فرهنگنامه رجال تاریخی ایران

«فرهنگنامه رجال تاریخی ایران» طرحی از انجمن آثار و مفاخر فرهنگی است که به معرفی شخصیت های تاریخی ایران به نحو اختصار می پردازد.

معرفی فرهنگنامه

این طرح در سال ۱۳۷۵ در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ابتدا با چند پژوهشگر کار خود را زیر نظر زنده یاد دکتر عبدالحسین نوایی آغاز کرد. اما متاسفانه کار هنور به سامان نرسیده بود که استاد نوایی دار فانی را وداع گفت. از این رو کار تحقیق و پژوهش به دو بخش تقسیم شد: بخش قبل از اسلام این طرح توسط دکتر پرویز رجبی تألیف و تدوین گردید و بخش بعد از اسلام از سقوط ساسانیان تا پایان سلسله قاجاریه زیر نظر دکتر محمدرضا نصیری و با پژوهش مینا احمدیان، نادره جلالی و فهیمه سیفی نهاوندی ادامه یافت.

در این راستا بیش از ۴۰۰۰ مدخل تهیه و بر اساس منابع دست اول تاریخی همان مقطع تاریخی تألیف شد. هدف از این پژوهش کمک به محققان و پژوهشگران حوزه تاریخ ایران جهت دستیابی آسانتر به کارنامه فعالیت های سیاسی، فرهنگی و نظامی شخصیت های تاریخی ایران از سقوط ساسانیان تا پایان قاجاریه است.

لازم به ذکر است شخصیت هایی که تا اواخر دوران قاجار تولد یافته‌اند و در دوره پهلوی منشأ اثراتی بوده‌اند نیز در این طرح یاد شده‌اند.

مدار کار این فرهنگنامه بر مبنای ایجاز و به دور از هر گونه تفصیل و شرح جزئیات است. ویژگی این پژوهش پرداختن به شخصیت های گمنام تاریخی است که معمولاً در فرهنگنامه و دایره‌المعارف های دیگر کمتر به آنها پرداخته شده یا اصلا نامی از آنها به میان نیامده است. شرح حال هر شخصیتی از تولد آغاز و به مرگ و محل دفن ختم شده است و در عین حال اگر آثاری از آنها باقی مانده در انتهای مدخل ذکر شده است. علاوه بر منابع اولیه که در تحریر هر مدخل از آن استفاده شده، از تحقیقات جدید نیز بهره برده شده است.