آیه تبدیل

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۰۷:۲۴ توسط بهرامی (بحث | مشارکت‌ها) (تعیین رده)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه تبدیل

آیه 101 سوره نحل/ 16 به تبدیل و جایگزینى آیه اى به جاى آیه دیگر اشاره دارد؛ از همین رو، برخى آن را «آیه تبدیل» و بعضى «آیه تبدّل» گفته اند.[۱]

«و إِذا بَدّلنا ءَایةً مَكانَ ءَایةٍ واللّهُ أَعلَمُ بِما یُنزّلُ قَالوا إِنّما أنتَ مُفترٍ بَل أَكثرُهُم لَایَعلَمون».

در شأن نزول این آیه آورده اند كه هرگاه آیه اى نسخ مى شد، كافران مى گفتند: محمد، اصحاب خویش را به تمسخر گرفته، امروز به چیزى فرمان مى دهد و فردا از آن نهى مى كند و چیز آسان ترى را مى خواهد.[۲]

قرآن در این آیه مى گوید: آن ها نمى فهمیدند كه مقصود از نسخ، مصلحت است نه راحتى یا مشقّت و این نیز در اختیار خدا است كه آیه اى را با آیه اى دیگر نسخ كند و مردم را نرسد كه به وسیله قیاس، اجماع و امثال آن، آیه اى از قرآن را نسخ كنند.[۳]

پانویس

  1. الناسخ والمنسوخ فى القرآن، النحّاس، ص 16؛ الرأى الصواب فى منسوخ الكتاب، ص 26؛ كتاب النكاح، شیخ انصارى، ص 144.
  2. الكشّاف، ج 2، ص 634؛ روض الجنان، ج 12، ص 97.
  3. الكشّاف، ج 2، ص 634.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 376