفسير مى گفت.  
+
*فروع المذهب (مخطوط).
چندی از شاگردان ایشان عبارتند از:
 
  
* فلاحيان
+
*معاشرت از دیدگاه وحى (مخطوط).
* رازينى
 
* يونسى
 
* نيری
 
* عباسى فرد
 
* محمدرضا آدينه وند
 
* صديقى
 
* محمدى عراقى
 
  
 +
==خدمات فرهنگی و اجتماعى==
  
==تأليفات==
+
آیت  الله تقوى با آن که از مجتهدین و مدرسین بود، اما از وظیفه تبلیغ [[دین]] و بیان [[حلال]] و [[حرام]] و وعظ و ارشاد غافل نمى شد. از این رو در ماه مبارک [[رمضان]] و [[ماه محرم|محرم]]، بنا به دعوت اهالى اشتهارد، به آنجا رفته و ضمن اقامه [[نماز جماعت|جماعت]]، به تبلیغ دین مى پرداخت و مدت ها قبل از انقلاب، [[نماز جمعه]] را نیز اقامه مى فرمود.
  
برخى از كتاب هاى چاپ شده و چاپ نشده ايشان عبارتند از:
+
وی در اشتهارد دو [[مسجد]] را اداره مى کرد و با تلاش هاى شبانه‌روزى خود تا مدت ۳۵ سال این کار را ادامه داد. از آنجا که ایشان بر مسائل [[اسلام|اسلامى]] و [[احکام]]، بسیار تسلط داشت و مطالب را به گونه روان و همه فهم بیان مى کرد، لذا توانست تحول خوبى در آن سامان به وجود آورد. در بیان احکام، جدى و قاطع و دقیق بود و با پیش مطالعه عمیق، سخن مى گفت. براى اوقات مردم ارزش فراوان قائل بود. بیاناتش اثر خاصى داشت و از این رو عده بسیارى تحت تأثیر قرار گرفته و بر ایمان و کمالات خود افزودند.
  
* تقريرات دوره كامل درس اصول حضرت [[امام خمينى]] به نام «تنقيح الاصول» (كه در چهار جلد چاپ شده است).
+
آیت  الله تقوى در ضمن وعظ و ارشاد در اشتهارد، به نیازهاى مادى و رفاهى مردم نیز توجه خاصى داشت و در رفع آن نیازها به جدیت مى کوشید. یکى از خدمات مهمى که با پیشنهاد و جلودارى ایشان شروع و تکمیل گردید، ساخت و تبدیل حمام ها و رسانیدن آب آشامیدنى به اهالى بود.
  
* تقريرات درس فقه مكاسب ايشان تا شرايط متعاقدين (آماده براى چاپ).
+
مشکل دیگرى که در اشتهارد وجود داشت، نداشتن آب آشامیدنى بود. مردم از قنات دوردستى که همان قنات، غسالخانه نیز بود، آب شُرب خود را تأمین مى کردند. لذا آیت  الله تقوى با راهنمایى و زمینه‌سازى و با همت مردم، مزرعه اى را که داراى آب شیرین بود و در حدود یک فرسخى اشتهارد قرار داشت، خریدارى و آب آن را به اشتهارد لوله‌کشى کرد. شروع این کار در سال ۱۳۴۸ بود و هم‌اکنون بعد از گذشت سال ها از این آب استفاده مى شود. البته بر اثر افزایش جمعیت، آب هاى دیگرى را نیز بر آن افزوده اند.
 +
==وفات==
  
* تقريرات درس فقه آيت الله العظمى بروجردى (مخطوط).
+
مرحوم آیت الله تقوى در ششم [[رجب]] سال ۱۴۲۱ ق. (برابر با ۱۴ مهر ۱۳۷۹ شمسى) دار دنیا را وداع گفت. پیکر مطهرش را در قبرستان باغ بهشت (روبروى گلزار شهداى قم) در «مقبرة العلماء»، به خاک سپردند.  
  
