أسنی المطالب فی مناقب سیدنا علی بن ابی طالب (کتاب)


نویسنده	ابن جزرى
موضوع	فضائل امام علی (ع)
زبان	عربی
تعداد جلد	1
محقق	محمد هادى امينى

أسنی المطالب في مناقب سیدنا علي بن أبي‌طالب مجموعه‌اى از احاديث در فضيلت على(ع) است كه از طريق راويان و منابع اهل سنت نقل شده و ابن جزرى عالم قرن هشتم و نهم آنها را جمع‌آورى كرده است.

نام اصلى اثر روشن نيست، از اين رو كسانى كه آن را منتشر كرده‌اند نامى برگرفته از مقدمه مؤلف براى آن برگزيده‌اند. در مقدمه کتاب مى‌خوانيم: «فهذه أحاديث مسندةٌ مما تواتر و صحّ و حسُن من أسنى مناقب الأسد الغالب، مفرق الكتائب و مظهر العجائب، ليث بن غالب أميرالمؤمنين أبي الحسن علي بن أبي‌طالب كرم الله وجهه...». نخستين چاپ اين اثر كه به سال 1324ق در مكه منتشر شده، با نام «اسنى المطالب في مناقب سيدنا على بن ابى‌طالب» عرضه شده است. محمد هادى امينى از روى همين نسخه چاپى و با مقدمه و تعليقات خود، به سال 1402ق کتاب را در اصفهان منتشر مى‌كند. کتاب ديگرى با عنوان «اسمى المناقب في تهذيب اسنى المطالب في مناقب الامام اميرالمؤمنين علي بن ابي طالب(ع)، تأليف محمد بن محمد جزري شافعى» با تصحيح مرحوم محمدباقرمحمودى منتشر شده است. جديدترين چاپ اين کتاب مربوط به سال 1426ق است كه از سوى دارالكتب العلميه بيروت با عنوان «مناقب الأسد الغالب، ممزق الكتائب و مظهر العجائب، ليث بن غالب أميرالمؤمنين أبي الحسن علي بن أبي‌طالب» منتشر شده و اين نام هم برگرفته از مقدمه است. در ادامه اين چاپ كه با مقدمه و تصحيح على احمد عبدالعال الطهطاوى صورت گرفته، کتاب خصائص اميرالمؤمنين(ع) از نسائى نيز درج شده است. آنگونه كه پيداست طهطاوى نسخه‌اى خطى در اختيار داشته كه غير از نسخه چاپ مكه است كه مرحوم امينى هم از آن بهره برده است. البته اشتباه چاپ بيروت كه بر روى جلد کتاب، مؤلف را محمد بن عبدالله بن جزرى ثبت كرده و مرگ او را بعد از سال 660 نوشته، سبب اشتباه مى‌شود. در حالى كه همگان مرگ وى به سال 833 ثبت كرده‌اند.

بنا به شمارش طهطاوى، تعداد احاديث اين کتاب 95 است كه همه آنها با بيان سلسله كامل اسناد نقل مى‌شود.

بخشى از اين اخبار به نقل از خود آن حضرت از رسول خداست اما در اين ميان رواياتى كه از نظر شيعه نادرست است هم آمده است، مانند روايتى كه شيخين را بزرگ پيران بهشت مى‌داند يا حديثى كه از ظهور رافضه پيش‌گويى مى‌كند و به پيامبر(ص) نسبت داده‌اند.

مؤلف پس از نقل هر روايت، ضمن اشاره به منابع آن، به درايت و جرح و تعديل راويان توجه داده و در اين باره به تفصيل گراييده است. بنابراين کتاب حاضر فقط نقل روايت نيست و اظهار نظرهاى مؤلف را هم در بر دارد.

محمد هادى امينى كه از محققان معاصر است، در پاورقى‌هاى مفصل اين اثر، آدرس احاديث را استخراج و همچنين ترجمه مختصرى از راويان و منابع شرح حال آنان را ذكر كرده و در مواردى به نقد روايات مى‌پردازد.