آیه نسخ

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۰:۵۱ توسط مرضیه الله وکیل جزی (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای جدید حاوی '- آيه 106 سوره بقره/2 «آيه نسخ» نام گرفته است:<ref> الرأى الصّواب فى منسوخ الكتاب، ...' ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

-

آيه 106 سوره بقره/2 «آيه نسخ» نام گرفته است:[۱]

«ما نَنسَخ مِن ءَاية أَو نُنسِهَا نَأتِ بِخير مِنها أَو مِثلِها أَلم تَعلَم أَنّ اللّهَ عَلى كُلِّ شَىء قَدير».

خداوند در اين آيه اعلام مى‌دارد: هر حكمى را كه نسخ كنيم يا به فراموشى بسپاريم، بهتر از آن يا مانندش را مى‌آوريم. در شأن نزول اين آيه گفته‌اند: چون خداوند برخى از احكام و دستورها را نسخ مى‌كرد، يهوديان طعنه مى‌زدند و مى‌گفتند: محمد، داراى رأيى متين و محكم نيست؛ زيرا وقتى دستور و حكمى را بيان مى‌كند پس از مدتى حكم و دستور ديگرى برخلاف آن مى‌آورد و خداوند اين آيه را بر رد آنان نازل كرد.

به نقلى ديگر، يهوديان مى‌گفتند: محمد اصحاب خود را به امرى مأمور سپس آنان را از آن نهى مى‌كند. اگر سخنان او وحى مى‌بود، تناقضى در آن‌ها وجود نمى‌داشت و اين آيه نازل شد.[۲] در معناى نسخ و نسيان در اين آيه، مفسران به طور گسترده سخن گفته‌اند.[۳]

پانویس

  1. الرأى الصّواب فى منسوخ الكتاب، ص‌ 19.
  2. اسباب النزول، واحدى، ص‌ 36؛ روض الجنان، ج‌ 2، ص‌ 99.
  3. الناسخ والمنسوخ، ابن ‌حزم، ص‌ 19.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 404