* اصول المذهب، به زبان عربى (مخطوط).
+
==منابع==
  
* فروع المذهب (مخطوط).
+
*محمد محمدى اشتهاردى، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۱۰.
  
* معاشرت از ديدگاه وحى (مخطوط).
+
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:تقوی.jpg|کتاب تنقيح الأصول، اثر حسین تقوی اشتهاردی
  
==خدمات فرهنگی==
+
</gallery>
  
آيت  الله تقوى با آن كه از مجتهدين و مدرسين بود، اما از وظيفه تبليغ [[دين]] و بيان [[حلال]] و [[حرام]] و وعظ و ارشاد غافل نمى شد. از اين رو در ماه مبارك [[رمضان]] و [[محرم]]، بنا به دعوت اهالى اشتهارد، به آن جا رفته و ضمن اقامه جماعت، به تبليغ دين مى پرداخت و مدت ها قبل از انقلاب، [[نماز جمعه]] را نيز اقامه مى فرمود.
 
 
در اشتهارد دو مسجد را اداره مى كردند و با تلاش هاى شبانه‌روزى خود تا مدت 35 سال اين كار را ادامه دادند. از آن جا كه ايشان بر مسائل اسلامى و [[احكام]]، بسيار تسلط داشت و مطالب را به گونه روان و همه فهم بيان مى كرد، لذا توانست تحول خوبى در آن سامان به وجود آورد. در بيان احكام، جدى و قاطع و دقيق بود. با پيش مطالعه عميق، سخن مى گفت. براى اوقات مردم ارزش فراوان قائل بود. بياناتش اثر خاصى داشت و از اين رو عده بسيارى تحت تأثير قرار گرفته و بر ايمان و كمالات خود افزودند.
 
 
 
==خدمات اجتماعى==
 
 
آيت  الله تقوى؛ در ضمن وعظ و ارشاد در اشتهارد، به نيازهاى مادى و رفاهى مردم نيز توجه خاصى داشتند و در رفع آن نيازها به جديت مى كوشيدند. يكى از خدمات مهمى كه با پيشنهاد و جلودارى ايشان شروع و تكميل گرديد، ساخت و تبديل حمام ها و رسانيدن آب آشاميدنى به اهالى بود.
 
 
مشكل ديگرى كه در اشتهارد وجود داشت، نداشتن آب آشاميدنى بود. مردم از قنات دوردستى كه همان قنات، غسالخانه نيز بود، آب شُرب خود را تأمين مى كردند. لذا آيت  الله تقوى با راهنمايى و زمينه‌سازى و با همت مردم، مزرعه اى را كه داراى آب شيرين بود و در حدود يك فرسخى اشتهارد قرار داشت، خريدارى و آب آن را به اشتهارد لوله‌كشى مى كرد. شروع اين كار در سال 1348 بود و هم‌اكنون بعد از گذشت سال ها از اين آب استفاده مى شود. البته بر اثر افزايش جمعيت، آب هاى ديگرى را نيز بر آن افزوده اند.
 
 
 
==رحلت==
 
 
او چهارشنبه، ششم [[رجب]] سال 1421 ق. (برابر با 14 مهر 1379 شمسى) دار دنيا را وداع گفت. پيكر مطهرش در روز جمعه 15 مهر ماه از مسجد امام، با تشييع باشكوه، به طرف حرم [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها حركت داده شد. پس از طواف ضريح، حضرت آيت  الله پناه اشتهاردى دامت بركاته [[نماز]] بر آن گزارد. پيكر مطهرش را در قبرستان باغ بهشت (روبروى گلزار شهداى قم) در «مقبرة العلماء»، به خاك سپردند.
 
 
پى  نوشت
 
 
(1). [[سوره احزاب]]، 35.
 
 
(2). كشكول، تأليف مرحوم آيت  الله حاج شيخ حسين تقوى (مخطوط)، ص 175 و 39 (به طور اقتباس).
 
