شرح صد کلمه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام (کتاب)
معرفى اجمالى
شرح بر صد کلمه امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام ترجمه کتاب «شرح المأة كلمة» ابن‌ميثم مى‌باشد، كه به وسيله عبدالعلی صاحبی به فارسی ترجمه شده است.
گزارش محتوا
مترجم كتاب در ابتدا چنين مى‌نويسد: در كتب رجال و شرح حال‌ها و نه در شرح حاضر، بر اسمى جز اين مطلع نشدم. ليكن سيّد بزرگوار سيد اعجازالدين حسين نيشابورى كنتورى(ره) در كتاب «كشف الحجب و الأستار عن أسماء الكتب و الأسفار» در حرف شين نسخه چاپى صفحه 349 چنين گفته است: «شرح سخن اميرمؤمنان(ع) به نام صد كلمه از شيخ كمال‌الدين ميثم بن على بن ميثم بحرانى شارح نهج‌البلاغه مى‌باشد و اسم آن منهاج العارفين است». و در حرف (م) صفحه 566 گفته است: «منهاج العارفين در شرح كلام اميرمؤمنان(ع) به نام صد كلمه از شيخ ميثم شارح نهج‌البلاغه مى‌باشد».
گويا اين اسم بعد بر روى كتاب نهاده شده؛ يعنى ابن ميثم شرح خود را به اين اسم نناميده است. ليكن چون شرح مطالبى بلند و بحث‌هايى مهمّ و فوايدى بسيار فراوان از مطالب عرفانى در بر دارد، دانشمندانى كه از آن استفاده كرده‌اند، آن را «منهاج العارفين» ناميده‌اند.
از جمله حكمت‌هاى رسا و آفتاب‌هاى درخشان آن حضرت، يك صد كلمه‌اى است كه حكمت و اندرزهاى لطيف را در بر دارد و ابوعثمان عمرو بن جاحظ از ميان كلمات امام(ع) برگزيده است. جاحظ از كسانى است كه هر دو فضيلت؛ يعنى دانش و ادب را در خود گرد آورده است، و چنين داورى كرده كه هر يك از اين صد كلمه، يك هزار نوع از محسّنات سخن عرب را داراست.
اين صد كلمه را به خاطر برتر و ممتاز بودن از ديگر كلمات حكمت آميز حضرت، بر نگزيده است، بلكه به اين سبب آن‌ها را انتخاب كرده كه علاوه بر فصاحت از اختصار نيز برخوردار مى‌باشد.
وضعيت كتاب
ترجمه اين كتاب توسط عبدالعلى صاحبى صورت پذيرفته است.
اين شرح ابن ميثم؛ مانند شرح نهج‌البلاغه وى آكنده از تحقيقات ژرف و نكته يابى‌هاى خواندنى و دقيق است.
منابع مقاله
متن و مقدمه كتاب
منبع
ویکی نور
