جامعیت مقاله متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

نجاسات

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«نجاسات» چیزهایی است كه نباید اثرى از آن‌ها در بدن و لباس نمازگزار باشد و چنانچه كسى به آن‌ها آلوده باشد، باید قبل از نماز آن‌ها را پاک كند. اشیاء نجس شده را متنجّس می‌گویند.

مصادیق نجاسات

نجاسات عبارتند از:

  1. ادرار و مدفوع انسان و حیوانات حرام گوشتى كه خون جهنده دارند. (پرندگان حرام گوشت اختلافی است).
  2. منى، خون و مردار انسان و حیوانات داراى خون جهنده؛ (گرچه حلال گوشت باشند).
  3. سگ و خوک كه در خشكى زندگى مى كنند.
  4. هر چیز مست كننده روان، مانند شراب.
  5. عرق شتر نجاستخوار؛ (نجاست آن اختلافی است).
  6. كافر.[۱]

چگونگى نجس شدن اشیاء‌

اگر چیز پاک به چیز نجس برسد و هر دو یا یكى از آن‌ها به طورى تر باشد كه ترى یكى به دیگرى برسد، آن چیز پاک نجس مى‌شود(متنجس).[۲]

راه‌های ثابت شدن نجاست

نجاست هر چیز از سه راه ثابت مى‌شود:

  1. خود انسان یقین كند چیزى نجس است؛ بنابراین اگر گمان كند چیزى نجس است، لازم نیست از آن اجتناب نماید.
  2. كسى كه چیزى در اختیار اوست (كه آن را ذوالیَد گویند)، به نجاست آن چیز خبر بدهد.
  3. دو مرد عادل بگویند چیزى نجس است. ولى اگر یك مرد عادل بگوید چیزى نجس است، احتیاط واجب آن است كه از آن اجتناب كنند.[۳]

احكام نجاسات

اگر بدن یا لباس نمازگزار پاک نباشد (نجس باشد)، نماز او صحیح نیست، مگر در 5 مورد زیر:

  1. لباس هاى كوچک او مانند جوراب و عرقچین نجس باشد.
  2. لباس زنى كه پرستار بچه است، نجس شده باشد.
  3. آن كه به واسطه زخم یا جراحت یا دملى كه در بدن اوست، لباس یا بدنش آلوده شود.
  4. بدن یا لباس او به مقدار كمتر از دِرهم (تقریباً به اندازه سر انگشت) به خون آلوده باشد.
  5. ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.

بعضى از احكام بدن یا لباسى كه به خون و غیره، نجس شده عبارتند از:

  1. اگر خون بدن انسان یا حیوان حلال گوشت -اگرچه در چند جاى بدن و لباس باشد-، در صورتى كه روى هم كمتر از دِرهم باشد، نماز خواندن با آن اشكال ندارد.
  2. اگر بدن یا لباس خونى نشود، ولى به واسطه رسیدن به خون نجس شود، اگرچه مقدارى كه نجس شده كمتر از درهم باشد، نمى شود با آن نماز خواند.
  3. اگر خون روى لباسى كه آستر دارد بریزد و به آستر آن برسد و یا به آستر بریزد و روى لباس خونى شود، باید هر كدام را جدا حساب نمود. پس اگر خون روى لباس و آستر كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح است.
  4. اگر لباس هاى كوچك نمازگزار مثل عرقچین و جوراب كه نمى شود با آنها عورت را پوشانید نجس باشد، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشد، نماز با آن‌ها صحیح و نیز اگر با انگشترى نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
  5. اگر در بدن یا لباس نمازگزار، خون زخم یا جراحت یا دمل باشد، چنانچه طورى است كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس براى بیشتر مردم یا براى خصوص او سخت است، تا وقتى كه زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده مى تواند با آن خون، نماز بخواند و همچنین است اگر چركى كه با خون بیرون آمده یا دوایى كه روى زخم گذاشته اند و پخش شده، در بدن یا لباس او باشد.[۴][۵]

پانویس

  1. احكام اسلامى، جمعی از نویسندگان، ص 39.
  2. نجاة العباد، امام خمینى، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، ص 77.
  3. نجاة العباد، امام خمینى، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، ص 77.
  4. احكام بیماران، پزشكان و خانواده ها، حسن قاسمیان، ص34.
  5. برای تفصیل احکام نجاسات به رساله های عملیه رجوع شود.