آیه افک

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه افك

آیه 11 سوره نور/ 24 كه به داستان افك (بهتان) گروهى از صحابه به یكى از همسران رسول خدا صلى الله علیه و آله پرداخته «آیه افك» نام دارد.[۱] بر اساس این آیه، گروهى از مسلمانان به این تهمت دامن زدند و در اشاعه آن كوشیدند:

«إِنَّ الّذینَ جاءُوا بِالإِفكِ عُصبَةٌ مِنكُم لاتَحسَبوهُ شَرّاً لَكُم بَل هُو خَیرٌ لَكُم...».

عایشه (در روایت مفصلى) این آیه را در شأن خود مى داند.[۲] او مى گوید: این ماجرا هنگامى اتفاق افتاد كه در بازگشت از غزوه بنى المصطلق، از لشكر عقب ماند و به وسیله یكى از صحابه به نام صفوان بن معطل به لشكر ملحق شد؛ آن گاه گروهى وى را متهم كردند و این آیه او را از این اتهام تطهیر كرد.[۳]

علامه طباطبایى طهارت و پاكى دامن همسران همه پیامبران را امرى عقلى دانسته و پس از نقل روایت عایشه به نقد آن نشسته و از جهات گوناگون در درستى آن خدشه كرده است.[۴]

على بن ابراهیم قمى مى گوید: نزول آیه افك درباره عایشه، با روایات عامه موافق است؛ ولى روایات خاصه نزول این آیه را درباره ماریه قبطیه و رفع اتهام از او مى داند.[۵]

پانویس

  1. بحارالانوار، ج 76، ص 110.
  2. الدّرالمنثور، ج 6، ص 140 و 141.
  3. همان، ص 140.
  4. المیزان، ج 15، ص 96-104.
  5. قمى، ج 2، ص 100.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 370-371