تحریف قرآن
دائرة المعارف قرآن كريم، جلد 6، صفحه 287
تحریف در لغت
تحريف مصدر باب تفعيل از ريشه «حـرف» است. معناى اصلى حرف را لبه، جانب، كناره و مرز دانسته‌اند. بر اساس اين معنا، تحريف، به حاشيه بردن معناى لفظ و ايجاد نوعى دگرگونى و انحراف در مقصود گوينده است. دگرگونى ياد شده مى‌تواند از طريق جابه جا كردن واژه‌ها، اعراب آنها، تغيير ساختار جمله‌ها يا تفسير نادرست آنها باشد. برخى، «تحريف» را به تغيير و تبديل كه جامع‌تر است، معنا كرده‌اند، با اين تفاوت كه در تحريف سعى بر القاى خلاف مقصود است. تحريف بر دگرگون ساختن سخنان شفاهى نيز اطلاق مى‌شود و اختصاص به سخنان مكتوب ندارد.
تحريف در اصطلاح
تحریف اصطلاحا از مباحث مهم كلامى است كه به راهيابى تغيير در كتب آسمانى و عدم آن مى‌پردازد. اين بحث در فرهنگ اسلامى به طور خاص درباره كتاب مقدس (عهد قديم و جديد) و قرآن کریم مطرح مى‌شود.
همه اقسام تحريف را مى‌توان در دو دسته اصلى قرار داد: لفظى و معنوى.
تحريف لفظى، تصرّف در ساختار الفاظ و عبارت است. تحريف معنوى، تفسير و تأويل نادرست از لفظ و عبارت است، كه برخلاف مقصود گوينده و اغلب بدون استناد به قواعد فهم درست كلام و بر اساس رأى شخصى و با انگيزه‌هاى خاص صورت مى‌پذيرد.
تحريف لفظى خود داراى اقسامى است: 1.تحريف به فزونى؛ يعنى افزودن كلمه يا جمله‌اى به سخن و متن اصلى؛
2.تحريف به كاهش؛ يعنى حذف بخشى از حروف، واژه‌ها يا جملات متن؛
3. تحريف به تبديل و جابه‌جايى كه در آن كلماتى جايگزين واژه‌هاى مترادف يا غير مترادف مى‌شود، به گونه‌اى كه معنا را مخدوش كند؛
4. تحريف در لحن و گويش كه همان تغيير در حركات و نحوه اداى واژگان است، به گونه‌اى كه معناى اصلى كلمه فهميده نشود.
واژه تحريف به شكل مصدر در قرآن نيامده است؛ ولى آيات متعددی به انواع تحريف در آموزه‌هاى دينى اهل كتاب ناظر است.
از جمله اين آيات، آياتى هستند كه با كاربرد واژگان هم خانواده با «تحريف»، نمونه‌هايى از تحريف گرى در آموزه‌ها و سخنان دينى و الهى، به ويژه از سوى يهود را گزارش مى‌كنند؛ مانند آیه «منَ الَّذِينَ هادُوا يُحَرِّفُونَ الْكَلِمَ عَنْ مَواضِعِهِ...»(سوره نساء- 46)
نظريه‌هاى تحريف كتاب مقدس:
بر اساس آنچه گفته شد بيشتر مفسّران و قرآن‌پژوهان نخستين، متأخر و معاصر، كتاب مقدس را تحريف شده و فاقد ساختار وحيانى دانسته و بر اين باورند كه افزون بر تحريف معنوى، انواع تحريف لفظى نيز در آن راه يافته است. اين گروه از صاحب نظران در اثبات ادعاى خويش افزون بر آيات بررسى شده، به مواردى همچون اختلاف نسخه‌هاى سه‌گانه عبرى، سُريانى و يونانى عهد قديم، تاريخ تدوين، عدم تواتر و نگارش آن قرنها پس از حضرت موسى(عليه السلام)، نگارش اناجيل به دست 4 تن و اختلاف آنها با يكديگر، نامعقول و توجيه‌ناپذير بودن بخشى از آموزه‌هاى كتاب مقدس و... اشاره کرده اند.
تحریف در قرآن عزیز
نظريه مشهور در ميان دانشمندان و محققين اسلامی و به خصوص شيعه، همان نظريه عدم تحريف است.
بيان درمسائل قرآن، ص: 262
دلايل عدم تحريف قرآن
1- تحريف از نظر قرآن
بر اساس برخی از آیات قرآن کریم تحريف به معناى کاهش و اسقاط قسمتى از آيات اصلا راهى به قرآن ندارد؛ از جمله آيه شریفه: «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُونَ.»(سوره حجر- 9) ماييم كه ذكر (قرآن) را فرو فرستاديم و به يقين آن را حفظ خواهيم نمود.
اين آيه به صراحت دلالت دارد كه قرآن از تحريف محفوظ مانده و تا ابد نيز مصون خواهد ماند و خداوند در برابر تحريف كنندگان از كتاب خود دفاع خواهد كرد و جباران و ستمگران نخواهند توانست، دست خيانت به سوى قرآن ببرند و آن را ملعبه خويش قرار داده و به دلخواه خود در آن تغيير و تبديل به وجود بياورند.
