جامع الشّتات (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

منبع: کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی

نویسنده: محمدرضا ضمیری

مؤلف:

میرزا ابوالقاسم بن حسین جیلانى قمى، معروف به میرزاى قمى (م 1231 ق).

زندگی‌نامه و اظهارنظرها:

این عالم امامى، محقق و شاعر اصلاً از رشت ولى متولد و ساكن و متوفى قم است. او در علم اصول از مؤسسان بود و یكى از بزرگان شیعه در قرن سیزدهم هجرى است.

میرزاى قمى پس از طى مقدماتى از علوم، راهى خوانسار شد و مدت‌ها از حضور سید خوانسارى بهره برد. سپس وارد عتبات عالیات گردید و از محضر علامه مازندرانى، نجفى عاملى، استاد كل وحید بهبهانى و دیگران بهره ها برد؛ تا خود به درجه اجتهاد و استنباط رسید. میرزا به سید بحرالعلوم بسیار علاقه داشت و در جلساتى درباره موهبت‌هایى كه از جانب خدا نصیب سید شده بود، سؤالاتى مى نمود.

میرزا مولاى فضلا، استاد فقهاى عصر خویش، مردى متین، باوقار، پارسایى عاقل و هشیار بود و در خلوص و زهد و ورع یكتاى عصر خویش بشمار مى رفت.

استادان:

وحید بهبهانى، علامه مازندرانى، نجفى عاملى، سید بحرالعلوم و...

شاگردان:

حاجى كرباسى، سید محمدباقر شفتى اصفهانى، سید مهدى خوانسارى، سید على خوانسارى، سید محسن كاظمینى، شیخ اسدالله شوشترى (صاحب مقابیس)، سید جواد عاملى.

تألیفات مهم:

قوانین، غنائم، مناهج، مرشدالعلوم، جامع الشتات.[۱]

معرفى اجمالى كتاب:

این كتاب دو بخش دارد و مطالب آن به صورت سؤال و جواب به زبان عربى و فارسى بیان شده است. بخش نخست مربوط به احكام شرعى به ترتیب ابواب فقهى از طهارت تا دیات و یك دوره كامل فقه است.

بخش دوم مربوط به عقاید دینى و مسائل كلامى است و همچنین رد بر صوفیه و طعن بر برخى از بزرگان آن‌ها است؛ مثل بایزید، مولاى رومى، محى الدین عربى و دیگران كه قائل به وحدت وجود و عقول عشر بوده اند.

وضعیت نشر:

این كتاب به همت انتشارات رضوان تهران چاپ شده است.

پانویس

  1.  فرهنگ بزرگان، ص 428؛ بزرگان شیعه، ص 216.