 
(3). نقل شفاهى آيت  الله تقوى براى نگارنده.
 
 
(4). اقتباس از كشكول مذكور، ص 173 و 174.
 
 
(5). آيت  الله العظمى حاج آقا حسين بروجردى طاب ثراه (متوفاى سال 1340 شمسى) در 14 [[محرم]] سال 1364 قمرى، برابر با نهم دى ماه سال 1323 شمسى، وارد [[قم]] شد.
 
 
(6). كشكول، ص 103 و پاره اى از دستخط‌هاى بازمانده از آيت  الله تقوى.
 
 
(7). توضيح اين كه: حمام هاى محل دو اشكال بزرگ داشت: 1- خزانه اى بود و آب خزانه دير به دير عوض مى شد. گاهى قسمت پايين آن به صورت لجن درمى آمد و در بعضى از موارد هم، داغ كردن زياد آب موجب خفگى و [[مرگ]] اشخاص مى شد. روشن است كه چنين حمامى مركز بيمارى ها خواهد شد. 2- در هر محل يك حمام وجود داشت كه در شبانه‌روز، بين‌الطلوعين و بعد از ظهرها مردانه بود و از طلوع آفتاب تا ظهر زنانه بود. به اين ترتيب مردان و زنان در موارد ضرورى نمى توانستند از حمام استفاده كنند. آيت  الله تقوى كمر همت بست، در شرايط سخت دوران طاغوت، با بيانات و ارشادهاى خود، مردم را به تبديل حمام هاى خزانه اى به دوش و بهداشتى دعوت نمود و خود با پشتكار امور ديگر را پيگيرى مى كرد. سرانجام در يكى از محله ها، حمام سابق را خراب كرد و در كنار آن، دو باب حمام جداگانه براى زنان و مردان، بر اساس اسلوب جديد و بهداشتى بنا كرد. اين خدمت بسيار مهم اجتماعى و دينى در سال 1344 شمسى انجام شد و به نام گرمابه [[امام زمان]] عجل الله تعالى فرجه الشريف موسوم گرديد. اين كار خير به محله هاى ديگر نيز سرايت نمود، و به تدريج حمام هاى قديمى آن محله ها نيز نوسازى گرديد.
 
 
(8). نقل از يكى از دستخط‌هاى به جا مانده از آقاى تقوى.
 
 
(9). اقتباس از مجموعه اسناد انقلاب اسلامى، ج 3، ص 172 و 176 و ج 1، ص 279 و 281 و كتاب بررسى و تحليل نهضت [[امام خمينى]]، ج 1، ص 876 و 877.
 
 
(10). تنقيح الاصول، ج 1، ص 7.
 
 
(11). اقتباس از كشكول، ص 35 و 36.
 
 
(12). همان، ص 252.
 
 
(13). همان، ص 111. اصل حديث مالك بن نويره در «الغدير»، ج 7، ص 162 و «قاموس الرجال»، ج 7، ص 474، آمده است.
 
 
(14). [[بحارالانوار]]، ج 71، ص 310.
 
 
(15). [[نهج البلاغه]]، نامه 47.
 
 
(16). كشكول (ياد شده)، ص 301.
 
 
(17). نهج البلاغه، حكمت 147.
 
 
===منبع===
 
 
محمد محمدى اشتهاردى , ستارگان حرم، جلد 10
 
 
[[رده:علمای معاصر|تقوى اشتهاردى،حسين]]
 
[[رده:علمای معاصر|تقوى اشتهاردى،حسين]]
 +
[[رده:مدفونین در باغ بهشت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۳۵

آیت الله حسین تقوى اشتهاردى (۱۳۰۴-۱۳۷۹ ش)، محقق، نویسنده و استاد حوزه علمیه قم و از شاگردان آیت الله بروجردى و امام خمینى بود. از کتاب‌های مشهور او تقریرات دوره کامل درس اصول امام خمینی به نام «تنقیح الأصول» است.

