تلبیه
تلبیه در لغت
- اجابت کردن؛ لبیک گفتن در جواب کسی.
- لبیک گفتن در حج.
تلبیه در فقه
تَلبيه به معنای لَبَّيْك گفتن، از واجبات احرام است و بدون آن احرام عمره و حج منعقد نمى‌شود[۱] جز در حج قِران كه حاجى ـ بنابر قول مشهور ـ مخيّر است بين تلبيه، اِشعار و تقليد[۲] در اين كه تلبيه ركن است و ترك عمدى آن موجب بطلان عمل مى‌شود يا آنكه ركن نيست، اختلاف است.[۳]
تلبيه به لحاظ كيفيت به واجب و مستحب تقسيم مى‌گردد. در كيفيت تلبيه واجب، سه قول است:
- {لَبَّيْكَ اللّهُمَّ لَبَّيْكَ، لَبَّيْكَ لاشَرِيكَ لَكَ لَبَّيْك}.
- كيفيت نخست به اضافه: {إِنَّ الحَمْدَ وَالنَِّعْمَةَ لَكَ وَالمُلْكَ لاشَرِيكَ لَكَ}.
- {لَبَّيْكَ اللّهُمَّ لَبَّيْك، لَبَّيْكَ، إِنَّ الحَمْدَ وَالنِّعْمَةَ لَكَ والمُلْكَ لاشَرِيكَ لَك}. برخى جمله {وَالمُلْك} را مقدم بر {لَك} آورده‌اند.[۴]
تلبيه مستحب، تلبيه‌هايى است كه پس از تلبيه واجب گفته مى‌شود، مانند {لَبَّيْكَ ذَاالمَعارِجِ لَبَّيْك، لَبَّيْكَ داعِياً إِلى دارِالسَّلام...}.[۵]
زمان تلبيه
زمان تلبيه پس از نيّت احرام است و در وجوب همزمانى تلبيه با نيّت اختلاف است.[۶] قول عدم وجوب به مشهور نسبت داده شده است.[۷] بنابر قول به عدم وجوب تقارن، در اين كه تأخير آن از ميقات مطلقا جايز نيست يا جايز بلكه افضل است تأخير آن تا بيداء براى كسى كه از ذوالحليفه محرم مى‌شود و تا رَقْطاء براى كسى كه در مكه محرم مى‌شود، اختلاف است.[۸]
احکام تلبیه
مقدار واجب تلبيه يكبار است؛ ليكن تكرارش مستحب است و قطع آن در احرام عمره تمتع هنگام مشاهده خانه‌هاى مكه و در احرام حج، ظهر روز عرفه واجب است. در محل قطع تلبيه در احرام عمره مفرده چهار قول است: هنگام دخول حرم، زمان مشاهده كعبه، تفصيل بين كسى كه خارج حرم محرم شده و كسى كه براى احرام عمره از حرم بيرون رفته است كه براى اوّلى هنگام دخول حرم و براى دومى زمان مشاهده كعبه و قول چهارم تخيير بين قطع، هنگام دخول حرم و زمان ديدن كعبه. قول سوم به مشهور نسبت داده شده است.[۹]
بلندكردن صدا به تلبيه هنگام اشراف بر وادى ابطح براى كسى كه از مكه محرم شده و نيز براى سواره‌اى كه از راه مدينه براى حج آمده، هنگامى كه به وادى بيداء برسد، مستحب است. اين حكم اختصاص به مرد دارد.[۱۰] محرمات احرام پيش از گفتن تلبيه بر محرم حرام نمى‌شود.[۱۱] براى محرم پاسخ دادن ديگرى به تلبيه مكروه است.[۱۲]
پانویس
- ↑ جواهرالكلام 18/215.
- ↑ جواهرالكلام 18/225.
- ↑ الحدائق الناضرة 15/65.
- ↑ جواهرالكلام 18/ 228ـ231.
- ↑ الكافى فى الفقه/193؛ المهذب 1/215؛ وسائل الشيعة 12/382.
- ↑ الحدائق الناضرة 15/40.
- ↑ مهذب‌الاحكام 13/105.
- ↑ مستند الشيعة، 11/ 315ـ319؛ فقه‌الصادق 10/ 249ـ254.
- ↑ مستند الشيعة، 11/ 322ـ326.
- ↑ مستندالشيعة 11/ 319ـ321.
- ↑ الحدائق الناضرة 15/71.
- ↑ جواهرالكلام 18/432.
منابع
- فرهنگ لغت عمید.
- فرهنگ فقه فارسی، جلد2، صص614-613.
