ابن جبیر

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نام کامل ابوالحسين‌ محمد بن‌ احمد بن‌ جبير
زادروز 540 قمری
زادگاه بلنسيه‌ واقع‌ در شرق‌ اندلس‌ در كشور اسپانيا
وفات 614 قمری
مدفن محلى‌ ‌به‌ نام‌ «كوم‌ عمرو بن‌ العاص‌» واقع در اسكندريه‌ مصر

Line.png




ابوالحسين‌ محمد بن‌ احمد بن‌ جبير (540-614ق)، از معروفترین سفرنامه نویسان در قرن هفتم هجری است. وی سياح‌، نويسنده‌ و شاعر عرب‌ اندلسى‌

ولادت

اِبْن‌ِ جُبير، ابوالحسين‌ محمد بن‌ احمد بن‌ جبير (540 -614ق‌/ 1145-1217م‌)، سياح‌، نويسنده‌ و شاعر عرب‌ اندلسى‌. وي‌ در بلنسيه‌1 واقع‌ در شرق‌ اندلس‌ در كشور اسپانيا تولد يافت‌

کودکی

خانوادة ابن‌ جبير از قبيلة كنانه‌ از قبايل‌ بزرگ‌ و كهن‌ عرب‌ بود. جد بزرگ‌ او عبدالسلام‌ بن‌ جبير همراه‌ بلج‌ بن‌ بشر بن‌ عياض‌ قشيري‌ به‌ سرزمين‌ اسپانيا گام‌ نهاد . بلج‌ بن‌ بشر از مردم‌ شام‌ و سردار سواران‌ آن‌ سرزمين‌ در سپاه‌ هشام‌ بن‌ عبدالملك‌ خليفة اموي‌ بود و در فتح‌ افريقا مشاركت‌ داشت‌. وي‌ همراه‌ گروهى‌ از بربرهاي‌ شمال‌ افريقا به‌ اندلس‌ آمد عبدالسلام‌ بن‌ جبير پس‌ از هلاكت‌ بلج‌ كه‌ در اندلس‌ و نزديكى‌ قرطبه‌2 روي‌ داد، همچنان‌ در اسپانيا باقى‌ ماند. چنين‌ به‌ نظر مى‌رسد كه‌ خانوادة ابن‌ جبير در بلنسيه‌ اقامت‌ داشتند

تحصیلات

مدتى‌ در شاطبه‌ به‌ سر برد و نزد پدرش‌ و نيز در محضر ابوعبدالله‌ الاصيل‌ و ابن‌ الحسن‌ بن‌ ابى‌ العيش‌ به‌ فراگرفتن‌ دانش‌ و ادب‌ و مقدمات‌ علوم‌ دينى‌ پرداخت‌ و در ضمن‌ از پرورش‌ قريحة شاعرانة خود نيز غافل‌ نماند. وي‌ بعدها به‌ غرناطه‌ رفت‌ و در سايه استعداد خويش‌ در خدمت‌ ابوسعيد عثمان‌ بن‌ عبدالمؤمن‌ حاكم‌ غرناطه‌ كه‌ از موحدون‌ بود، سمت‌ دبيري‌ يافت‌ و همانند پدر در زمر كاتبان‌ و اديبان‌ او درآمد.

تالیفات

از مجموع‌ آثار ابن‌ جبير تنها رحله‌ به‌ صورت‌ كتابى‌ مستقل‌ بر جا مانده‌ است‌. جز اين‌ كتاب‌، از وي‌ اشعار و نوشته‌هاي‌ پراكنده‌اي‌ در آثار ديگران‌ آمده‌ است‌. نام‌ ابن‌ جبير، مدت ها تنها از طريق‌ آثار مؤلفان‌ ديگر شناخته‌ بود تا اين كه‌ نسخه‌اي‌ از سفرنامه او - كه‌ تاريخ‌ تحرير آن‌ حدود 875ق‌/1470م‌ است‌ - در ليدن‌ پيدا شد.

وفات

متأسفانه‌ آگاهى‌ دربارة آخرين‌ سالهاي‌ زندگى‌ ابن‌ جبير بسيار اندك‌ است‌. سرانجام‌ ابن‌جبير در اسكندريه‌ مصر درگذشت‌ و در همان‌ شهر در محلى‌ كه‌ به‌ نام‌ «كوم‌ عمرو بن‌ العاص‌» معروف‌ است‌، به‌ خاك‌ سپرده‌ شد

منابع