۲۲۰px
نام کامل حسین تقوی اشتهاردی
زادروز ۱۳۰۴ شمسی
زادگاه اشتهارد، البرز
وفات ۱۳۷۹ شمسی
مدفن قم، باغ بهشت

Line.png

اساتید

آیت الله بروجردى، امام خمینی، سید محمد حجت کوه کمری، شهید مطهری، سید محمدرضا گلپایگانی،...

شاگردان

محمدرضا آدینه وند، کاظم صدیقی، علی رازینی،...

آثار

تنقیح الاصول، تقریرات درس فقه، اصول المذهب، معاشرت از دیدگاه وحى،...


ولادت

حسین تقوى اشتهاردى به سال ۱۳۰۴ ش، در شهر اشتهارد (۵۲ کیلومترى جنوب غربى شهرستان کرج) چشم به جهان گشود. پدر بزرگوار ایشان، آیت اللّه شیخ یحیى تقوى (م، ۱۳۳۸ ش) از علماى برجسته، مخلص و خدمتگذار اشتهارد بود. این عالم ربانى، در صفات و ارزش هاى اخلاقى، عرفانى و شاگردپرورى، در سطح بالایى قرار داشت.

حسین تقوی در پنج یا شش سالگى نزد پدر عالمش، تحصیل را آغاز کرد. نخست به یادگرفتن تلاوت قرآن پرداخت. پس از آن، به تحصیل درس فارسى، که کتاب «معراج السعادة»، تألیف مرحوم آیت الله ملا احمد نراقى بود، پرداخت. قدرى ریاضى نیز در محضر پدر آموخت.

تحصیل و اساتید

شیخ حسین تقوى اشتهاردى در دوازده سالگى به خواندن «جامع المقدمات» که اولین کتاب درسى حوزه است، مشغول شد. وى در آنجا همراه بعضى از دوستان، دروس سطح مانند: «لمعه» و «قوانین» را نزد پدر فراگرفت و در کنار درس، براى تأمین زندگى به کار و کسب نیز اشتغال داشت.

وی علاقه فراوان به تحصیل داشت و مى خواست تمام وقت مشغول تحصیل باشد، از این رو در سال ۱۳۲۵ شمسى به قم سفر کرد. در مدرسه فیضیه در یکى از حجره ها سکونت نموده و مدت هفت سال در آن حجره بود.

برخی از اساتید دروس سطح ایشان در حوزه قم عبارتند از:

  • آیت الله علامه میرزا على‌اصغر تهرانى؛

آیت الله تقوى در درس خارج فقه و اصول مراجع و علماى محقق وقت، شرکت مى کرد که مى توان به افراد ذیل اشاره داشت:

البته در میان این بزرگواران بیشتر از درس آیت الله بروجردى و امام خمینى استفاده کرده است. ایشان حدود شش سال در درس آیت الله العظمى بروجردى حاضر شد و از علم وافر او بهره مند گردید و تقریرات درس فقه ایشان را در سه جلد به رشته تحریر درآورده که هم اکنون موجود مى باشد و هنوز به چاپ نرسیده است. همچنین در دوره اصول درس خارج امام خمینى از آغاز تا پایان شرکت و آن را به طور کامل تقریر کرده است. این تقریرات با عنوان «تنقیح الاصول» در چهار جلد، چاپ و منتشر شده است. این تقریرات، دلیلى آشکار بر مجتهد بودن مرحوم تقوى در سطح بالا مى باشد.

تدریس و شاگردان

یکى از اشتغالات مهم آیت الله تقوى در حوزه علمیه قم، تدریس و تربیت شاگرد بود و در این جهت مهارت و پشتکار چشمگیرى از خود نشان مى داد. حدود پانزده سال در مدرسه حقانى و مدرسه آیت الله گلپایگانى، کتاب هاى «شرح لمعه»، «مکاسب»، «رسائل» و «کفایه» را تدریس کرد.

استاد تقوى، مدت ها در مدرسه علمیه حاج ملاصادق قم تدریس مى کرد و شب ها در همان جا نماز جماعت را اقامه مى نمود و روزهاى پنجشنبه براى خواهران طلبه تفسیر مى گفت. برخی از شاگردان ایشان عبارتند از: محمدرضا آدینه وند، کاظم صدیقى، علی رازینى، فلاحیان، عباسى فرد و محمدى عراقى.

آثار و تألیفات

برخى از کتاب هاى چاپ شده و چاپ نشده ایشان عبارتند از:

  • تقریرات دوره کامل درس اصول امام خمینى به نام «تنقیح الاصول» (که در چهار جلد چاپ شده است).
  • تقریرات درس فقه مکاسب مرحوم امام تا شرایط متعاقدین (آماده براى چاپ).
  • اصول المذهب، به زبان عربى (مخطوط).
  • فروع المذهب (مخطوط).
  • معاشرت از دیدگاه وحى (مخطوط).

خدمات فرهنگی و اجتماعى

آیت الله تقوى با آن که از مجتهدین و مدرسین بود، اما از وظیفه تبلیغ دین و بیان حلال و حرام و وعظ و ارشاد غافل نمى شد. از این رو در ماه مبارک رمضان و محرم، بنا به دعوت اهالى اشتهارد، به آنجا رفته و ضمن اقامه جماعت، به تبلیغ دین مى پرداخت و مدت ها قبل از انقلاب، نماز جمعه را نیز اقامه مى فرمود.

وی در اشتهارد دو مسجد را اداره مى کرد و با تلاش هاى شبانه‌روزى خود تا مدت ۳۵ سال این کار را ادامه داد. از آنجا که ایشان بر مسائل اسلامى و احکام، بسیار تسلط داشت و مطالب را به گونه روان و همه فهم بیان مى کرد، لذا توانست تحول خوبى در آن سامان به وجود آورد. در بیان احکام، جدى و قاطع و دقیق بود و با پیش مطالعه عمیق، سخن مى گفت. براى اوقات مردم ارزش فراوان قائل بود. بیاناتش اثر خاصى داشت و از این رو عده بسیارى تحت تأثیر قرار گرفته و بر ایمان و کمالات خود افزودند.

آیت الله تقوى در ضمن وعظ و ارشاد در اشتهارد، به نیازهاى مادى و رفاهى مردم نیز توجه خاصى داشت و در رفع آن نیازها به جدیت مى کوشید. یکى از خدمات مهمى که با پیشنهاد و جلودارى ایشان شروع و تکمیل گردید، ساخت و تبدیل حمام ها و رسانیدن آب آشامیدنى به اهالى بود.

مشکل دیگرى که در اشتهارد وجود داشت، نداشتن آب آشامیدنى بود. مردم از قنات دوردستى که همان قنات، غسالخانه نیز بود، آب شُرب خود را تأمین مى کردند. لذا آیت الله تقوى با راهنمایى و زمینه‌سازى و با همت مردم، مزرعه اى را که داراى آب شیرین بود و در حدود یک فرسخى اشتهارد قرار داشت، خریدارى و آب آن را به اشتهارد لوله‌کشى کرد. شروع این کار در سال ۱۳۴۸ بود و هم‌اکنون بعد از گذشت سال ها از این آب استفاده مى شود. البته بر اثر افزایش جمعیت، آب هاى دیگرى را نیز بر آن افزوده اند.

وفات

مرحوم آیت الله تقوى در ششم رجب سال ۱۴۲۱ ق. (برابر با ۱۴ مهر ۱۳۷۹ شمسى) دار دنیا را وداع گفت. پیکر مطهرش را در قبرستان باغ بهشت (روبروى گلزار شهداى قم) در «مقبرة العلماء»، به خاک سپردند.

منابع

آرشیو عکس و تصویر